Günümüz dünyasında bazı insanlar 85 yaşını geçmiş olsalar bile, görünüşleri ve yaşam enerjileriyle adeta 30’lu yaşlarında gibi hayranlık uyandırıyor. Peki bu olağanüstü gençlik hali nasıl mümkün oluyor?
Bakıldığında 85 yaş üstü gençler, 30’unda gibiler. Yani dünyada 85 yaş üstü gençler var. Araştırmada Güney Amerika, Japonya, İspanya’da daha çok oldukları görülmüş.
Bu insanlar 85’i devirmişler ama bilinç ve beyin olarak nasıl 30’larında kalmışlar diyerek araştırma yapılmış.En önemli ipuçları şöyle olmuş:
Sosyalleşmek, eğlemek, kahkaha atmak ve sevdikleriyle bir arada yaşamak olduğunu keşfetmişler. Bunun temeli stresi kenara atmak olarak görülüyor.
İsveç’te bu kapsamda pilot çalışma başlatıldı ve yaygınlaştırıldı. Yaşlılar bakım evleri ile çocuk ana okullarını aynı kampüs içine koyuyorlar. Günün belli saatlerinde bu insanlar bir araya geliyorlar. Yaşlılar anlatmayı sever, küçüklerde dinlemeyi… Bu sosyalleşme ile birlikte kültürel aktarımda sağlanıyor. Çünkü yaşlıların bilinçsel rezervi ise son derece kıymetlidir. Böylece iki tarafta mutlu oluyor.
Bilimin, kültürlerin ve yaşam tarzlarının kesiştiği noktada bu soruya ışık tutan çok sayıda ipucu var.
İşte bu uzun ve sağlıklı yaşamın sırları…
GENETIK MI, YAŞAM TARZI MI?
Araştırmalar gösteriyor ki yaşlanmanın hızını belirleyen en önemli faktörlerden biri genetik. Özellikle FOXO3 gibi genlerin uzun ömürle ilişkili olduğu saptanmıştır. Ancak bilim insanları, genetiğin etkisinin yalnızca %20 civarında olduğunu, geri kalan %80’in yaşam tarzına bağlı olduğunu vurguluyor. Yani sağlıklı bir beden ve zihin için atılacak adımlar kişinin elinde.
GENÇ KALANLARIN ORTAK ÖZELLIKLERI
Beslenme Bilinci
Akdeniz ve Asya diyetleri, yaşlanma karşıtı özellikleriyle öne çıkıyor. Bol sebze, meyve, zeytinyağı, az kırmızı et ve balık ağırlıklı beslenen insanlar daha az kronik hastalığa yakalanıyor ve ciltleri daha geç yaşlanıyor.
Hareketli Yaşam
85 yaşında bile genç kalan insanların çoğu, hayatları boyunca aktif kalmış kişiler. Günlük yürüyüş, bahçe işleri, yoga veya tai chi gibi egzersizler hem bedeni hem zihni zinde tutuyor.
Pozitif Düşünce ve Stres Yönetimi
Uzun yaşayan bireylerde en çok görülen ortak özelliklerden biri iç huzur. Stresle başa çıkabilen, affedici, minnet duygusu taşıyan ve hayata pozitif bakan bireyler daha sağlıklı yaşlanıyor.
Zihinsel ve Sosyal Aktivite
Zihnini aktif tutan, yeni şeyler öğrenmeye açık, müzikle veya sanatla uğraşan insanlar, yaşlılıkta daha genç bir ruh haline sahip oluyor. Sosyal ilişkiler de bu sürecin ayrılmaz bir parçası.
DÜNYADA UZUN YAŞAMIN MERKEZLERI: BLUE ZONES
Dünyada bazı bölgelerde insanlar istatistiksel olarak daha uzun ve sağlıklı yaşıyor. Bu bölgelere “Blue Zones” (Mavi Bölgeler) adı veriliyor:
• Okinawa (Japonya): “Ikigai” yani yaşam amacı felsefesiyle tanınır. Bitkisel ağırlıklı beslenme ve derin sosyal bağlar dikkat çeker.
• Sardinya (İtalya): Yüksek rakımda yürüyüşle dolu aktif yaşam, güçlü aile bağları ve dengeli şarap tüketimiyle tanınır.
• Nicoya Yarımadası (Kosta Rika): “Plan de vida” (yaşam planı) anlayışı ve doğal kaynaklardan gelen mineral zenginliği ile öne çıkar.
• Ikaria (Yunanistan): Akdeniz mutfağı, gündüz uykusu (siesta) ve düşük stres düzeyiyle dikkat çeker.
• Loma Linda (ABD): 7. Gün Adventistleri topluluğu, vejetaryen diyet ve inanç temelli huzurlu yaşam tarzlarıyla bilinir.
BILIM NE DIYOR?
• Harward Yetişkin Gelişimi Araştırması: 75 yıldan uzun süredir devam eden bu çalışma, yaşam süresini belirlemede kaliteli ilişkilerin ve psikolojik sağlığın kilit rol oynadığını gösteriyor.
• Dan Buettner'in “Blue Zones” Projesi: Bu kapsamlı çalışma, uzun ömürlü toplumların yaşam biçimlerini analiz ederek herkesin uygulayabileceği basit ama etkili alışkanlıkları ortaya koyuyor.
• WHO (Dünya Sağlık Örgütü): Aktif yaşlanmanın devlet politikalarıyla desteklenmesi gerektiğini vurgulayan birçok küresel rapor yayımlıyor.
SONUÇ: 85 YAŞ GENÇLIK DEMEK OLABILIR MI?
Evet, doğru yaşam tarzı, pozitif bakış açısı ve toplumsal destekle 85 yaş bir başlangıç olabilir. Cildinizdeki çizgiler değil, ruhunuzdaki ışıltı yaşınızı belirler. Yaş sadece bir sayı olabilir; önemli olan nasıl yaşadığınız.
Sen de Deneyebilirsin: Gençliğe Açılan 5 Alışkanlık
1. Her gün kısa bir yürüyüş yap.
2. Bitkisel ağırlıklı beslenmeye geç.
3. Gülümsemeyi ve şükretmeyi alışkanlık haline getir.
4. Yeni bir şey öğrenmeye başla (müzik, dil, dans).
5. Güneş ışığında zaman geçir, kaliteli uyu.