Kapadokya’da turizm sezonu beklentilerin altında kaldı

NEVŞEHİR- Kapadokya Alanı Turizm Yatırımcıları Derneği (KAPYAD) Başkanı Ömer Tosun 2025 turizm sezonu hakkında değerlendirmelerde bulundu. Kapadokya’da sezonun beklenenin çok altında seyrediyor. KAPYAD Başkanı, bölgede ortalama geceleme sayısının 1,8 ve 2025 yılı ilk beş ayı için ortalama otel doluluk oranının %28 olduğunu bildirdi. Ömer Tosun, bu oranlarla Kapadokya’da turizmin sürdürülebilir olmaktan uzaklaştığını belirterek Kapadokya’nın Michelin Rehberi’nin 2026 seçkisine dahil edilmesi gibi sevindirici adımların sürmesiyle bölge turizminin ivme kazanacağını söyledi.
Kapadokya Alanı Turizm Yatırımcıları Derneği (KAPYAD) mevcut turizm sezonuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. KAPYAD tarafından yapılan açıklamada mevcut turizm sezonunun beklentilerin altında seyrettiği ve doluluk oranlarında düşüşler yaşandığı belirtiliyor. Otel ve balon fiyatlarında gözlenen gerileme, sektör temsilcilerini yeni önlemler almaya yönlendiriyor. KAPYAD, özellikle konaklama arzındaki hızlı artış ve plansız büyümenin bölgenin sürdürülebilir turizmine olumsuz etkide bulunduğuna dikkat çekiyor.

Plansız büyüme, kaliteyi tehdit ediyor…
KAPYAD Başkanı Ömer Tosun, bölgedeki en büyük sorunlardan bir tanesinin plansız büyüme olduğunu belirtti.
Tosun, di geçen beş yıl içinde konut alanı olarak planlanan alanlarda açılan çok sayıda küçük otelin ve airbnb tarzı oluşumlarda kiralanan konutların hem bölge konaklama kalitesine zarar verdiğini anlattı.
Tosun, hem de otel arzının talebe oranla çok fazla artırarak mevcut konaklama sektörünün sürdürülemez bir duruma geldiğini belirterek "Kapadokya’da halen 871 adet bakanlık belgeli tesis bulunuyor. Turizm yatırımlarında kalite ve bölgesel ihtiyaçların ön planda tutulması gerekiyor" dedi.

Kapadokya turizm gelirinde büyük potansiyel
Kapadokya Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalara göre, bölge 2024 yılında 2 milyar 61 milyon dolarlık turizm gelirine ulaştı. 2025 için bu rakamın 2 milyar 367 milyon dolar seviyesine çıkması bekleniyor. Ancak yapılacak stratejik hamlelerle bu gelirin çok daha yukarılara taşınabileceği düşünülüyor.
Kapadokya’nın Michelin Rehberi 2026 seçkisine dahil edilmesinin bölgenin uluslararası tanıtımı açısından değerli ve i bir gelişme olduğunu belirten Tosun, bunu nitelikli bir büyümeye dönüştürebilmek için atılması gereken adımlar hakkında şunları söyledi: "Kapadokya bu seçkin listede yer alarak hem gastronomi hem de destinasyon marka değeri açısından uluslararası alanda dikkatleri üzerine çekecektir. Bu gurur verici gelişmeyle birlikte ilginin bölge ekonomisine kalıcı olarak yansıtılması için daha fazla arkeolojik, kültürel ve gastronomik yatırımın hayata geçirilmesi gerekiyor.  Ortalama geceleme süresi 1,8 olan bölgede, bu rakamın 2,5 gecelemeye çıkarılması durumunda %40’lık bir yoğunluk artışı ve gelir potansiyelinde ciddi bir sıçrama öngörülüyor. Bölgemiz, düşük doluluk oranlarına rağmen bu gelir seviyelerine ulaşabiliyor. Geceleme süresindeki artış ve turist sayısındaki iyileşme ile 5 milyar dolarlık bir gelir artık ulaşılabilir bir hedef” değerlendirmesinde bulunuyor " dedi.

Müze, kültürel yatırımlar ve direkt uçuşlar önemlidir
Kapadokya’nın turistik cazibesini artırmak için altyapı ve içerik geliştirme yatırımlarının önemi her geçen gün daha fazla hissediliyor. Özellikle arkeoloji, gastronomi, wellness ve kültürel etkinlikler alanında yapılacak atılımlar, bölgenin geceleme süresini uzatmada kilit rol oynuyor.
KAPYAD açıklamasında, uluslararası nitelikte bir arkeoloji müzesinin eksikliğine dikkat çekilerek, bu alandaki projelerin öncelikli hale getirilmesi gerektiği belirtiliyor. Kapadokya’nın, uluslararası standartlarda bir arkeoloji müzesine halen sahip olmamasının büyük bir eksiklik olduğunu söyleyen Tosun, devlet ve özel sektör iş birliğiyle yeni çekim alanlarının hayata geçirilmesinin bölgeye büyük değer katacağını belirtiyor. Özellikle yaz sezonunda Kapadokya ile Bodrum ve Dalaman arasındaki direkt uçuşların başlatılması, uluslararası festival, etkinlik ve konserlerin bölgeye çekilmesi ve Michelin Rehberine Kapadokya’nın dahil edilmesi benzeri gastronomi turizmini güçlendirecek adımlarla ortalama geceleme sayısının 2,5’lara çıkacağını ve Kapadokya’nın cazibesinin artacağını belirtti,

