Dünyada güvenli liman kalmadı

MURAT EMEN-EMEN&EMEN

ZACHAU: 2009'DA YÜZDE 80'DEN FAZLA DÜŞÜŞ OLACAK

Bakanlar, konuşmalarında iyi niyet politikalarına devam ediyorlar. Güllük gülistanlık olmasa da bizde bir şey yok söylemi geçerli. Buna karşılık Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi Ulrich Zachau, işin vehametini ortaya koyan “Dünyada güvenli liman kalmadı” başlığını manşet yaptı. “Yakın bir gelecekte çok daha ciddi durumlarla karşılaşılacağımızı söyleyebilirim. O da şu anlama geliyor. Dış kredilerin daralması nedeniyle Türkiye"ninde dahil olduğu bazı ülkeler de ciddi bazı sıkıntılar ortaya çıkabilecek” dedi.

Büyümekte olan ülkelere akacak küresel sermayenin 2009"da büyük bir düşüş göstereceğini ve bunun yaklaşık olarak %80"den fazla olacağını belirten konuşmacı, Türkiye"nin de buna kendisini hazırlaması gerektiğini belirtti.

BİROL: ÖNÜMÜZDEKİ 15-20 YIL ENERJİ SIKINTISI OLACAK

Konferans"ta özellikle “Enerji"de Yatırım Gereksinimleri” bölümünde konuşan Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Dr. Fatih Birol çarpıcı ve üzerinde durulması gereken açıklamalar yaptı.

Birol, önümüzdeki 15-20 yılın bu konuda ciddi iki sorunu olduğunu, bunlarında;

• Enerji (petrol ve doğal gaz) arzındaki güvensiz ortam,

• Çevre sorunları, olarak özetledi.

Petrol+Gaz+Yenilebilir Enerji= Kömür, olarak kömürün önemini koruyacağına açıklık getirdi. Rusya büyük bir enerji ülkesi ancak 2006 ve 2008 krizlerinde güvenirliğini kaybetti, diyen Birol, elektrik sektörünün büyüyeceğini ve talebinde gelişmiş ülkelerden geleceğini, yapılacak yatırımların hem gelişmiş hemde gelişmekte olan ülkelerde yapılması gerektiğini vurguladı.  Birol ve diğer konuşmacılar, yenilenebilir enerjinin önemine değinerek, özellikle Avrupa ülkelerinde kapasitenin artmakta olduğunu belirttiler. Enerji kapital yoğun bir sektör, dolayisiyle finansal kriz sektörü menfi etkileyecektir. Nitekim mevcut göstergeler öyle.

AVRUPA % 20 RÜZGAR ENERJİSİNE YÖNELİYOR

Konuşmacı ilginç bir örnek verdi. Çin"de bugün için her bin kişide 20, Hindistan"da her 1000 kişide 9 kişinin arabası varmış. Her bin değilde her yüz kişide bu rakam olursa varın hesaplayın dünyanın halini demek istiyor.

GE Energy Türkiye Genel Müdürü Mete Maltepe, Rüzgar enerjisi konusunda Avrupa ülkelerinin %20 hedef koyduğunu söyledi. Çin"de bu hedef %10, Obama"nın hedefi %25 olarak belirlenmiş. Ayrıca sürdürülebilir enerjiye fiyat teşvikleri getirilmiş.

CEVDET AKÇAY: MORTGAGE PAPAZ KAÇTI OYUNU GİBİ

İstanbul"un finans merkezi olması yolunda gereksiz bir panel vardı. İstanbul"un olimpiyatlara talip olması gibi bir arzu bu. En güzel örnekleri Prof. Cevdet Akçay verdi ve bu mevcut mantalite ve kafa yapısı ile olamayacağımızı çok yalın anlattı. Bu arada Yapı Kredi Bankası"nın baş ekonomisti Cevdet Akçay"ı ilk defa dinledim ve çok beğendim. Hele mortgage"ı papazkaçtı oyununa benzetmesi çok hoştu. Hani oyunun sonunda papaz kimde kalırsa o kaybeder ya. Mevcut semazenlerden sıkılan kamuoyunun  Akçay gibilere ihtiyacı var.

