CAPİTAL LİSTESİNDE 6 TURİZMCİ

İSTANBUL- Aylık ekonomi dergisi Capital"in 2008 ciro ve kârlarını baz alarak belirlediği Türkiye"nin ilk 500 firması araştırmasında, ilk 500 içerisine turizm sektöründen 6 firma girdi. Yalnızca tur operatörlerinden oluşan 6 firma arasında Tez Tour birinci sırada yer alırken, onu sırasıyla Setur, Albayrak, Trek Turizm, Ets Tur ve Vista Turizm izledi.
Capital dergisinin 12 yıldır düzenlediği “Türkiye"nin En Büyük 500 Özel Şirketi” listesi açıklandı. Genel sıralamada Tüpraş ve Petrol Ofisi"nin ilk iki sıradaki yerlerini korudukları listede, Shell & Turcas Petrol ile Türk Telekom yer değiştirerek 3. ve 4. sırada yer aldılar. Beşinci sıraya ise 2007"de 7. sırada olan Enka İnşaat girdi.
2008 ciro ve kâr rakamlarına göre hazırlanan Capital"in “Türkiye"nin En Büyük 500 Özel Şirketi” listesinde turizm sektöründen de 6 şirket yer aldı. Turizm şirketleri sıralamasında 687.386.714 TL ciro ve –38.400.529 TL vergi öncesi kârı ile Tez Tour turizm şirketleri arasında ilk sırada yer alırken, Setur 530 milyon 467 bin 370 TL ciro ve 7.036.005 TL vergi öncesi kâr ile ikinci, Albayrak Turizm 432.370.072 ile üçüncü, Trek Turizm 306.709.648 TL ciro ve 159.960 TL vergi öncesi kâr ile dördüncü, Ets Tur 248.222.736 TL ciro ve 16.439.754 TL vergi öncesi kâr ile beşinci, Vista Turizm ise 202.947.350 TL ciro ve 3.423.910 TL vergi öncesi kâr ile altıncı sırada yer aldı.
Genel sıralamada ise; Tez Tour 113. (2007"de 197.), Setur 159. (2007"de 209.), Albayrak 195. (2007"de 460.) Trek Turizm 264. (2007"de listede yer almadı), Ets Tur 322. (2007"de 333.) ve Vista Turizm ise 393. (2007"de 463.) oldu.



Ciro Arttı, Kâr Geriledi

Capital, tam 12 yıldır Türkiye"de özel sektörün gerçek gücünü “Türkiye"nin En Büyük 500 Özel Şirketi” araştırması ile ortaya koyuyor. Bütün iş dünyasını kapsayan araştırma, ekonomik gelişmelerin Türk iş dünyasına nasıl yansıdığını en ince detaylarıyla saptıyor. Bu yıl da geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi listeden önemli mesajlar çıktı. 500 kulübüne giriş çıtasının oldukça yükselmesi dikkat çekti. 2007"de 98,3 milyon dolarla son bulan liste, bu yıl yüzde 19"luk artışla 117,3 milyon dolarla kapandı. Cirosu 1 milyar TL"yi aşan şirket sayısı da yükselişe geçti. 2007"de listede bu sınırı aşan şirket sayısı 61 iken 2008"de 75 oldu. Capital500 listesinde ilk 2 ise değişmedi. Tüpraş zirvedeki liderliğini, Petrol Ofisi de ikinciliğini korudu. Geçtiğimiz yıl üçüncü sırada yer alan Türk Telekom, yerini Shell&Turcas"a kaptırıp dördüncülüğe yerleşti.

Türkiye ekonomisi, 2001 krizinin ardından 7 yıl kesintisiz büyüdü. 2008"in ilk çeyreğinde ise global ekonomik krizin de etkisiyle uzun bir aradan sonra ilk kez küçüldü. Yılın ilk 3 çeyreğinde yüzde 6,2 küçülen ekonomi, yılın tamamını yüzde 1,1 büyüme ile kapattı.
Yıl içinde üretim kapasitelerinde ciddi daralmalar görüldü. 2008 Ocak ayında yüzde 80,3 olan kapasite kullanım oranı, yılın son ayında 64,7"ye indi. Bu ortamda, Türkiye ekonomisinde pek çok dinamik değişti. Son birkaç yıldır art arda büyümede hız rekoru kıran şirketler, üretimde yaşanan keskin düşüş karşısında bu kez kârlılıklarını koruma mücadelesi verdi. Bazı şirketler bu ortamı başarıyla, bazıları da büyük ciro ve kar düşüşleriyle geçti. Aralarında kriz dönemini az hasarla, kısmi etkilerle aşanlar da vardı.
Bu yıl 12"ncisi gerçekleştirilen “Türkiye"nin En Büyük 500 Özel Şirketi” araştırması, tüm bu soruları yanıtlıyor, sektörler ve şirketler açısından tabloyu açıkça gözler önüne seriyor. Krizin damgasını vurduğu 2008 boyunca yaşanan değişimi net olarak gözler önüne seriyor.
Araştırmadan çıkan en önemli mesaj karlılıktaki büyük düşüş oldu. Ancak buna rağmen şirket ciroları büyümeye devam etti. Capital500 kulübüne giriş çıtasının yükselmesi dikkat çekti. Cirosu 1 milyar TL"yi aşan şirket sayısı da artış yaşadı. Zirvedeki ilk 2 ise değişmedi. Tüpraş zirvedeki liderliğini, Petrol Ofisi de ikinciliğini korudu. Geçtiğimiz yıl üçüncü sırada yer alan Türk Telekom, yerini Shell&Turcas"a kaptırırken dördüncülüğe yerleşti.

