İSTANBUL- Kısa adı ISAD olan IATA Seyahat Acentaları Derneği Başkanı Selma Yılmaz ve Başkan Yardımcısı Can Öroğlu imzasıyla yayınlanan bildiride ulusal havayolu THY’nin bilet satışlarında, esas işi bilet satışı olan acentaları değil, bankaların çıkardığı kredi kartlarını kayırdığını açıkladı.
Bankaların çıkardığı kredi kartları ile uçak bileti alınmasını özendirmek amacıyla geliştirilen kampanyalarla THY’nin acentalar aleyhine, bankalar lehine haksız rekabete neden olduğu bildirildi. ISAD, “Bu alanda çok sayıda uygunsuz ve etik olmayan uygulamalar yapıldığını” savunuyor. Havayolu biletlerinin yüzde 85’ini seyahat acentalarının sattığına dikkat çeken ISAD, THY’nin bu gerçeği gözardı etmemesi gerektiğini söyledi.
Son dönemde bankaların peş peşe çıkardığı yeni kredi kartlarına müşteri bulmak için uçak bileti satışlarını promosyon olarak kullandığına işaret eden ISAD yöneticileri, THY yönetiminin de başta internet üzerinden yapılan işlemler olmak üzere birçok alandaki hizmeti acentalara kullandırmadığını belirttiler.
İSAD bildirinin sonunda şöyle dedi:
"Bizler en zor koşullarda havayollarının bütün işlerini zor koşullara, bankaların acımasız rekabetine, holding acentalarının vurdumduymazlıklarına karşı özveriyle yapan, istihdam ve katma değer sağlayan ticari kuruluşlarız. Bizim kapanmamızın milli havayolumuz tarafından neden istendiğini de anlayamıyoruz."
Acentalar zorlanıyor, bankalar korunup kollanıyor
Bankaların çıkardığı kredi kartları ile uçak bileti alınmasını özendirmek amacıyla geliştirilen kampanyalarla THY’nin acentalar aleyhine, bankalar lehine haksız rekabete neden olduğunu belirten ISAD yöneticileri, bu alanda çok sayıda “uygunsuz ve etik olmayan uygulamalar” yapıldığını bildirdiler.
ISAD Başkanı Selma Yılmaz ve 2. Başkan Can Öroğlu imzasıyla yayınlanan bildiride, THY’nin konuyla ilgili çeşitli uygulamalarından örnekler verilerek, bunların devam etmesi halinde çok sayıda acentanın işini yürütemez duruma geleceği savunuldu.
Haksız rekabet uygulamalarından örnekler
ISAD bildirisinde, THY’nin bilet satan acentalara karşı bankaları koruyup kollayan uygulamalarına örnek olarak şu uygulamalar gösterildi:
- İnternetten yapılan rezervasyonların acentalar tarafından biletlenmesine izin verilmiyor.
- Rezervasyonların müşterilere SMS ile yollanması call center rezervasyonlarında mümkün olurken, acentalara bu sistem kullandırılmıyor.
- Uçak saatlerinde yapılan değişiklik, biletini THY call center'ından alan yolculara SMS ve uyarı telefonu ile bildirilirken, acentalardan alınan biletlerde, uçak saatini kendisi değiştirmesine rağmen "Acentanız sorumludur, bizimle hiçbir ilginiz yoktur" deniyor.
- İç hatlarda internetten bir gün önce check-in, koltuk seçimi mümkün olmasına rağmen, acentalara bu sistem açılmıyor.
- Acentalarımızın tek gelirinin aldıkları servis bedeli olduğu bilinmesine rağmen, iç ve dış hatlarda THY ofislerinden satılan biletlerde servis bedeli DU kodu ile bilete dahil gösterilirken ve kredi kartı satışlarında servis bedeli dahil tahsilat yapılırken, acentalardan servis bedelini kendilerinin tahsil etmeleri istenmiş ve uygulamaya konmuştur. Bu durum, acentaları, bilet fiyatını ayrı, servis ücretini ayrı göstermeye zorlayarak, ayrıca bilet ve servis bedellerini ayrı ayrı pos cihazından çektirerek müşteriler üzerinde güvensizlik ve itibar kaybı yaratılmasına sebep olmaktadır.
