DURHAM, KUZEY CAROLINA - ABD’deki Duke Üniversitesi'nde gerçekleştirilen ve sekiz yıl süren kapsamlı bir araştırma, bunama ve özellikle Alzheimer hastalığına bağlı ölüm oranlarının erkeklerde kadınlara kıyasla endişe verici derecede yüksek olduğunu ortaya koydu.
Araştırmaya göre, günlük psikolojik baskı ve sorumluluk taşıyan erkeklerin bu hastalıklardan hayatını kaybetme olasılığının kadınlara göre yüzde 24 daha fazla olduğu belirlendi.
Stres ve sorumluluk faktörü
Araştırmanın bulguları, hastalığın getirdiği zorluklarla karşılaşma oranının da erkeklerde daha yüksek olduğunu gösteriyor. Araştırmanın yöneticisi Dr. Jay Lusk, bu durumun altında yatan olası nedenlere dikkat çekerek, "Erkeklerin maruz kaldığı günlük psikolojik baskı ve taşıdıkları sorumluluklar, beyin hücrelerinin daha erken yıpranmasına yol açabiliyor. Bu durum, onları bunama ve Alzheimer gibi hastalıklara karşı daha savunmasız hale getiriyor” dedi.
DSÖ'den korunma yöntemleri
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), en yaygın bunama türü olan Alzheimer'a yakalanma riskini azaltmak için atılabilecek adımları şöyle sıralıyor:
Fiziksel aktivite: Günlük düzenli hareket ve egzersiz yapmak.
Sağlıklı beslenme: Dengeli ve sağlıklı bir diyet benimsemek.
Zararlı alışkanlıklardan kaçınma: Sigara, nargile ve alkolden uzak durmak.
Düzenli kontrol: Erken teşhis için düzenli sağlık taramaları yaptırmak.
Kronik hastalık yönetimi: Şeker ve kan basıncını (tansiyon) kontrol altında tutmak.
Zihinsel egzersiz: Beyni aktif tutacak bulmaca, okuma gibi aktiviteler yapmak.
Sosyal ilişkiler: Sosyal bağları güçlü tutmak ve iletişimi sürdürmek.
Alzheimer'ın belirtilerine dikkat
Uzmanlar, hastalığın erken teşhisi için aşağıdaki belirtilere karşı dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor:
- Yeni öğrenilen bilgileri ve önemli olayları unutma.
- Yürüme sırasında denge sorunları yaşama.
- Olayları anlatırken veya sohbet ederken zorlanma.
- Kişilik ve davranışlarda belirgin değişiklikler.
- Anksiyete (kaygı) ve depresyon eğilimi.
- Karar verme yeteneğinde zayıflama.
- Zaman ve mekan algısında bozulma.
- Kişisel eşyaları sık sık kaybetme veya uygun olmayan yerlere koyma.
ALZHEIMER TEŞHİSİ VE TEDAVİSİ
Hafif Bilişsel Bozukluk (MCI) ve erken dönem Alzheimer hastalığı hakkında semptomları ile risk faktörleri hakkında şu bilgileri verebiliriz.
ALZHEIMER HASTALIĞI VEYA HAFIF BILIŞSEL BOZUKLUK (MCI) ERKEN NASIL TEŞHIS EDILIR?
Doktorunuz sizi muhtemelen kapsamlı bir görüşme yapacak bir nöroloğa yönlendirebilir. Nörolog ayrıca yakın bir arkadaşınıza hafızanızda, davranışlarınızda ve kişiliğinizde son zamanlarda meydana gelen değişiklikler hakkında sorular sorabilir.
Ayrıca tıbbi geçmişiniz, kullandığınız ilaçlar ve felç, kafa travması, depresyon, alkol bağımlılığı veya diğer olası nörolojik rahatsızlıklarınız hakkında da sorular sorulabilir.
Tüm bunlar hafızayı etkileyebilir ve Hafif Bilişsel Bozukluk'a benzer semptomlara neden olabilir.
Nöroloğunuz ayrıca aşağıdaki tıbbi testlerden bir veya daha fazlasını da yapabilir:
Mini mental durum muayenesi – Doktorunuz bilişsel fonksiyon seviyenizi değerlendirmek için başka görüşmeler ve testler de yapabilir. Bu testler öğrenme, dikkat, dil, hafıza ve muhakeme yeteneğinizi değerlendirebilir.
Nörogörüntüleme – Bunlar arasında manyetik rezonans görüntüleme taraması (MRG), bilgisayarlı tomografi taraması (CAT veya SPECT) veya daha yeni bir PET taraması yer alabilir. Ayrıca, amiloid plak gibi belirli Alzheimer değişikliklerini tespit etmek için taramalar da kullanıma sunulmaktadır. Taramalar, doktorunuzun önemli bölgeleri değerlendirmesine ve beyninizde olabilecek anormallikleri tespit etmesine olanak tanıyabilir. Doktorunuz, karşılaştırma amacıyla taramayı daha sonra tekrarlayabilir.
Nöropsikolojik testler – Bilişsel işlev kalıplarını belirlemek için bir muayene yapılabilir. Testler hafızanızı, dil becerilerinizi, dikkatinizi ve problem çözme becerilerinizi değerlendirecektir. Sonuçlar, benzer yaş ve eğitim seviyelerindeki kişilerin sonuçlarıyla karşılaştırılacaktır.
Ek testler – Durumunuzun diğer nedenlerini elemek ve daha iyi bir genel değerlendirme elde etmenize yardımcı olmak için yapılabilir.
Hafif bilişsel bozukluk (MCI) ve Alzheimer'ı erken evrelerde teşhis etmek son derece önemlidir çünkü şu anda mevcut tedaviler erken teşhis edildiğinde en iyi sonucu vermektedir.
Hangi Tedavi Yöntemleri Mevcuttur?
Erken tedavi seçenekleri şunlardır:
Ruhsal Zindelik
Artık yaşam tarzımızın hafıza kaybı yaşama riskimizi azaltabileceğini ve Alzheimer hastalığını önleyebileceğini biliyoruz. Yaşam tarzı değişiklikleri ile kanser ve kalp hastalığı gibi diğer hastalıkların önlenmesi arasındaki ilişki hakkında tıbbi bulgular yayınlanmıştır. Aynı varsayım Alzheimer için de geçerlidir. Alzheimer, MCI ve erken dönem Alzheimer hastalığını önlemek için proaktif ve bütüncül bir yaklaşım benimsemek zorunludur