İSTANBUL- Binlerce yıllık tarihin izlerini taşıyan İstanbul, önemli bir dönüşüm sürecinin eşiğinde. Bu yaşlı metropolün dönüşüm sürecinin fitili ateşleyen gelişme ise İstanbul'un 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçilmesi oldu.
İlk bakışta şehrin kimliğine kalıcı kültürel katkılar sağlayacak gibi görünen bu gelişme, aslında sosyal ve ekonomik boyutta da önemli kazanımlar getirecek.
Şu anda kamu, yerel yönetim ve özel sektör, 2010'un verdiği motivasyonla dev yatırımlara hazırlanıyor.
2010 Avrupa Kültür Başkenti'yle ilgili hazırlıkların 2 milyar dolarlık bir ekonomik hareketlilik oluşturması bekleniyor.
“Avrupa Kültür Başkenti” fikrini ilk kez 1985 yılında, dönemin Yunanistan Kültür Bakanı Melina Mercouri, ortaya attı.
O yıldan beri de farklı Avrupa şehirleri kültür başkenti payesini aldı.
İstanbul'un Avrupa Kültür Başkenti seçilmesine giden süreç, aslında 2000 yılında sekiz sivil toplum kuruluşunun çabasıyla başlatıldı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul Valiliği, Dışişleri Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın da katılımıyla güçlenen bu çabaya, 2005 başında Başbakanlık da bir genelge yayımlayarak destek oldu.
Başbakanlık, söz konusu genelgeyle bütün kamu kuruluşlarını ve yerel yönetimleri bu çalışmaya destek vermeye çağırdı.
Yine bu genelgeyle İstanbul Kültür Sanat Vakfı -İKSV Yönetim Kurulu Üyesi Nuri Çolakoğlu projenin genel koordinatörlüğüne getirildi.
Kısa zamanda 40 kadar kuruluşun temsil edildiği bir danışma kurulu ve 15 kişilik bir yürütme kurulu oluşturan İstanbul 2010 Girişim Grubu, toplumun çeşitli kesimlerinden toplanan projeleri “İstanbul: Dört Elementin Kenti” konsepti altında birleştirdi.
Bu konseptle Brüksel'e resmi başvuru gerçekleştirildi.
Geçen yıl Temmuz ayında ise İstanbul, 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçildi.
YASA 2 AY ÖNCE ÇIKTI
İstanbul kültür başkenti olarak tescil edildikten sonra çalışmalar fiilen başlatıldı.
Başbakanlık genelgesinin önerdiği modele göre çalışmalar yürütüldü ama bu süreçte en büyük motivasyon iki ay önce ortaya çıktı.
Aynen olimpiyatlarda olduğu gibi, İstanbul'un 2010 Avrupa Kültür Başkenti olması nedeniyle özel bir kanun çıkartıldı.
Kasım ayı içinde 5706 Sayılı Resmi Gazete'de İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Hakkındaki Kanun yayımlandı.
Kanunun amacı da şöyle belirlendi: “İstanbul'u 2010 yılında Avrupa Kültür Başkenti olarak hazırlamak, yapılacak etkinlikleri planlamak, yönetmek, kamu ve sivil kurum ve kuruluşlarının bu amaçla yapacakları koordinasyonu sağlamak ve gerekli kaynakların nasıl yaratılacağını belirlemek...”
Kanunla birlikte İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı kuruldu.
Ardından da bir Koordinasyon Kurulu oluşturuldu.
Başbakan Yardımcısı Hayati Yazıcı'nın başında olduğu Koordinasyon Kurulu Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı, Maliye Bakanı, Kültür ve Turizm Bakanı, İstanbul Valisi ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı'ndan oluşuyor.
Şimdi bu kurulun altında bir Danışma Kurulu oluşturulacak.
Danışma Kurulu'nda sivil toplum kuruluşları, kültür ve sanat camiası (25 kişi), kamu ve özel üniversite (5 kişi) temsilcilerinden olmak üzere toplam 58 kişi olacak. Önceki hafta Danışma Kurulu üyelerinin isimlerinin belirlenmesi için Hayati Yazıcı'nın başkanlığında bir toplantı yapıldı. Ancak isimler henüz açıklanmadı.
Danışma Kurulu'nun altında bir de dokuz kişilik Yürütme Kurulu oluşturuluyor.