İSAD’ın yaptığı açıklama şöyle:
Değerli Arkadaşlarımız,
Bildiğiniz gibi Garanti Bankası ile bir seyahat acentasının yapmış olduğu %10 indirim kampanyası bizlere yıkıcı ve telafisi mümkün olmayan müşterilerimizin garanti uçuş hattına yönlendirilmesiyle sonuçlanan hasarlar verdikten sonra yoğun tepkiler sonucu IATA Türkiye Müdürlüğünün devreye girmesi ile sonlandırılmıştı. Ancak “otel rezervasyonlarında %10 indirim” halen sürmektedir.
Albert Mizrahi arkadaşımızın başlatması ve Türsab Iata Komitesi Başkanı Muammer Güner’in çaba ve Tam desteği ile bu kampanya durdurulmuştu.Bu kampanyanın sonlanmasında Türsab Başkanı Sn Ulusoy’un da elinden geleni yaptığına inanıyoruz.Ama seçim öncesi olmasına rağmen bu kampanyanın zamanında durdurulamaması bizde işin içinde Milli Havayolumuz THY olduğu şüphelerimizi arttırdı.Kampanya başladığında ve Kampanya süresince başta Satış Başkanlığı ve Müdürleri olmak üzere bütün THY yetkilileri konu ile ilgilerinin olmadığını %10 indirimin maliyetinin Garanti Bankası tarafından karşılandığını söylediler.
Kampanya durdurulunca THY içinde birkaç yerden ,bu indirimin maliyetinin THY tarafından karşılandığı bilgisi bize ulaştı.
Zaten bizimde düşüncemiz Garanti Bankası gibi ticari bir kuruluşun ,ne kadar ve kaça mal olacağı bilinmeyen bir maliyete ve mali yüke girmeyeceği şeklindeydi.
Eğer bu indirimi Garanti Bankası karşılıyorsa proforma maliyet hesabo yapmadan böyle bir işe girmezdi. Oysa kaç kişinin kampanyadan yararlanacağı ve ne fiyata uçak bileti alacağı bilinmeyen bir durumda hangi müdür böyle bir işe girer? Sorumluluğu üstlenir?
Böylece THY da İş Geliştirme Başkanlığı diye bir bölümün olduğunu ve bizim için önemli olduğunu anladık. İş Geliştirme Başkanı Haşmet Gökırmak İTÜ mezunu,mühendis
Ve THY bünyesine yeni katılan yöneticilerden.
Shop & Miles maliyet hesapları, Mil Kampanyaları İş Geliştirme Başkanlığının kontrol ve sorumluluğundadır.
Kendisini aradık; THY’ nın bu maliyeti karşıladığını inkar etti ama kampanyayı savundu. Bu kampanyanın Wingscard ve Yeni çıkan World Travel Card a yönelik olduğunu, aslında bu kampanya ile THY nın karlı çıktığını da özellikle belirtti.
Bizde bu kampanyanın bir çeşit ‘vur, kaç’ olayı olduğunu bütün acentalara karşı yapıldığını adaletsiz,kanunsuz bir eylem olduğunu, dağıtım ağı olan biz acentaların düşünülmediğini, eğer THY nın kampanya ile ilgisi yoksa kampanyanın 20 gün sonra değil ilk gününde durduracağını söyledik ve olayı kapatmayacağımızı, aydınlatılmasını istediğimizi de ekledik.
Ayrıca Garanti Bankasından miles & miles antlaşmasına göre koltuk başına ne alındığınında açıklanmasını istedik, mevcut antlaşmanın Milli Havayolumuzu zarara soktuğunu, koltukların Banka aracılıyla pazarlanmasının yasal olmadığını, Garanti uçuş hattı ve diğer bankaların uçuş hatlarının kanunsuz ve yasadışı olduğunu da söyledik.
Sonuç da ortada ciddi bir maliyet var ... Bu maliyetin nasıl karşılandığı açıklanmıyor.
Bu konu ile ilgili yazılı başvurularda bulunduk, konu açıklığa kavuşuncaya kadar peşini bırakmayacağız.
