ISTANBUL - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de yaşam süresinin en uzun olduğu iller genellikle Tunceli, Muğla ve Mardin gibi şehirlerdir. Uzun ömürlülük üzerine çalışan araştırmacılar, dünyada insanların en uzun ve en sağlıklı yaşadığı beş coğrafi bölgeyi "Mavi Bölgeler" olarak tanımlamıştır. Bu bölgeler genetikten ziyade, ortak yaşam tarzları ve alışkanlıkları sayesinde ön plana çıkmaktadır.
Son yıllarda Longevity kelimesi “uzun ömür” isteyenlerin dilinden düşmez oldu. Bilim adamları uzun ömrün sırlarını araştırırken, uzun ömür isteyenler yaşam süresini uzatmanın peşine düştü. Longevity kelimesi, en basit tanımıyla "uzun ömürlülük" veya "uzun yaşam" anlamına gelir.
Ancak günümüzde tıp ve bilim dünyasında sadece bir yaş sayısından daha fazlasını ifade eden, kapsamlı bir yaklaşımdır. "Longevity", hem yaşam süresini uzatmayı hem de bu yaşamın sağlıklı ve kaliteli olmasını hedefler.
Yani amaç, sadece uzun yıllar yaşamak değil, aynı zamanda bu yılları kronik hastalıklardan uzak, fiziksel ve zihinsel olarak zinde bir şekilde geçirmektir. Bu yaklaşım; beslenmeyi, egzersizi, stres yönetimini ve genetik gibi faktörleri bir bütün olarak ele alır.
Örneğin, "longevity bilimi", yaşlanmanın biyolojik nedenlerini araştırır ve yaşlanma sürecini yavaşlatacak veya tersine çevirecek yöntemler bulmaya odaklanır.
TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA YAŞAM SÜRESİ UZUN OLAN BÖLGELER
Hem dünyada hem de Türkiye'de yaşam süresinin ortalamanın üzerinde olduğu ve uzun ömürlü insanların yaşadığı özel bölgeler bulunmaktadır.
Uzun ömürlülük üzerine çalışan araştırmacılar, dünyada insanların en uzun ve en sağlıklı yaşadığı beş coğrafi bölgeyi "Mavi Bölgeler" olarak tanımlamıştır. Bu bölgeler genetikten ziyade, ortak yaşam tarzları ve alışkanlıkları sayesinde ön plana çıkmaktadır.
"Uzun ömürlü insanların bölgesi" olarak bilinen bölgeler, dünya genelinde genellikle "Mavi Bölgeler (Blue Zones)" olarak adlandırılır ve özel yaşam tarzları, diyetleri ve genetik faktörleriyle bilinirler (örneğin, İtalya'daki Sardinya veya Japonya'daki Okinawa gibi).
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'de yaşam süresinin en uzun olduğu iller genellikle Tunceli, Muğla ve Mardin gibi şehirlerdir..
DÜNYA'DAKI "MAVI BÖLGELER" (BLUE ZONES) ŞUNLARDIR:
Okinawa, Japonya:Dünyanın en uzun yaşayan kadınlarının bulunduğu adadır.
Sardinya, İtalya:Özellikle erkeklerin en uzun yaşadığı bölgelerden biridir.
Nicoya, Kosta Rika:Dünyanın en yaşlı ikinci erkek nüfusuna ev sahipliği yapar.
İkarya, Yunanistan:Kronik hastalık oranının ve orta yaş ölüm oranlarının en düşük olduğu yerdir.
Loma Linda, Kaliforniya, ABD:Vejetaryen beslenen ve güçlü sosyal bağlara sahip bir dini topluluğa (Yedinci Gün Adventistleri) ev sahipliği yapar.
TÜRKIYE'DEKI UZUN ÖMÜRLÜ İNSANLARIN YAŞADIĞI YERLER
Türkiye'de doğrudan "Mavi Bölge" olarak tanımlanmış bir yer olmamakla birlikte, yaşam süresinin ülke ortalamasının üzerinde olduğu bazı iller ve bölgeler bulunmaktadır. TÜİK verilerine göre, yaşam süresinin en uzun olduğu iller arasında Tunceli, Muğla ve Mardin gibi şehirler yer almaktadır. Ayrıca, Ordu'nun Gölköy ilçesi gibi bazı yerlerde yapılan yerel araştırmalar da, uzun ömürlü insan popülasyonlarının varlığına işaret etmektedir.
UZUN ÖMÜRLÜLÜĞÜN ORTAK SIRLARI NELERDIR?
Hem dünyadaki "Mavi Bölgeler"de hem de Türkiye'deki uzun ömürlü insan popülasyonlarında gözlemlenen ortak özellikler, genetikten çok yaşam tarzına dayanmaktadır. Bu faktörler şunlardır:
1. Bitki Bazlı Beslenme:Et tüketimi oldukça azdır. Diyetlerinin büyük çoğunluğu fasulye, baklagiller, tam tahıllar, sebze ve meyvelerden oluşur.
2. Doğal Hareket:Spor salonlarında egzersiz yapmak yerine, günlük hayatın bir parçası olarak sürekli hareket halindedirler. Bahçe işleriyle uğraşmak, yürüyerek ulaşıma sağlamak veya ev işlerini kendileri yapmak gibi aktivitelerle fiziksel olarak aktif kalırlar.
3. Amaç Duygusu:Hayatlarına anlam katan bir amaçları vardır. Okinawa'da "ikigai" (sabah uyanma sebebi) olarak adlandırılan bu felsefe, insanlara yaşam enerjisi verir.
4. Stres Yönetimi:Stresi azaltacak alışkanlıkları vardır. Aileleriyle zaman geçirmek, dua etmek veya öğle uykusu (siesta) gibi yöntemlerle zihinlerini dinlendirirler.
5. Güçlü Aile ve Sosyal Bağlar:Aileleri ve arkadaşlarıyla sıkı ilişkiler kurarlar. Yalnızlık, uzun ömrün en büyük düşmanlarından biri olarak kabul edilir.
6. "Hara Hachi Bu" Kuralı:Karnı tamamen doyurmadan sofradan kalkma alışkanlığına sahiptirler. Bu, aşırı yemeyi engelleyerek sindirim sistemini korur.