İSTANBUL- Ipsos KMG’nin Türkiye’nin genel resmini çektiği “Türkiye 2008, Beklentiler, Tercihler, Beğeniler” araştırması tamamlandı. Türkiye’yi temsilen 26 il ve bu illere bağlı yarı kent ve kırsal bölgelerde 1102 kişiyle gerçekleştirilen araştırma değişik alanlarda halkın görüşlerini ortaya koyuyor. 2008 yılına yönelik beklentilerin, tercihlerin ve beğenilerin sorgulandığı bu araştırmada, genel ekonomiden siyasete; tüketim eğilimlerinden en beğenilenlere kadar çok sayıda konu incelendi. 2008’in genel “ruh halinin” anlaşılmasına yardımcı olacak bu araştırma, 2007’ye göre bu yıl biraz daha “endişeli” olduğumuzu gösteriyor. Dinin toplum hayatında etkili olacağını düşünüyoruz. Terörle mücadelenin başarılı olacağını umuyoruz ancak işsizlik, kişisel ekonomik beklentiler, Güneydoğu sorunu, türban-başörtüsü konusunda daha az iyimseriz. İşte, bu araştırmadan ortaya çıkan sonuçlar…
Toplumsal Tahminler – Din etkisi ve güvenlik
Bu konudaki soruların yorumlanmasında tüketicilerin tahminleri ile isteklerinin kısmen de iç içe geçtiğine dikkat etmek gerekir. Toplumun yüzde 69’unun “terörle mücadelenin başarıya ulaşacağı” veya “insanların kendini daha güvende hissedecekleri” tahmininde bulunması aynı zamanda bir isteğin de yansıması olabilir. Ancak, toplumun neredeyse yarısı Güneydoğu sorununun devam edeceğini düşünüyor. Din ile ilgili değerlendirmelerde ise toplum hayatında dinin etkisinin artacağı kanısında olanların yüzde 65, devlet yönetiminde dinin etkisinin artacağını düşünenlerin oranının ise yüzde 56 olması dikkat çekiyor. Özetle, dinin toplum hayatında daha etkili olacağını düşünüyoruz. Türban-başörtüsü konularında ise toplum tam anlamıyla ikiye bölünmüş durumda. Yüzde 52 türban-başörtüsü konusunda bir çözüme gidileceğine inanırken, yüzde 44 bu görüşe katılmıyor. Farklı motivasyonlarla da olsa dinin toplum ve devlet hayatında etkisinin artacağı şeklinde bir tahmin dikkat çekiyor.
Genel Ekonomi – Biraz endişeli bir başlangıç
2008 yılından beklentiler kendi içinde olumlu özellikler taşımaya devam ederken, bir önceki yıla göre hafif de olsa bir geriye gidiş endişesi var. Çoğunluk bir önceki yılla aynı oranda (yüzde 58) Türkiye’nin genel durumunun iyiye gideceğini düşünüyor. Ancak, kendi kişisel durumlarının ve gelirlerinin daha iyi olacağını düşünenlerin oranında önemli bir azalma var. 2007’ye girerken daha iyi durumda olacağını düşünenlerin oranı yüzde 47 iken, 2008 için bu beklenti yüzde 37’ye düşmüş durumda.
Satınalma, Tüketim Eğilimleri – Daha az harcayacağız
2007 yılı değerlendirmesinde canlı bir yıl ve yüksek tüketim potansiyeli öne çıkıyordu. 2008’de ise canlılık sürmekle birlikte sağlık sigortası hariç tüm incelenen ürün ve hizmetler için tüketim eğiliminin düştüğü görülüyor. Otomobilden cep telefonuna; bilgisayardan konuta birçok alanda tüketiciler daha az harcamaya niyetli olduklarını belirtiyorlar.
En Beğenilenler – Reşat Nuri Güntekin, Yaprak Dökümü, Türkan Şoray…
Araştırmanın en beğenilenler bölümünde sekiz farklı kategoride halkın en beğendiği isimler belirlendi. Okumaya düşkün bir toplum karakteri göstermediğimiz biliniyor, yüzde 63’ümüz bir yazar ismi söyleyemiyor. Benzer şekilde, yüzde 66’nın da en beğenilen köşe yazarları sorusuna bir cevabı yok. En beğenilen roman yazarının Reşat Nuri Güntekin çıkması ise, bu yazara olan meraktan çok muhtemelen yazarın eserinden uyarlanan TV dizisinden kaynaklanıyor. Nitekim “Yaprak Dökümü” dizisinin en beğenilen TV dizileri arasında ilk sırada yer alması da bunu destekliyor. Geçen yıl en beğenilen roman yazarları listesinde birinci olan Orhan Pamuk ise bu yıl ikinci sıraya gerilemiş durumda. Entelektüel gündem toplumun büyük çoğunluğunun gündeminden farklı. Beğenilerle ilgili sorular dizi oyuncularına ve şarkıcılara döndüğünde hemen herkesin bir fikri olmaya başlıyor. En beğenilen şarkıcılar olarak Sibel Can, İbrahim Tatlıses ve Sezen Aksu öne çıkıyor. Televizyonculukta Ali Kırca, Uğur Dündar ve Mehmet Ali Birand’ın toplum nezdinde klasikleştiğini söyleyebiliriz. Bu yılın en beğenilen dizileri ise sırayla Yaprak Dökümü, Kurtlar Vadisi, Avrupa Yakası, Sıla ve Binbir Gece.
Siyasi Gündem – AB, Cumhurbaşkanı, başbakan, bugün genel seçim olsa…
2008’in Ocak ayında AKP’nin yükselişi devam ediyor. Oy potansiyeli yüzde 50’yi aşıyor. Hem Cumhurbaşkanı (yüzde 80) hem de başbakandan (yüzde 73) yüksek bir memnuniyet var. Mevcut Cumhurbaşkanı’ndan memnuniyetin bir önceki yıla göre yüzde 69’dan yüzde 80’e çıkması ise hayli dikkat çekici. En başarılı bulunan bakanlar arasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın (yüzde 17,2) ardından Dışişleri Bakanı Ali Babacan (yüzde 12,6), Sağlık Bakanı Recep Akdağ (yüzde 5,4) ve Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik (yüzde 4,5) geliyor.
AB’ye girme isteğimizde hafif bir kıpırdanma var; Türkiye’nin AB’ye girmesini isteyenlerin oranı yüzde 50’den yüzde 55’e yükselmiş durumda. Ancak AB’nin bize karşı içtenliğine inanmamaya devam ediyoruz; AB’nin Türkiye’nin tam üyeliğini istemediğine inananların oranı yüzde 66.