Maalesef Milli havayolumuz yöneticilerinde , personelinde, özellikle call center da çalışan, checkin ve havaalanı personelinde acentalarımıza karşı tavır gözlemliyoruz. İnternet sitelerine ve call centera ciddi maliyet gerektiren yatırım ve harcamalar yapılmasına rağmen biletlerinin %85 satan Acentalarının kullandığı sisteme hiçbir yatırım yapılmıyor ve elektronik biletle gelen ek yük tamamen acentalarımıza yükleniyor. Teknik bir arıza dan dolayı meydana gelen herhangi bir hata dahi acentalara faturalanıyor.
Bunlardan bazılarını kısaca özetlersek;
- İnternet den yapılan rezervasyonların acentalar tarafından biletlenmesine izin verilmiyor.
- Rezervasyonların müşterilere SMS ile yollanması call center rezervasyonlarında mümkün olurken, acentalarımıza bu sistem kullandırılmıyor.
Acentalardan teminat mektubu istenirken, Websdom’e projesi ile teminatsız iç hat bileti sattırmak için yapılan çalışmalar sürüyor.
Bizlerin antlaşma imzalanan üç acentadan iç hat bileti almamız daha doğru. THYnın bizlerin iç hat teminat mektuplarını geri vermesi veya bu üç acentaya uygulayacağı teminat sistemini bizlere de uygulaması zorunludur.
- Callcenter yolcuları THY bürolarına yöneltiyor,hiçbiryerde yetkili acentalarımız söylenmiyor. Call centerdan yapılan rezervasyon önce SMS ile müşteriye gönderiliyor. Sonra call center görevlisi müşteriyi arıyor,”kredi kartınızı verin biletinizi düzenleyelim” diye en az iki defa arıyor. Herhalde callcenter ı özelleştirdiler yada bir şirkete verdiler ve bu şirket müşterileri bizlere vermemek için herşeyi yapıyor diye düşünüyoruz.
- Son zamanlarda sürekli uçak saatleri değişikliği yapılıyor.Biletli yolculara call centerdan dan alınmışsa SMS ve uyarı telefonu yapılırken, acentalarımızdan alınan biletlere, uçak saatini kendisi değiştirmesine rağmen” acentanız sorumludur,bizimle hiçbir ilginiz yoktur” diyebiliyor.
- İç hatlarda internet den bir gün önce checkin,koltuk seçimi mümkün olmasına rağmen acentalara bu sistem açılmıyor. Ama acenta elektronik biletin statüsünden sorumlu tutuluyor. Herhangi bir sorunda sorumluluk tamamen acentaya yükleniyor.
- Trophy rezervasyon sistemi uygulanmaya konuluyor,ama acentanın bu sistemle ilişkisi hiç düşünülmeden teknik aksaklıklarda tamamen acenta suçlanıyor.Örneğin biletlenmiş yolcu rezervasyon değişikliği istediğinde dolu olan bir uçuşa yedek yazılıyor.sistem fazla yedekleri temizlerken yolcunun okeyli, biletli yerini de iptal edebiliyor. Böyle bir durumda yine acenta suçlanıyor.
- Acentalarımızın tekgelirinin aldıkları servis bedeli olduğu bilinmesine rağmen, İç ve dış hatlarda THY ofislerinden satılan biletlerde servis bedeli DU kodu ile bilete dahil gösterilirken ve Kredi kartı satışlarında servis bedeli dahil tahsilat yapılırken acentalardan servis bedelini , kendilerinin tahsil etmeleri istenmiş ve uygulamaya konmuştur. Acentalar müşterilerine açıklama yapmak zorunda kaldıkları gibi,bankalara komisyon vermeye zorunlu kılınmıştır. Bu durum bizleri bilet fiyatını ayrı servis ücretini ayrı göstermeye zorlayarak ayrıca bilet ve servis bedellerini ayrı ayrı postan çektirerek müşteriler üzerinde güvensizlik ve itibar kaybı yaratılmasına sebep olmaktadır. Bu işlem tamamiyle çifte stardart ve THY ‘nın hakim durumu kullanarak acentalarını istismar edip güven bunalımı yaratmaktadır.