BÜTÇENİN HALİNİ KİMSE GÜNDEME GETİRMİYOR

Bir konuşmacının, ABD bankaları içinde daha trilyonlarca batık var demesi ilginçti. Bunlar halen bankaların içinde ve delik büyük. Ne versen gidecek. ABD yaralarını saran bir ülke. Global para Rusya, Çin, Hindistan, Brezilya ve Türkiye gibi ülkelere gidecek demesi içimize su serpti. Ama ah şu IMF.

Şimşek"e en fazla sorulan soru "IMF ne olacak?" sorusu. O da Erdoğan modelini kullanıyor ve diretiyor. Gelişmelerin seçim ertesine kaldığı muhakkak. Bütçenin bu hali ve cari açığın nasıl finanse edileceği sorusunu şu ortamda kimse gündeme getirmek istemiyor.

Şimşek olası anlaşmanın süresinin 18 ay, en fazla 3 yıl olacağını vurgulayarak, anlaşma halinde ek tedbirlerin gelebileceğini belirtti.

GUTSCHE: HENÜZ FIRTINANIN ORTASINDAYIZ

Günün kapanış paneli beş büyük kuruluşun CEO"larını biraraya getirmişti.

“Global Yatırım ve Türkiye"ye etkileri” konulu panelde  Bakan Şimşek"de yeraldı.

KPMG Avrupa CEO"su Robert Gutsche “Henüz fırtınanın ortasındayız, hala ortalık tozduman “ mesajı verdi. “Türkiye güvenli olabilir ama bu sizi yinede fırtınadan korumaz. Krizin 3 ila 6 ay geçtikten sonra derinleşmesi de ihtimal dahilindedir. O zaman dünya global ölçekte yeniden şekillenmek zorunda kalacaktır. Güçlü bir şekilde olumsuz etkilenirsek değişime ayak uydurmak zorundayız” dedi. Ernest&Young Batı Avrupa CEO"su Glavanis “ilginç bir süreç yaşıyoruz. Doymuş pazarlar eksiye indi. Karlar düşecek. Devletleştirmeler gündeme daha çok gelecek. Kurumların likidite sorunları olacak. Cash Rich şirketler günün kralı ve yatırımların sahibi olacaklar. Işığı 2009"un sonunda göreceğimize inanıyorum. Türkiye"nin avantajı iç pazarının genişliği. Pek çok yatırımcıya cazip geliyor. Türkiye"nin ekonomisi daha pozitif gözüküyor.”

Panelistler arasında Meksika"nın konut sorununu çözen en önemli kuruluşlarından

Homex"in CEO"su  Guiterrez de vardı. Ankara ziyaretinin akabinde panele katılan konuşmacı “Türkiye büyük bir Pazar. Aradığımız büyük Pazar ve yasal güvence var. Onun için biz varız. Ancak şirketlerin ve Hükümetin bir araya gelip ekonomiyi canlandırması gerek” dedi.

Richard DiBenedetto ise “Bildiğim şu ki bundan sonra finansal dünya aynı olmayacak. Bir süre sonra farklı bir finansal dünya ile karşı karşıya kalabiliriz” gibi daha karamsar bir tablo çizdi.

UYSAL: YABANCI SERMAYE GİRİŞİNDE DÜŞÜŞ OLACAK

YASED Başkanı Tahir Uysal ise “2009 yılı beklentilerinde keskin bir düşüşle uluslararası dogrudan yatırımların %40"lara düşerek, Türkiye için 20 milyar dolardan 10 milyar dolara belki de daha altına inebilecektir ama her şeye rağmen bu koşullarda bu da başarılı bir rakamdır” “ dedi.

OBAMA PAKETİ NİHAYET SENATO"DAN DA GEÇTİ

ABD"den iki haber var. Birincisi Paket nihayet Senato"dan da geçti. Bir hafta içinde kullanıma geçilir deniyor.

İkinci haber;

Reuters Haber Ajansına göre Obama yönetimi, zorda olan konut sahiplerinin mortgage ödemelerini rahatlatmak ve ekonomik krizin sosyal yansımalarını hafifletmek için yeni bir teşvik paketi üzerinde çalışıyor. Paketin detayları konusu çok açık olmasa da bu haber piyasalara olumlu yansıdı ve hisse piyasasının artıda kapamasına sebep oldu. Bu gelişme dünyanın diğer taraflarına da müsbet etki yaptı.

Bizde 1.66"nın üzerinde işlem gören dolar, 1.65 civarına geriledi. Görünüm 1.6450"lere hareket olabilir.