Giriş Çıtası Yükseliyor
Şirketler, son birkaç yıldır ekonomide esen olumlu rüzgarların etkisiyle hızlı bir büyüme yaşadı. Verimli çalışmanın yanı sıra, yapılan ortaklık ve şirket birleşmelerinin sayıca artması, birçok şirketin büyüme basamaklarını hızlı çıkmasını sağladı. Tüm bu etkenler de Capital500"e girebilmenin temel kriteri olan “ciro büyüklüğü” açısından gereken minimum rakamı, her geçen yıl daha da yukarı taşıdı. Böylece her yıl “500 Büyük Kulübü”ne girmek daha da zorlaştı.
Capital500 sıralamasında listenin en altında bulunan şirketin cirosu, 2002"de 23,9 milyon dolarken 2007"de bu rakam 98,3 milyon dolara ulaştı. Son araştırmada ise krize rağmen artış sürdü. Kulübe girmek için gereken minimum ciro yüzde 19 artarak 117,3 milyon dolar oldu.
Capital500"deki cirolar, bu şekilde artış yaşarken kulübün üyelerinde de kayda değer bir değişim gözlendi.
Yeni araştırmada tam 69 şirket listeden çıktı. Bu şirketlerden 30"u yaşadıkları ciro kaybı nedeniyle sıralamada 500"ün altına düştüğü için 39"u da verilerini paylaşmadığı için liste dışında kaldı.

Kar Rakamları Azaldı
Araştırmada öne çıkan bir başka önemli gelişme ise kârlılık cephesinde oldu. Bu açıdan yapılan değerlendirmede, şirket kârlılıklarında 2008 yılında ciddi bir düşüş olduğu görülüyor.
500 büyük şirketin toplam karı, bir önceki yıla göre reel olarak yüzde 24,2 oranında azaldı. 2007 yılında 26 milyar 816 milyon 329 bin 837 TL olan şirket karları, 2008 yılında 20 milyar 302 milyon 114 bin 125 bin TL"ye indi. Oysa 2007 yılında toplam kardaki reel değişim bir önceki yıla göre yüzde 21,3 oranında artış şeklinde gerçekleşmişti.
Capital500 şirketlerinin karlılıkta tırmanışa geçtiği dönem, 2003 yılında başladı. 2003"ü takip eden süreçte de listeye giren tüm şirketler, kârlılıkta ciddi bir çıkış yakaladı. 2004 yılında toplam kârlılıklardaki reel değişim yüzde 32 oranında olmuş, 2006 yılında bu oran yüzde 72,89"a kadar çıkmıştı.
Son yıllarda kârlı büyümeye odaklanan, stratejilerinde bu noktayı odağa yerleştiren şirketlerin performansını düşüren ise tek kelimeyle kriz oldu. Durgunluğu aşmak için satışa odaklananlar kârlılığından taviz vermek zorunda kaldı. Yaşanan rekabet de olumsuz etkisini kârlılıkta gösterdi.

Cirolar Artmaya Devam Etti
Düşen kârlılıklara karşın Capital500 listesinin toplam cirosunda artış kaydedildi. Böylelikle son 5 yılda kesintisiz büyüyen şirketler, krizde de her şeye rağmen büyümeye devam etmiş oldu. 2007 yılında 364 milyar 74 milyon 589 bin 120 TL olan 500 şirketin cirosu, yüzde 15,5"lik bir artışla 2008 yılında 420 milyar 368 milyon 580 bin 862 TL"ye ulaştı.
Capital500"ün toplam cirosundaki reel değişimde, 2007 yılı rakamlarının uzağında kalındı. Toplam cirodaki reel değişim, 2007 yılında yüzde 8,7 olarak seyrederken bu oran, 2008 yılında yüzde 3,5 olarak gerçekleşti.
Bu durumun nedenleri arasında ise özellikle hızlı tüketim, tekstil, otomotiv ve tekno-perakende gibi sektörlerin 2008 yılında yaşadıkları ciddi daralmalar etkili oldu. Ekonominin lokomotifleri arasında yer alan hızlı tüketim sektöründe cirolar yüzde 36, tekstilde yüzde 23, tekno-perakendede yüzde 21 ve otomotiv sektöründe yüzde 1"lik bir küçülme yaşadı.
Bu sektörlerde yaşanan küçülmelere karşın Capital500"de genel ciro artışını sürükleyen sektörler ise boru, hizmetler, turizm, gübre, maden, kimya, demir çelik ve ulaşım olarak öne çıktı. Boru sektörü bir önceki yıla göre yüzde 129, hizmetler yüzde 109, turizm yüzde 94 ve gübre yüzde 84 oranında büyüdü.