Yürütme Kurulu'nda kamu ve meslek kuruluşlarından beş kişi görev alacak: İstanbul Vali Yardımcısı Cumhur Güven Taşbaşı, İstanbul Kültür Turizm İl Müdürü Ahmet Emre Bilgili, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Muammer Erol, İstanbul Ticaret Odası temsilcisi Şekip Avdağiç ve İstanbul Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Nuri Tuna.
Kalan dört isim ise Danışma Kurulu'nca seçip gönderilecek. Yürütme Kurulu Başkanı da Danışma Kurulu'nca belirlenecek. Büyük ihtimalle Yürütme Kurulu Başkanı da Nuri Çolakoğlu olacak...
KİMLER PAY ALACAK?
2010'da İstanbul'a 10 milyon turistin gelmesi planlanıyor.
Yeni otel yatırımları sürüyor. Seyahat acentelerinden rehberlere kadar sektörün birçok kesimine yeni iş olanakları yaratılacak.
İkram: Bütün organizasyonlar için ciddi bir yemek temini hizmetine ihtiyaç olacak.
Yiyecek-içecek: Yeme içme ve eğlence sektörüne yönelik yatırım yapanların da bu dönemde yüzü gülecek. Kültür ve sanat faaliyetlerinin toplandığı Sultanahmet, Beyoğlu, Tarihi Yarımada, Sütlüce, Ayazağa-Maslak bölgesinde restoran, kafe gibi yatırım yapanlar kazanacak.
Sinema-tiyatro: Bu dönemde sinema, tiyatro gibi kültürel aktivitelere ilgi daha da artacak. Özel sinema salonları ve tiyatrolar da 2010 pastasından payını alacak.
Hediyelik eşya: İstanbul'u simgeleyen eserleri satan hediyelik eşya dükkanları da ilgi görecek. Özellikle 2010 baskılı hediyelik eşyalara ilgi olacak.
Ses, ışık teçhizatı: Konser organizasyonlarında ses ve ışık gibi teknik hizmetlere talep artacak.
Matbaa: Tanıtım broşürleri ve biletler için matbaalara büyük iş çıkacak.
Reklam-PR: Reklamcılık ve halkla ilişkiler sektörü de bu süreçten etkin olacak.
Ulaşım: Organizasyonlar süresince taksilerden, rent a car şirketlerine, servis hizmeti veren şirketlere birçok küçük ve orta işletmeye ekonomik aktivite doğacak.
İnşaat: Yeni kültür merkezleri, kent müzeleri yapılacak. Mevcut kamu binaları yenilecek. Kentsel dönüşüm ve yenileme projelerine hız verilecek. Bütün bunlar inşaat sektörünü canlandıracak.
Mimarlık büroları: Yeni binalar ve yenileme projeleri için mimarlık projelerine de yeni iş çıkacak.
İNSAN ODAKLI PROJELER
2010 Liseliler Grubu: Bilgi Üniversitesi'nden Serhan Ada, “Liseliler 2010'da Buluşuyor' adlı bir proje geliştirdi. Yabancı dil bilen liseli gençler, 2010 kültür-sanat projelerinde gönüllü olarak hizmet verecekler. Böylece gençler, hayata atılma, girişimcilik ve kendine güven gibi duyguları geliştirilecek.
El sanatları kursları: Kadınları da üretken hale getirilecek el sanatları kursları düzenlenecek. Büyükşehir Belediyesi ise ortak yapılacak projeler, İSMEK'in altyapısı kullanılacak.
KÜLTÜR MİRASI ODAKLI KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ
Fener-Balat Projesi
Sulukule Projesi
Ayvansaray Projesi
Perşembe Pazarı Projesi
Tarlabaşı Projesi
Haliç Geliştirme Projesi
Avrupa Kültür Başkentleri
2005 Cork (İrlanda)
2006 Patras (Yunanistan)
2007 Lüksemburg - Sibiu (Romanya)
2008 Liverpool (İngiltere) - Stavanger (Norveç)
2009 Linz (Avusturya) - Vilnius (Litvanya)
2010 Essen (Almanya) - Peç (Macaristan) - İstanbul (Türkiye)
2011 Turku (Finlandiya) - Tallinn (Estonya)
2012 Guimaraes (Portekiz) - Slovenya
2013 Fransa - Slovakya
2014 İsveç - Letonya
2015 Belçika - Çek Cumhuriyeti
2016 İspanya - Polonya
2017 Danimarka - Kıbrıs
2018 Hollanda - Malta
2019 Venedik - İtalya
