BÜTÇE DIŞINDA KASA KURULUYOR

ANKARA- Hükümet yerel seçimler öncesinde, elde edeceği ulaşım kapsamındaki gelirleri merkezi bütçe yerine kuracağı yeni fona aktaracak. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, milyar dolarlık harcama fonunun tek sorumlusu olacak. Harcamalar, Sayıştay dahil hiçbir denetime tutulmayacak. Sistem, mali disiplini bozacakANKARA - Hükümet, bütçe kısıtlarına uymadan harcama yapabilmek için milyar dolarlık bir “harcama fonu” getiriyor. Yaklaşık 12 gün önce AKPli milletvekillerinin yasa teklifi olarak sessiz sedasız Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu gündemine alınan yasa teklifi, bütçe disiplini ve mali programda delik açacak yepyeni bir sistem öngörüyor. Buna göre Merkez Bankası’nda bir “Fon Hesabı” açılacak. Böylece “tüm gelirler bütçeye-tüm giderler bütçeden” ilkesi değişecek ve yol, köprü gibi altyapı yatırımlarına ilişkin harcamalar artık sadece Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım’ın imzasıyla bu fondan yapılacak.

2007 geliri 20 milyar $

Buna göre, DHMİ’nin yap-işlet-devret yöntemiyle yapılan başta Atatürk, Esenboğa, İzmir ve Antalya havalimanları olmak üzere, havalimanlarından elde edilen kira gelirlerinin tamamı, köprü, otoyol ve diğer karayolu geçiş ücretleri, özelleştirilen araç muayene istasyonlarından elde edilen gelirden Hazine’ye düşen pay, GSM operatörlerinin aktardığı paylar ve Telekomünikasyon Kurumu’nun gelirleri fona aktarılacak. 2007 yılı gerçekleşmeleri dikkate alındığında, sözkonusu gelirlerin toplamı yaklaşık 20 milyar dolara ulaşıyor.

Yerel seçim tesadüfü!

Fondan yapılan harcamalar Sayıştay dahil hiçbir denetime tabi olmayacak. Harcamaları, yaptırım yetkisi bulunmayan Yüksek Denetleme Kurulu inceleyecek.

Hükümet, teklifin yasalaşmasıyla yerel seçimler öncesi milyar dolarlık bir kaynağa sahip olacak. Hem de ekonomik program kapsamında kanun ve kurala bağlanan tüm harcama kısıtlamalarından da kurtulmuş olacak.

Düzenlemenin yürürlükte olması halinde milyarlarca dolar gelir, merkezi bütçe ve Hazine geliri olmak yerine fona gidecekti. Böyle bir düzenlemenin 2009 yılı Mart ayında yapılması beklenen yerel seçimler öncesinde gündeme gelmesi de ilginç bulundu. Yasa teklifinin yürürlük maddesinde düzenlemenin 2018 yılına kadar uygulanacağı hüküm altına alındı.

Otoyol ve köprü özelleştirme geliri fona gidecek

* Ulaştırma Bakanlığı ve bağlı kuruluşlara ait şirketlerle (köprü, otoyol) varlıkların özelleştirilmesinden elde edilen gelirlerin yüzde 90’ı.

* DHMİ tarafından yap-işlet-devret yöntemiyle yapılan havalimanlarından ele edilen kira gelirlerinin tamamı.

* Köprü, otoyol ve diğer karayolu geçiş ücreti gelirlerinin yüzde 90’ı.

* Özelleştirilen araç muayene istasyonlarından elde edilen gelirden Hazine’ye düşen payın yüzde 90’ı.

* Telekomünikasyon Kurumu’nun (TK) her üç ayda bir giderlerinin karşılanmasından sonra kalan tutarın yüzde 80’i.

* TK tarafından yapılan her türlü yetkilendirme bedelinin yüzde 90’ı.

* GSM faturalarından kesilen Hazine payları.

* Daha önce özelleştirilen TCDD’ye ait limanların özelleştirilmesinden elde edilen gelirlerden Hazine hesaplarında tutulan paranın tamamı.

TEPAV: Kamu açığı 9.5 milyar YTL düşük gösteriliyor

Türkİye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPYAV), muhtelif kesimlere ödenek üstü iş yaptırılıp, bunların bedelinin geciktirilerek bir sonraki yıla ertelendiğini ve kamu açıklarının düşük gösterildiğini savundu. TEPAV, “2007 yılı içinde ertelenmiş harcamaların tutarının 7.7-9.5 milyar YTL düzeyinde olduğu tahmin ediliyor” açıklamasını yaptı.

TEPAV’ın yayınladığı Aralık ayı raporunda şu ifadelere yer verildi:

“Bu tür harcamaların bütçelere yansımaması devletin mali işlemleri nedeniyle ülkenin karşı karşıya olduğu kamu finansmanı sorunlarının göz ardı edilmesine yol açıyor. Yaratılan yükümlülükler özünde ülkenin kamu kesiminin resmi borç stoku dışında yaratılmış yeni bir borçlanma türü olarak, borç stokunun da eksik raporlanması sonucuna yol açıyor. Yaratılan ve eksik raporlanan bu türden yükümlülükler ise mali disiplinin bilinçli ve kaliteli maliye politikaları sonucu sağlanıp sağlanmadığı konusunda tereddüt uyandırıyor. Devletin bütçe hesapları tutmadığı zaman yükümlülüklerini erteleyerek ve reel kesimi bu anlamda zora sokarak sağladığı bir bütçe disiplini kamuoyuna güven vermekten uzaktır.”

İşte milyar dolarlık gelirler

Fona aktarılacak gelirlere örnek olması açısından 2007 yılı içinde bazı rakamlar şöyle gerçekleşti: Araç muayene istasyonları 552 milyon dolar peşin paraya özel sektöre devredildi. Atatürk Havalimanı 3 milyar dolara, Antalya Havalimanı 3 milyar 197 milyon dolara devredildi. Mersin Limanı’nın devir bedeli 755 milyon dolar oldu. Yol ve köprülerden 570.5 milyon YTL geldi. GSM operatörlerinden alınan Hazine payı 1.6 milyar YTL, Telekomünikasyon Kurumu’nun aktardığı gelir fazlası 600 milyon YTL oldu.