Milyar Kulübünde Son Durum
Capital 500"deki ciro yükselişi, kulüpteki milyar TL"lik şirket sayısındaki artışı da beraberinde getirdi. 2007 yılında, listede cirosu 1 milyar TL ve üzerinde olan toplam 61 şirket yer alırken, 2008"de bu sayı yüzde 23"lük artışla 75 oldu.
9 yıl öncesine baktığımızda ise Capital500 şirketlerinin ciroda kat ettikleri müthiş yolculuk daha net olarak ortaya çıkıyor. 2000 yılında, listede 1 milyar TL cirolu tek bir şirket bile bulunmuyordu. Kriz yılı 2001"de, bu ciroya ulaşan şirket sayısı 6"ya çıktı. Sonraki yıllarda ise Türkiye ekonomisiyle birlikte devlerin sayısı da adeta katlanarak artmaya başladı. 2002"de 13, 2003"te 20, 2004"te 38, 2005"te 42 ve 2006"da 56"ya ulaştı.
Araştırmanın bir başka ilginç sonucu da sektörler bazında Capital500"e giren şirket sayısının fazlalaşması. 2007 yılında, listeye 65 şirketle giren gıda sektöründe, 2008 yılında 66 şirket yer aldı. Daha önce şirket sayısı 25 olan demir çelik sektörü şirketleri de artışa geçti. Bu yıl listede sektörden 30 şirket var. Şirket sayısı bakımından yaşanan artışta en hareketli sektörler ise ticaret-hizmet, boru, tütün, gübre, maden ve turizm oldu. Tüm bu sektörlerdeki şirket sayısında yüzde 20 ve üzerinde bir artış kaydedildi.

Mehmet Başer/Borusan Telekom Genel Müdürü
”Yenilikçi Telekom Çözümleriyle Rekabet Avantaji Sağliyoruz”

Yeni Nesil Çözümler
Telekom sektörü içindeki öncelikli amacımız, kaliteli hizmetlerimizle ve müşterilerimizin ihtiyaçlarına odaklanmış çözümlerimizle farklılaşmak. Borusan Telekom, sadece bir alternatif telekom operatörü değil, aynı zamanda müşterilerine gelecek nesil iletişim çözümleri sunmayı hedefleyen bir teknoloji şirketi kimliğinde. Bu çözümlerimizi, Türkiye genelinde 50 hizmet noktası (POP) ve Viyana ile Frankfurt"ta bulunan 3 uluslararası POP noktasından oluşan yaygın hizmet ağımız üzerinden sunuyoruz.

Fiber Optik Projeler
Öncelikle altyapı yatırımlarımız sayesinde, her noktada farklılık yaratacak bir yapıya kavuşmayı hedefliyoruz. Özellikle de sunduğumuz hizmetleri farklılaştıracak ve katma değerimizi artıracak fiber, Yerel Ağın Paylaşıma Açılması (YAPA) ve Veri Akış Erişimi (VAE) yatırımlarımıza ağırlık veriyoruz. Yeni oluşturduğumuz fiber altyapımız üzerinden büyük ölçekli kurumsal müşterilerimize hizmet vermeye başladık. Türkiye"nin önde gelen sanayi ve ticaret kentlerini (Ankara, İzmir, Bursa gibi) kapsayan fiber optik projelerinde müşterilerimize avantaj ve kaliteyi aynı anda sağlayan teknolojik çözümler sunuyoruz.

Ne Avantaj Sunuyoruz?
Müşterilerimize, 2 temel fayda sağlamaya çalıştığımızı söyleyebiliriz. Birincisi, müşterilerimizin iş yapış şekillerini kolaylaştırmak suretiyle gelirlerini artırmak, ikincisi ise müşterilerimizin giderlerini düşürmek. Sektörel ihtiyaçlara özel çözümlerimiz, etkili pazarlama kampanyaları düzenlenmesi için kullanılan SesMS adını verdiğimiz sesli mesaj portalimiz gibi ürünlerimiz bu amaca hizmet ediyor. Müşterilerimizin ulaşım ve konaklama gibi giderlerini de dikkate alıyoruz. Hesaplı ses ve erişim tekliflerimizle müşterilerimizin iletişim maliyetlerinde ciddi tasarruflar sağlarken, telekonferans ve web konferans gibi yenilikçi hizmetlerle de giderlerini azaltıyoruz.