İSTANBUL- Çırağan Sarayı’ndan kalma malzemelerle 1871’de Sarkis Balyan tarafından yapılan yalı için belirlenen rakam 1 milyar 150 milyon TL oldu. Patronlar Kulisi'nden Ercan Öztürk’ün haberine göre, Türkiye'nin en zengin ailelerinden biri olan Koçaklar'a mensup olan cemiyet hayatının ünlü isimlerinden Naciye Koçak'a ait Yeniköy'deki Kara Todori Yalısı İstanbul Gayrimenkul İcra Dairesi tarafından icradan satışa çıkarıldı.
Naciye Koçak’ın borçlu. Garanti Bankası’nın ise alacaklı olduğu boğazın en ünlü 10 eserinden biri olan yalı 27 Ekim 2025 tarihinde açık artırma usulüyle satılacak.
Bilirkişiler tarafından 2 Mayıs 2025 tarihinde yapılan incelemede yalı için belirlenen bedel 1 milyar 150 milyon olarak belirlendi. Aynı raporda yalının halihazırda durumu ise şöyle özetlendi: ‘’Sarıyer İlçe Müdürlüğünün Özel İdare kaydına göre Yeniköy 31 bina hesabının tetkikinden kargir yalının girişte mermer taşlık, bir koridor, bir mutfak, odunluk, kömürlük, kayıkhane müştemilatlı, birinci kat mermer taşlık, 2 oda 1 salon, üzerinde 4 oda, bir sofa, 3.kat tavan arasında 1 salon, üzerinde 6 oda, bir kiler bir banyo ve 2 kapıcı odası olduğu 1932 tahrir kayıtlarının tetkikinden anlaşılmıştır. Eski eser tescilli kargir yalının bahçe kullanımı, deniz tarafında rıhtım kullanımı mevcut olup, döneminin mimari özelliklerin yansıtan boğaz yalılarındandır. Dış cephesi akrilik boyalı, çatısı kiremit + teraslıdır. İç mahallerinin zemin döşemeleri mermer kaplı, duvarlar alçı sıva + alçıpan panel üzeri saten boyalı, altın varaklı nişlidir. İç merdiven mermer kaplı, pencereler ahşap giyotin + pvc doğrama, iç kapılar mobilya kapı, dış kapısı ahşap kapıdır’’
Yalının sahibi konumundaki Naciye Koçak, bir süre önce, kardeşleri ile yaşadığı iddia edilen anlaşmazlıkla gündeme gelmişti. Kızı ile yalıda yaşayan Servet Koçak (85), binada hak sahibi olmayan diğer çocukları Recai ve Necati Koçak'a karşı uzaklaştırma kararı almıştı. İki kardeş ise annelerine vasi atanması için dava açmıştı. Koçak kardeş, kardeşleri Naciye’nin annelerinin parasını kullandığını iddia etmişti. Hahkeme, anne Servet Koçak’ın akli melekelerinin yerinde olup olmadığının tespiti için Adli Tıp Kurumunu devreye soktu. Raporda, “Servet Koçak’ın herhangi bir akıl hastalığı, zekâ geriliği veya bunama hali tespit edilmemiştir’ denildi. Kararını açıklayan Istanbul Sulh Hukuk Mahkemesi, Servet Koçak’ın savurganlığını gösterir hareketleri bulunmadığı gerekçesi ile Necati ve Recai Koçak kardeşlerin davasını reddetti.
Sarkis Balyan (1835 – 1899) Osmanlı döneminde yaşamış Ermeni Balyan mimarlar ailesinden bir mimardır. Yine bir mimar olan Garabet Amira Balyan’nın oğludur. İstanbul’da doğdu ve 1843 yılında ağabeyi Nigoğos Balyan’la birlikte okumak için Paris’e gitti. Collège Sainte-Barbe de Paris’i bitirdi. Ecole des Beaux Art’dan mezun oldu. İstanbul’a döndükten sonra babası ve ağabeyiyle birlikte çalıştı. Babası ve ağabeyi öldükten sonra kardeşi Hagop Balyan ile çalışmaya devam etti. Osmanlı padişahı II. Abdülhamid döneminde Avrupa’ya sürgüne gönderildi. Sürgünden ancak 15 yıl sonra gelebildi. 1899’da İstanbul’da öldü.
