Türkiye jeotermal potansiyeli bakımından Avrupa’da birinci, kurulu güç bakımından Dünya’da dördüncü ülke konumunda. Jeotermal enerjiden elektrik üretiminde ilk beş önemli ülke ABD, Endonezya, Filipinler, Türkiye ve Yeni Zelanda olarak belirlenmiş.
JEMYAD (Jeotermal Yatırımcıları Derneği) ‘ın organize ettiği IGIS25 (Uluslararası Jeotermal Yatırım Zirvesi)’nde ülkemizin jeotermal zenginliği, jeotermal kaynaklı fırsatlar, enerjiye olan ihtiyaç detaylı ve kapsayıcı olarak konuşuldu.
Açılış Konuşmaları Ders Gibiydi
IGIS25’ in açılış konuşmalarını Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Nevşehir Valisi Ali Fidan, JEMYAD Başkanı Ömer Tosun yaptı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz Türkiye’nin cari açığının büyük bir bölümünün enerjiden kaynaklandığını, yeşil dönüşüm ile enerjinin daha verimli kullanılarak, yenilenebilir enerjinin payını artırabileceğimizi söyledi.
Yılmaz, 2024 yılı itibarıyla dünyada jeotermal enerji kurulu gücün 17 bin megavat’a ulaşmış olduğunu “Uluslararası Enerji Ajansı’nın öngörülerine göre önümüzdeki 25 yıl içinde jeotermal enerjinin küresel yenilenebilir payının bugünkü % 0,5 düzeyinden %3 ila beş aralığına çıkmasının beklendiğini” belirtti.
Dünyada enerji konusu önemli değişimlere hazırlanıyor. Jeotermal temiz enerji, sürdürülebilirlik ve kendi enerji kaynaklarımızı kullanma açısından önem kazanıyor. Türkiye’de bugün jeotermal kurulu gücü 1734 megavat. İlk etapta bunu 40 bin megavata kadar yükseltmek hedefleniyor.
Uluslararası Jeotermal Yatırım Zirvesi’ nin açılışında Nevşehir Valisi Ali Fidan “Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında, ülkemizin stratejik vizyonunu çerçeveleyen 12. Kalkınma Planı çerçevesinde Jeotermal kaynakların hedeflere ulaşmak için kritik bir köprü görevi gördüğünü belirtti. Bu vizyon doğrultusunda Nevşehir Valiliği olarak Kapadokya’nın bu yeni ekonomik dönüşümde öncü rol üstlenmesini amaçlamaktayız” dedi.
“Dünyanın Jeotermal Merkezi Olabiliriz”
Indigo Group Yönetim Kurulu Başkanı ve JEMYAD Başkanı Ömer Tosun ise açılış konuşmasında; Jeotermali sadece elektrik olarak değil, ülkemizin gıda sürekliliğini sağlayacak en önemli kaynak olarak düşünülmesi gerektiğini vurguladı. Tosun, “Japonya geçtiğimiz yıl, termal wellness sayesinde 20 milyar USD turizm geliri sağladı. Termal suların içinde çok değerli madenler var, bu bölgedeki sularımızın içinde lityum var. Dünyada elektrikli araçlara dönüyoruz, lityum geleceğin enerji kaynağı, enerjinin adeta pili. Karbondioksit üretiyoruz, %50-60’ını ihraç ediyoruz. Elimizde çok büyük bir değer var. Dünyanın jeotermal merkezi olabiliriz.” dedi.
Ayrıca zirvede açılış konuşmacısı olarak London Energy Club Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Öğütçü küresel enerji piyasasının geleceği, jeotermalin yükselen rolü ve Türkiye’nin bu alandaki potansiyelinden bahsetti.
Zirvede jeotermal enerjinin stratejik rolü, jeotermal seracılıkta gıda arz güvenliği, termal turizmin gelişim fırsatları ve jeotermal elektrik üretiminde yeni teknolojiler başlıkları ele alındı ve konuşmacılar tarafından oldukça detaylı ve değerli bilgiler paylaşıldı.
