Mutluluk üzerine

Geçtiğimiz haftalarda sevilen ve takip edilen bir TV yarışma programında”Dünyanın en mutlu ülkesi neresidir?” diye bir soru soruldu.İnsanı şaşırtabilecek aday ülkeler arasından Danimarka’nın mutlulukta birinci olduğunu öğrendik. Soru bana sorulsaydı acaba Finlandiya’mı diye takılabilirdim.Niye derseniz hatıralarım arasında “Beyaz Zambaklar Ülkesi Finlandiya” diye bir kitap var. Onu da 1960 ihtilalinin genç subaylarından rahmetli Muzaffer Özdağ ile yapılan bir röportajdan anımsıyorum. En sevdiğiniz kitap sorusuna “ Beyaz Zambaklar Ülkesi Finlandiya” diye cevap vermişti. Sonraları merak ettim ve kitabı bulup okudum. Bu kitap Atatürk’ün Askeri okulların müfredatına konulmasını emrettiği bir kitapmış. Rahmetli Özdağ’da bir harbiye talebesi iken bu kitabı okumuş ve çok etkisinde kalmış anlaşılan.
Kitap bir başarının öyküsü. Tüm yoksulluğa, imkansızlıklara ve elverişsiz doğa koşullarına rağmenbir avuç aydının önderliğinde, din adamlarından profesörlerden öğretmenlere, doktorlardan işadamlarına kadar, her meslekten insanınn omuz omuza bir dayanışma sergileyerek, Finlandiya’yı ülkelerini geri kalmışlıktan kurtarmak için nasıl bir mücadele verdiklerinin, tüm insanlığa örnek olacak biçimde gözler önüne sermektedir.Alıp bir gecede su gibi okuyabileceğiniz bir kitap. Bugün o Finlandiya dünyanın en zengin ülkelerinden biri. Bana nedense aynı zamanda en mutlu ülkelerinden biri gibi gelmişti.
Danimarka’nın bu mutluluğunu merak ettim ve araştırdım.Bu konuda Yoğa ustası Elvan Demirkan’ın “Mutluluk” kitabı güzel bir kaynak. Gerçekten Danimarka mutluluk yarışında birinci, ABD 23’üncü ve biz yani Türkiye 123’üncü sıradayız.Bu İngiltere’de Leicester Üniversite’sinin yaptığı bir araştırmanın sonucu. Soğuk ve kasvetli havasına rağmen Danimarka dünyanın en mutlu yeri hemde yıllardır değişmeyen bir sonuç bu. Komşu Norveç daha zengin, diğer komşusu İsveç daha sağlıklı… Yinede Danimarka mutluluk yarışında birinciliği bırakmıyor.
Danimarkalıları mutluluk istatistiklerinde bir numara yapan, hayatlarını endişe ve güvensizlik içinde süründürmeyen şey nedir acaba?
Para… bu devirde kimse başka bir şey düşünmüyor. Danimarkalılar dışında. Belkide ne kadar güçlüysen o kadar mutlusun yanılgısı yaşayan bizleriz. Danimarkalıların hayattan mütevazi beklentileri var., o yüzdenbüyük hayal kırıklığı yaşamıyorlar. Kazançlarının %50-70’ini vergiye ödüyorlar. Bunun karşılığında eğitim ve sağlık ihtiyaçları devlet tarafından bedava karşılanıyor Yani bir bankacı ile bir artistin kazandıkları para arasında çok fark olmadığı için, kimsenin”Ben senden üstünüm” egosu alıp başını gitmiyor.Onlar için refah ve mutluluğun göstergesi, aile ve insan ilişkileri ile zevk aldığın işi yapabilmek. Hayatını sürdürebilecek kadar paran varsa daha zengin olmanın daha fazla mutluluk getireceğine inanmıyorlar. Çünkü değerleri farklı…. Onlar için önemli olan idare edebileceklerinden fazlasını hayata sıkıştırmağa çalışmak değil, gerçekçi beklentilerle hayattan tat alarak yaşayabilmek.
Belki bilirsiniz. Padişahın güzeller güzeli kızı hastalanmış, dört bir tarafa haberler salınmış. Dünyanın her yerinden hekimler gelmiş. Sonunda çok değerli bir hekim “Hastanın sorunu mutsuzluk. Ona dünyanın en mutlu insanının gömleğini giydirmelisiniz” demiş. Dört bir tarafa ulaklar salınmış ve sonunda o mutlu kişiyi dağ başındaki köyünde ağacın altında otururken bulmuşlar. Gömleğini istemişler. Cevap “Gömleğim yok ki” olmuş.
Ne tesadüf dünya edebiyatının en mutsuz karakteride Danimarka Prensi Hamlet.