- 28 Eylül tarihinde yayımlanan tamimle dışhatlarda servis bedelini ekonomi sınıf biletlerde Avrupa,Orta Doğu da hertürlü biletde,sınıfı ne olursa olsun 25EUR/40 YTL'ye ABD ve Uzak Doğu da ise 45eur/80YTL ye indirmiştir. Bu indirime sınıf ayarlaması yapıyoruz diye acentalarımızı yanıltacak şekilde düzenlenmiş bir tamim (yazı) ile bildirmiştir. Meslek Örgütümüz Türsab ın yasal servis bedeli tesbitini istememesi (kanunen hakkı olmasına rağmen) yüzünden istediği gibi değiştirebilmiştir.......
- THY ‘nın bu yanıltıcı tamimi sonucu pek çok acentamız servis bedelinin THY ‘ca indirildiğinin farkında değildir.
Degerli meslekdaşlarımız, T.C Ticaret Kanunumuza göre Acentalarımız THY ile bayi ilişkisi içerisindedir. Acenta ,THY ilişkisinde yolcularımıza karşı da müşterek sorumluyuz.
Milli Havayolumuz acentaların yolcularına karşı sorumlu değilim diyemez ve bu konuda ısrar edemez.
Artık bu baskı ve dışlanmaya,suçlanmaya ,ayrımcılığa ,THY eliyle toptancı acenta yaratma çalışmalarına, Protokol fiyatı adı altında toptancı fiyatı verilme hazırlıklarına, küçük ve orta öiçek acentalarımızın yok edilmek istenmesine dayanamıyoruz.
Bu güne kadar açıktan hukuksal yollara gitmedik,Karşılıklı iletişimle sorunlarımızı çözmeye çalıştık. Ama yukarda açıklamaya çalıştığımız çözümlenemeyen sorunlarımızın sürmesi ve Milli Havayolumuzun internet ve callcenter larında düşük servis bedeli hazırlığını da göz önünde bulundurarak hukuksal yollara başvurmaktan başka caremizin kalmadığını görmekteyiz.
Bizler en zor koşullarda Havayollarının bütün işlerini özveri, zor koşullara, bankaların acımasız rekabetine, holding acentaların vurdumduymazlıklarına karşı yapan, istihdam ve katma değer sağlayan ticari kuruluşlarız. Bizim kapanmamızın Milli Havayolumuz tarafından neden istendiğini da anlayamıyoruz. Çözümlenmemiş, aydınlanmamış sorunlarımız mevcudiyetini korumaktadır.
Hukukçularla görüşüyoruz. Banka ve internet konuları ana sorunlarımızdır. Bu konular da girişimlerimiz ve görüşlerimizi anlatmaya devam edeceğiz.
IATA komitesinin dünkü TURSAV-THY işbirliği ile verilen IATA personel yetiştirme kursları ile ilgili toplantı yapmalarına memnun olduğumuzu söyleyebiliriz. THY-TURSAB işbirliği ile verilen bu kursların ücretinin yüksekliği ve acentalara ücretsiz olması gerekirken fahiş ücretler alınmasını herzaman kınıyorduk ve etik bulmuyorduk.Bu sorunun çözülmesini bekliyoruz.
Daha önce uygulandığı gibi IATA acenta personelini eğitmek güncel ve teknolojik gelişmelerini sağlamak üzere THY eğitim birimlerinde sürekli yetiştirmek üzere bu kurslar ücretsiz olmak zorundadır ve milli hava yolumuz THY ‘nın asli görevidir.
Umarız şuanda yapılan “uygunsuz ve etik olmayan uygulamalar” yapılan bu görüşmeler sonucu düzeltilmiştir.
Saygılarımızla
ISAD IATA SEYAHAT ACENTALARI DERNEĞİ
Selma YILMAZ Can OROĞLU
Başkan II.Başkan
NOT : SAYIN MESLEKTAŞLARIMIZ; AŞAĞIDA BANKALARIN ARALIK 2007 SONUNDA ACENLALARIMIZ ALEHİNE OLUŞTURDUKLARI DURUMU GÖZLER ÖNÜNE SERİYORUZ