Ömer Tosun’un yönettiği “Termal Turizm” başlığı altında, lüks termal turizmin sektöre sağlayacağı katma değer, Anadolu’daki yatırım fırsatları, finansman imkânları ve yasal altyapı konuları konuşuldu.
Tosun; Jeotermal enerjinin, sağlık, tarım ve turizm gibi önemli alanlara da fırsatlar sunduğunu, özellikle termal turizm ve jeotermal seracılık gibi alanlardaki gelişmelerin, ekonomik büyümeye ve sürdürülebilir kalkınmaya büyük destek olacağını vurguladı.
Türkiye’de Jeotermal Potansiyeli
Ülkemizin jeotermal potansiyeli oldukça yüksek. Potansiyel oluşturan alanların %78'i Batı Anadolu'da, %9’u İç Anadolu'da, %7’si Marmara Bölgesi’nde, %5'i Doğu Anadolu'da ve %1'i diğer bölgelerde yer almakta. Dünyada termal turizm pazarının, 2030’a kadar 100 milyar doları aşması bekleniyor. Ülkemizin termal turizm geliri ise çok, çok az.
Jeotermal kaynaklarımızın %90'ının düşük ve orta sıcaklıkta olup doğrudan ısı eldesine yönelik uygulamalara (ısıtma, termal turizm, endüstriyel uygulamalar vb.), %10’ unun ise elektrik enerjisi üretimine uygun olduğu değerlendirmekte. Ülkemiz jeotermal elektrik üretimi 1975 yılında 0,5 MWe güce sahip Kızıldere Santrali ile başlatılmış.
Jeotermalin Yatırımcı İçin Sorunlu Alanı
Konuyla ilgili en büyük sorunlardan biri jeotermal suyun sondaj ve araması için ilgili bakanlığın girişimciye izni verip su çıktıktan sonra suyu çıkarana değil, ihaleye vermesi, maddi ve manevi zahmet edip suyu çıkaranı bir kenarda bırakma konusu. En anlaşılır haliyle anlattığım bu durum, girişimci ve yatırımcılar tarafından haksız bir durum olarak görülüyor ve bu konu ilgili bakanlıklarca yeniden araştırılıp yönetilmeye, kolaylaştırılmaya muhtaç. Aksi taktirde jeotermal yatırımların gelişmesi zor görülüyor.
Zirvede “Kapadokya Jeotermal Mükemmeliyet Merkezi oluşturulmasından bahsedildi. Bu merkez ile bölge teknik olarak da bir cazibe bölgesine dönüşebilir. Bölge farklı fırsatlara açık durumda.
JEMYAD organizasyonu ile Ömer Tosun’un ev sahipliğinde başarılı geçen IGIS 25 konunun ilgilisine çok mesaj verdi, konular detaylıca konuşuldu, tartışıldı, yeni dostluklar kuruldu. IGIS 25 pek çok iyi konuya vesile oldu. En önemlisi de jeotermal konusunun daha fazla konuşulması, değerlendirilmesine imkan verdi.
Enerjiye ihtiyacımız daima var. Enerjimizi kendimiz üretemediğimiz taktirde dışa bağımlılık hep sorun olacak. Bu sebeple herkesin konuyu önemsemesi, kamuoyu desteğinin olması, giderek artan enerji ihtiyacımızı kendi imkanlarımızı akıllıca, verimli ve sürdürülebilir kılarak kullanmak önem kazanıyor.
Değerli Ömer Tosun gayretini hacca giden karınca misali örneğini vererek açıkladı. “Gidemesem de yolunda emek vermek, iyi örnek olmak önemli” dedi. Ömer Tosun bireysel gayreti, inancı, çalışkanlığı, yılmazlığı ve vizyoner bakışı ile turizmde olduğu gibi jeotermal konusunda da belki bölgesinin kaderini değiştirecek. Bölgenin altı da üstü de çok kıymetli.
Sözün özü; Enerjiye ihtiyacımız arttıkça jeotermal konusu daha çok konuşulacak. Jeotermal çalışmaları konusunda enerjimiz ve iş birliğimiz verimlilikle artsın ne dersiniz?
Not: Bu yazı yazarı tarafından organik zeka ile yazılmıştır.