Bono faizleri 15 seviyesinde seyreder. IMKB kendini birazda olsa toparlar diyorlar.

ESKİ MECLİS BAŞKANI OSMAN AVCI"YI KAYBETTİK

Sabit Osman Avcı değerli bir siyasetçi idi. En son 1.5 ay önce  Besim Tibuk"un yanında karşılaştım ve uzun uzun sohbet etme şansım oldu. İleri yaşına rağmen hafızasına hayran kaldım. Sıhhatli görünüyordu. Allah rahmet eylesin. Diyeceğim odur ki; rahmetlinin maddi sıkıntı içinde olduğu basına da yansıdı. Hatta telefon edip emekli maaşlarından şikayetçi olmuş galiba. Anladığım kadarıyla ayda bir Tibuk"la sohbetleri oluyormuş. Besim Bey"in bu konularda gösterdiği vefa örneği ve saygıyı belirtmeden geçemiyeceğim.

(Sabit Osman Avcı kimdir?
Sabit Osman Avcı, 1921 yılında Artvin'de dünyaya geldi. 1939 yılında liseyi, 1944 yılında İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi'ni bitirdi. Orman Yüksek mühendisi olarak Orman Genel Müdürlüğünün çeşitli dallarında hizmet verdi. 1953 yılında araştırmalar yapmak için Amerika Birleşik Devletleri'ne gönderildi. Mersin Orman Başmüdürü iken 1961 yılında Artvin milletvekili seçildi. Ferruh Bozbeyli'den sonra 26 Kasım 1970'de Millet Meclisi başkanlığına getirildi. Bu görevi 24 Ekim 1973'e kadar yürüttü. 1977'de İstanbul milletvekili seçilerek 12 Eylül 1980'e kadar parlamento üyeliğini sürdürdü.)

Esen Kalın

ORDAN BURADAN

Konferansta isimleri olmasına rağmen hiçbir banka genel müdürü ortalıkta gözükmedi. Sadece YASED Başkan Vekili ve Calyon Bank Genel Müdürü  Dilek Yardım, zarafetiyle bütün panel boyunca fevkalade bir ev sahipliği yaptı. YASED Başkanı Tahir Uysal"ı kutladım. Kendileri hem hemşehrim hemde Lisedeki en değerli hocalarımdan Rahile Hanım"ın oğlu çıktı. Bu arada Uysal"ın Bakanın ve bizim Nuri Çolakoğlu"nun veciz İngilizcelerine hayran oldum.

"Kredisiz nasıl proje yapılır"ı bu sene üniversite"de ders olarak işleyeceğim.

Her sermaye kaynağı ülkesine çekiliyor.

Kentsel dönüşüm bizim için önemli. Mevcut konutlarda bu değişime tabi. Kamu-özel sektör işbirliğine ihtiyaç var.( Murat Aysan DD Mortgage)

ABD"de konut değerinin %70"i borç. Demek ki senelerce ödeyecekler.

ABD ve İngiltere"de konut fiyatları düşmeğe devam edecek.

Türkiye"de A tipi Ofis fiyatları düşmeğe başladı.

HEPİMİZ ARTIK SOSYALİSTİZ

Bu haftanın Newsweek mecmuasının kapağı çok ilginç. Başlık “Hepimiz artık sosyalistiz”. Global krizin tekrar devleti ön plana çıkardığı malum. Bırakınız yapsınlar felsefesi iflas mı etti? Özellikle ABD"ye bakarsanız galiba. Dergi artık avrupalılaşıyoruz. Hepimiz birer Fransa olmak durumundayız diyor. Biliyorsunuz Avrupa"da en güçlü devlet yapısı Fransa"da. Genel anlayış devletin güçlenmesi gerektiğinde hemfikir.

Obama politikasının nasıl bir ABD yaratacağını göreceğiz.

ABD VERİ TAKVİMİ 18-20 Şubat 2009

Ancak Capitol Hill bütün hafta dikkatleri üzerinde toplayacak gözüküyor. Bir taraftan “Destek Paketi diğer yandan piyasaları heyecanlandıran mortgage planı merakla bekleniyor.

Aralık"tan buyana 13.4 milyar dolar destek alan GM ve Chrysler Salı günü Hükümet"le buluşuyor.

Bu hafta Wall-Mart, JC Penney, Deere, Sprint Nextel ve Hewlett-Packard vaziyet açıklayacaklar.