Sobesos kazılarının başlamış olması önem taşıyor
Bölgenin arkeolojik zenginliğini yansıtan önemli projelerden biri olan Ürgüp’ün Şahinefendi köyünde yer alan Sobesos Antik Kenti kazı çalışmalarının 22 yıl aradan sonra yeniden başlamasının sevindirici bir gelişme olduğunu söyleyen Tosun şöyle devam etti:  “KAPYAD olarak kuruluşumuzun ilk gününden itibaren hazırladığımız ve ilgili makamlara sunduğumuz tüm raporlarda gündeme getirdiğimiz Sobesos kazıları yeniden başladı. Uzun süredir gündemde tuttuğumuz bu kazıların, önümüzdeki yıldan itibaren Kültepe kazılarında olduğu gibi daha büyük bütçelerle Cumhurbaşkanlığı arkeoloji kazısı haline dönüşeceğini öğrendik. Kapadokya’nın yalnızca balon, kaya oteller ve Göreme Açıkhava Müzesiyle değil, sahip olduğu derin kültürel ve dini mirasla da tanıtılması gerekiyor.
 Hristiyan dünyasında önemli bir figür olan Kapadokyalı Aziz George’un bu anlamda çok daha etkili bir biçimde tanıtıma dahil edilmesi gerekiyor. KAPYAD, yakın zamanda Kapadokya Arkeoloji Müzesi ve Aziz George ile ilgili kapsamlı proje dosyalarını yetkili kurumlarla paylaşmaya hazırlanıyor."



KAPADOKYA SOBESOS ANTIK KENTI
Sobesos antik kenti Şahinefendi köyü sınırları içerisinde bulunmkatadır. Şahinefendi köyü Ürgüp İlçe Merkezine 23 kilometre mesafede bulunmaktadır. Şahinefendi köyü volkanik bir arazi üzerinde inşa, çok eski bir köy olarak bilinmektedir. Bu köy çevresinde şans eseri bazı kalıntıların fark edilmiştir. Bu kalıntılar incelendiğinde buranın bir antik kent olduğu anlaşılmıştır. Kapadokya Sobesos antik kenti, kazı çalışmaları hala devam eden 6. yüzyıla ait bir yerleşim alanıdır. Burası ilk keşfedildiğinde Kapadokya krallığının başkenti sanılmıştır. Sonraları bunu kanıtlayacak herhangi bir bilimsel veriye rastlanmadığı için bu düşünceden vazgeçilmiştir. 2002 yılında başlayan kazı çalışmalarında çok ciddi aşama kat edilmiştir. Sobesos antik kentinin ismi Roma ve Bizans döneminde Swassa olarak anılan şehirden gelmektedir.

SOBESOS ANTIK KENTI KAZI ÇALIŞMALARI
Kazı çalışmalarına daha önce de belirttiğimiz gibi 2002 yılında Nevşehir Müze Müdürlüğü tarafından başlanılmıştır. 2005 yılında kazı çalışmaları sonlanmıştır. Bu 3 yıllık sürede Kapadokya Sobesos Antik Kenti içinde önemli bölümler gün yüzüne çıkmıştır. Bu antik kentin henüz tamamı ortaya çıkmamıştır. Bundan dolayı dönem dönem arkeoloji projeleri kapsamında farklı kazı çalışmaları organize edilmektedir.
Yapılan kazılar sonucu ortaya çıkan eserler arasında 1500 yıllık tarihi olan mozaikler çok dikkat çekmektedir. Bu mozaiklerde Sivastika, Haç ve Meander motifleri özellikle ayırt edicidir. Bununla birlikte yapılan kazılar sonucunda 400 m2’lik içierisinde sütunları olan ve mozaiklerle süslenmiş bir toplantı salonu ortaya çıkarılmıştır. Kazılar sırasında içinde kefenle birlikte gömülü bir erkek cesedinin olduğu Mezar Odası keşfedilmiştir. Bununla birlikte hamam ve 6. Yüzyıla tarihlenen bir şapel de kazılar sonucu gün yüzüne çıkartılmıştır. Tüm bu eserler Kapadokya Sobesos Antik Kenti ziyaretine gelen misafirlere açıktır.
Ayrıca antik kentin girişindeki açıklama levhasında ise; “Antik kaynaklarda Sobesos’un, Tomissos (Taşkınpaşa köyü) ile Soandos (Soğanlı köyü) arasında olduğu belirtilmekte. Ancak mevzubahis yer bir inceleme ile Şahin efendi köyü yakınlarını işaret ediyordu. Ancak bu köyde yapılan araştırmalarda Roma dönemine ait herhangi bir ize, kalıntı veya esere denk gelinmemesi farklı soru işaretlerine sebep olmuştur. Bundan dolayı araştırmacılar arasında Sobesos Antik Kenti konumu hakkında mutabakata varılan bir görüş ortaya çıkamamıştır.
Çok ilginçtir ki bu konu 2002 yılında izinsiz şekilde kazı yapan insanlar vesilesiyle açıklığa kavuşmuştur. Bununla beraber Soğanlı Vadisi’nin başlangıç noktasında yeralan Sobesos, stratejik açıdan son derece güvenli ve verimli bir arazi üzerine kurulmuştur.
Kentin sınırları bugün itibariyle de tam olarak çizilmemiştir. Ancak kente ait hamamlar, şehir merkezini gösteren meydanlar dahi kazılar neticesinde çıkarılmıştır.