EKONOMİK YORUM
İSTANBUL- Yunanistan’da yapılan erken genel seçimlerde, henüz 16 yaşında bir lise öğrencisiyken tarihe “Önlük Hareketi” diye geçen öğrenci direnişinin önderlerinden olan Aleksis Çipras’ın liderliğindeki Radikal Sol Koalisyon (SYRİZA) büyük bir zafer kazandı. Tek başına hükümet kurabilme fırsatını iki sandalyeyle kaçıran SYRİZA, sağcı Bağımsız Yunanlar (ANEL) partisi ile koalisyon hükümeti kurmak için anlaştı. Çipras ile hükümet kurma görüşmeleri çerçevesinde bir araya gelen Bağımsız Yunanlar Partisi (ANEL) lideri Panayiotis Kammenos, görüşmenin ardından, "Aleksis Çipras'a güvenoyu veriyoruz" dedi. Seçimlerde 13 milletvekili çıkarmayı başaran ANEL, SYRİZA ile koalisyon hükümeti kurmayı kabul etti.
Derinleşen ekonomik kriz ve kemer sıkma politikaları, Radikal Sol Koalisyon (Syriza) ve lideri Aleksi Çipras’ın yıldızını parlattı. Çipras iktidarı Avrupa Birliği için yeni bir kriz demek. Çünkü IMF politikalarını reddedip, borçları ödemeyecek. Ve kriz, kıtaya yayılacak. Peki kimdir Aleksis Çipras?
KEMER SIKMA KARŞITI KOALİSYON
Seçimlerden zaferle ayrılan SYRİZA, koalisyon ortağı bulmakta zorlanmadı. Çipras, kendisi gibi kemer sıkma politikalarına karşı çıkan sağcı ANEL lideri Kammenos ile koalisyon kurma konusunda anlaştı.
Yeni hükümetin Başbakanı, Çipras olacak. SYRİZA'nın seçim vaatleri arasında; yoksulluk sınırı altında yaşayanlara elektrik ve ısınma hizmetini ücretsiz verilmesi, zenginlerden alınan vergilerin geri getirilmesi, ihtiyacı olanlara gıda ve kira yardımı yapılması, vatandaşların ödenemeyecek boyuttaki banka borçlarının silinmesinin yanı sıra emekli maaşları ve asgari ücrete zam var.
ALEKSIS ÇIPRAS KIMDIR?
Genel seçimlerden zaferle çıkan 40 yaşındaki Çipras Yunanistan’ın son 150 yılındaki en genç başbakan olacak. Önlük Hareketi: Çipras, 1990 yılında meydana gelen ve üç ay süren “Önlük Hareketi” olaylarında Yunanistan Komünist Partisi Gençlik Kolları (KNE) üyesi bir lise öğrencisi idi. Dönemin Başbakanı Konstantin Miçotakis, öğrencilerin tekrar önlük ve üniforma giymeleri, ortaokuldan liseye giriş sınavına tabi tutulmaları ve okul dışındaki yaşamları için de disiplin cezası almalarını öngören bir yasa tasarısı hazırladı. Öğrenciler toplu direnişe geçerek okulları işgal ettiler. Hemen her gün protesto gösterileri yapıldı. Olaylarda 5 kişi hayatını kaybetti. Sonunda hükümet tasarıyı geri çekmek zorunda kaldı. Çipras, o dönemde Yunan televizyonlarının “süperstarı” idi ve halkın da sempatisini kazanmıştı.
Torpilli askerlik: Lise yıllarını “Yaşıtlarım okulun bahçesinde basketbol oynarken ya da kızlarla flört ederken ben kapıda Komünist Partisi’nin yayın organı “Odigitis” gazetesini satmaya uğraşıyordum” diyerek hatırlayan ve okuldaki lakabı da Arjantinli ünlü devrimci lider Ernesto Che Guevera’ya atfen “Che-pras” olan Çipras, Atina Teknik Üniversitesi’nde İnşaat Mühendisliği okuduktan sonra büyük angarya gibi gördüğü askerliği de başkent Atina’da “torpilli” yaptığını gizlemedi.
Ateist lider: Eğer SYRIZA iktidara gelirse, Çipras Yunanistan’ın ateist ilk başbakanı olacak. 2011 yılında verdiği bir demeçte “Kilise ile dürüst ilişkilerim var. Tanrıya inanmıyorum. Ancak dine ve din adamlarına saygılıyım” demişti. Hiç kravat takmıyor. Evli değil ama lise yıllarından beri ilişkisi olduğu Peristira Baziana ile birlikte. “Birliktelik sözleşmesi” imzalayan çiftin 2 çocuğu var. Çocuklarını kilisede vaftiz ettirmedi. Eskisi kadar olmasa da motosikleti ile Atina caddelerinde geziyor.
ATİNA BORSASI YÜZDE 5.5 DÜŞTÜ
Yunan borsası çöktü kayıplar çok büyük oldu. Syriza’nın Yunanistan seçimlerinden zaferle ayrılmasından sonra Atina Borsası’nda kayıplar ardı arkasına devam ediyor. Dün günü yüzde 3.5 kayıpla kapatan Atina Borsası bugün ise yüzde 5.5’a yaklaşan değer kaybı yaşadı. Endeks şu saat 16:15 sularında yüzde 4.85 puan düşüşle 774 puana kadar indi.
Öte yandan Ukrayna’da tansiyonun yeniden yükselmesi Rusya’da mali piyasalara olumsuz yansıdı. Petrol varil fiyatlarının 50 doların altında seyretmesi ve Ukrayna’dan çatışma haberlerinin gelmesi nedeni ile Rus borsası çöktü. MSİ 18.00’da dolar bazlı RTS endeksi yüzde 4,82 düşerek 781 puana kadar düşerken, ruble bazlı MICEX endeksi de yüzde 2,37 kayıpla 1632 puana geriledi.
63 RUBLEYE GERİLEMİŞTİ
Rusya’nın en büyük bankası Sberbank yüzde 5,38 değer kaybederken, Gazprom yüzde 3,08 düştü. Rublede kayıp ise sürdü. Yüzde 2,4 değerlenen dolar 65,82 rubleye çıkarken, yüzde 2,4 artan euro da 73,8 rubleden alıcı buluyor. Geçen hafta kısmen istikrar yakalayan dolar 63 rubleye kadar gerilemişti.