İSTANBUL-Londra'dan sonra dünyanın en eski ikinci metrosu olan 132 yaşındaki Tünel'de 4 aydır süren bakım, onarım ve restorasyon çalışmaları tamamlanarak, deneme seferlerine başlandı. Tünel, önümüzdeki günlerde hizmete açılacak. Beyoğlu-Karaköy Tüneli, 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğünün gözetiminde Ağustos ayı başında restorasyona alınmıştı.
Restorasyon çerçevesinde, 350 beygir gücündeki elektrikli sistemiyle 573 metrelik mesafeyi 102 saniyede aşan ve 16 metre boyundaki iki vagonuyla bir seferde 170 kişiyi taşıyan sistemin, 573 metrelik tünelinin içindeki betonlara enjeksiyon malzemeleri ile dolgular yapıldı.
Tünelin içindeki kubbe bölümü enjeksiyon malzemesiyle depreme karşı güçlendirilirken, rayların bir bölümü, vagonlar, Beyoğlu ve Karaköy bölümündeki giriş-çıkış istasyonları, kontrol panelleri, elektrik ve yangın sistemleri gibi birçok bölümü de onarıldı ve yenilendi.
Beyoğlu bölümündeki istasyonda mevcut çiniler aslına uygun olarak yenilenirken, duvarlar boyandı, yer karoları rehabilite edildi. Karaköy bölümündeki istasyonun duvarları ise İznik Vakfı'nca yapılan Saat Kulesi, Rumelihisarı, Beyazıt Meydanı, Tarihi Yarımada, Kız Kulesi ve üzerinden tramvay geçen eski Galata Köprüsü desenli gravürlerle süslendi. İstasyonlara ayrıca güvenlik kameraları konuldu.
Tünel, Beyoğlu-Karaköy arasında pazar günleri hariç 07.00-21.00, pazar günleri ise 07.30-21.00 saatleri arasında çalışacak. Günde 175-180 sefer yapacak Tünel, yaklaşık 12-13 bin yolcu taşıyacak.
Genel Müdür Öztürk: İstanbulluların hayatında önemli bir yere sahip
İETT İşletmeleri Genel Müdürü Mehmet Öztürk, Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada, Tünel'in yapımına başlandığı 1871 ve açıldığı 1875'ten bu yana İstanbulluların hayatında önemli bir yer edindiğini, zaman zaman sefer yapılmayan dönemler bulunduğunu, ancak 1971'de dernleştirilerek, kentin hayatındaki olmazsa olmaz yerini aldığını anlattı.
Tünel'in ilk dönemlerinde vagonlarının ahşap olduğunu anımsatan Öztürk, son yapılan modernleştirme çalışmalarının ardından hatta herhangi bir yenileme yapılmadığını belirterek, şöyle konuştu:
''Geçen yıl gördük ki; vagon çürümüş, bütün hatlar çürümüş, kubbe tehlikeli hale gelmiş, akan sular yavaş yavaş kubbeyi çökme noktasına getirmiş. Vagonları günümüz teknolojisine uygun bir biçime getirdik.
Biraz teknoloji, biraz nostaljiyle vagonları aslına uygun olarak yaptırdık. Günün teknolojisine uygun, paslanmaz saçla yapıldı. Kapılar açılır-kapanır. Raylar, elektrik hatları tamamen yenilendi. En büyük işi ise kubbede oldu. Kubbeye 180 ton dolgu malzemesi enjekte ederek, suyu kestik ve kubbeyi sağlamlaştırdık. Tünel artık bir 50 yıl daha herhangi bir tehlikeyle karşılaşmadan gider.''
Ağustos ayı başından bakım, onarım ve rehabilitasyona giren Tünel'in tüm işlerinin 4 ayda tamamlandığını ve izolasyon, rayların döşenmesi ve vagonlara 6,5 milyon Avro, istasyonların yenilenmesine de 1.8 milyon YTL harcandığını kaydeden Öztürk, istasyonların da bozulan çehresinin yenilendiğine dikkat çekti. Mehmet Öztürk, yenilenen Tünel'in deneme seferlerinin 15 gündür devam ettiğini bildirdi.
Beyoğlu-Karaköy arasında 132 yıldır çalışıyor
Londra'dan sonra dünyanın en eski ikinci metrosu olan Tünel'in oluşum hikayesi Fransız mühendis Eugene Henri Gavand'ın girişimiyle başladı. Gavand, dönemin ticaret ve bankacılık merkezi olan Galata ile Pera arasında sürekli mekik dokuyan insanları gözlemler ve Yüksekkaldırım Yokuşu ile Galip Dede Caddesi'ne alternatif bir yol düşünür. Bu iki merkezi birbirine bağlayacak asansör tipinde bir demir yolu projesi için Osmanlı Padişahı Abdülaziz'in huzuruna çıkar, 10 Haziran 1869'da Tünel yapım imtiyazını alır. İşletme süresi 42 yıl olarak belirlenen Tünel, ''Yap-İşlet'' modeliyle inşa edilir.
Tünel yapım çalışmaları 30 Haziran 1871'de başladı. Temmuz 1872'de İngiliz uyruklu ''The Metropolitain Railway Of Constantinople From Galata to Pera'' adlı şirketin tescili yapıldı ve 5 Aralık 1874'de yapımı tamamlanan Tünel'de hayvan taşımalı deneme seferlerinin ardından ''10 Para'' yolculuk ücreti karşılığında insan taşımacılığına geçildi.
Tünel, 17 Ocak 1875'te yerli ve yabancı davetli topluluğunun katıldığı görkemli bir törenle hizmete alındı. İlk yapım maliyeti 180 bin Osmanlı Lirası olan Tünel tesislerinin enerjisi 150 beygir gücünde iki buhar makinesiyle sağlandı. Tünel, sefere başladığında iki tarafı açık olan vagonlar elektrik olmadığı için gaz lambalarıyla aydınlatıldı.
1910'da elektrikli tramvaylara geçilince şirket, 1911 yılında Osmanlı uyruğuna geçti ve ''Dersaadet Mülhakatından Galata ve Beyoğlu Beyninde Tahtel'arz Demiryolu'' unvanını aldı. Daha sonra devlet tarafından 175 bin Türk Lirası'na satın alınarak 1 Mart 1939'da millileştirilen Tünel, 16 Haziran 1939'da 3645 sayılı yasa ile kurulan İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (İETT) Umum Müdürlüğüne devredildi.
İkinci dünya savaşında, bazı malzemeleri satın alınamadığı için 3,5 ay yolcularından ayrı kalan Tünel, Fransız Eletctro Enterprise tarafından 33 Milyon Lira harcamayla tamamıyla yenilenerek şimdiki halini aldı. Osmanlı döneminde ve cumhuriyetin ilk yıllarında da İstanbulluların vazgeçilmezi olan Tünel, 132 yıldır hizmet vermeyi sürdürüyor