Hassa mimarı ve sermimarı devlet. Garabet Amira Balyan’ın oğludur. Balyan ailesinin diğer bireyleriyle karşılaştırıldığında yaşamı hakkında daha fazla bilgiye rastlanmaktadır. 1843′te kardeşi Nigoğos ile birlikte Paris’e gitmiş, kardeşinin hastalığı nedeniyle bir süre ara verdiği eğitimini 1855′te tamamlayarak İstanbul’a dönmüştür. Paris’te önce Sainte-Barbe Koleji’ni bitirmiş, sonra Ecole Centrale’de okumuş ve Ecole des Beaux Arts’dan mezun olmuştur. Paris’te yalnızca mimarlık değil mühendislik eğitimi de aldığı, bazı mekanik buluşlar yaptığı, hatta bunlar için patent aldığı bilinmektedir. Balyan Ailesi’nin sanata meraklı bir bireyidir. Amatör bir ressam ve müzisyen olduğu hatta Kristof Kolomb adlı bir opera bestelediği kayıtlarda geçmektedir.
Başarılı bir hayat süren Sarkis Balyan, Garabet Amira’nın ölümünden sonra, onun yerine hassa miman olmuş, mimar ve yönetici olarak gösterdiği başanları nedeniyle Sermimar-ı Devlet unvanını almıştır.
Sarkis Bey’in müteahhit olarak da bazı girişimleri olmuş, demiryolu yapımı ve maden işletilmesi vb. imtiyazları elde etmiş, ancak bu girişimler nedeniyle hakkında dava açılmış ve Paris’e gitmek zorunda kalmıştır. On yıldan çok süren Paris sürgününden Hazine-i Hassa Nazırı Agop Paşa Kazazyan’ın izniyle ülkeye dönmüştür. Yaşamının son yıllarını kendisine ait olan Kuruçeşme Adası’ndaki (Galatasaray Adası) evinde geçirmiştir. Karizmatik bir kişiliği olan Sarkis Bey’in ilginç bir yaşamı vardır. Müzikten mühendisliğe birçok alanda şaşırtıcı yetenekleri olan, 5.000-6.000 işçi çalıştırdığı şantiyelerinin yönetimindeki becerileri ile tanınan, kaliteden ödün vermeden o yıllar için şaşırtıcı hızda yapımlar gerçekleştirmiştir. Sarkis Bey’in popüler bir karakter olmasının bir sebebide ünlü dostlarının olmasıdır. İmparatoriçe Eugenie’den ünlü ressam Ayvazovski’ ye çeşitli çevrelerden yabancı dostları vardır.
Altında imzası olan yapıların pekçoğu hâlâ ayakta, sapasağlam, özgün halleriyle durmakta ve koruma altındadırlar.
Başlıca yapıtları şunlardır:
Beylerbeyi Sarayı,
Çırağan Sarayı,
Adile Sultan Sarayı (Kandilli),
Yıldız Sarayı Büyük Mabeyin Binası,
Çadır Köşkü,
Malta Köşkü,
Şale Köşkü (2. kısım),
Çit Kasrı,
Çağlayan Kasrı (Kağıthane),
Ayazağa Köşkü (Maslak),
Kalender Köşkü,
Zincirlikuyu Kasrı,
Tokat Köşkü (Beykoz),
Alemdağ Av Köşkü,
Abdülaziz Av köşkleri (Validebağ ve Ayazağa),
Sultan Çiftliği Köşkü (İzmit),
Akaretler,
Valide Camii (Aksaray),
Kağıthane Camii,
Harbiye Nezareti,
Bahariye Nezareti,
Gümüşsuyu Kışlası,
Maçka Silahhanesi,
Maçka Karakolhanesi,
Galatasaray Mektebi,
Makruhyan Okulu (Beşiktaş),
Hamidiye Saat Kulesi