YENİ "ÇİPLİ PASAPORTLAR" GELİYOR

ANKARA - Üzerine yonga (çip) yerleştirilecek ve taklit edilemeyecek yeni pasaportlar yakında kullanılmaya başlanacak.
Testleri TÜBİTAK'a bağlı Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) tarafından sürdürülen çipli pasaportlar, herhangi bir sorunla karşılaşılmaması halinde 11 Kasım 2008'den itibaren kullanılmaya başlanacak.
Türkiye adına verilen pasaportların Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) standartları ve Avrupa Birliği normları doğrultusunda yeniden tasarlanarak, üye ülkeler nezdinde uygun hale getirilmesi amacıyla 11 Temmuz 2007'de başlatılan "Pasaport Tanzim Sistemi ve Optik Okuyucu Projesi" kapsamında yapılan çalışmalar sürüyor.
Emniyet ve TÜBİTAK yetkilileri, çalışmaların programlandığı şekilde yürütüldüğünü, herhangi bir problem olmadığı takdirde gecikmenin söz konusu olmayacağını belirttiler.
Projenin 3 ayağı olduğunu belirten yetkililer, bunlardan ilki olan donanım çalışmalarının yüklenici firma tarafından tamamlandığını, program çalışmalarının ise bu ayın sonuna kadar tamamlanmasının beklenildiğini ifade ettiler.
Bir taraftan da yapılan deneme üretimlerinin UEKAE tarafından test edildiğini bildiren yetkililer, test sırasında sorun çıkması durumunda yüklenici firmanın 4 ay ek süre talep edebileceğini, bu durumda ise tanınan sürenin Mart ayında dolacağını ancak aksaklıkların giderilmesi durumunda ek sürenin dolması beklenilmeden yeni pasaportların dağıtılabileceğini ifade ettiler.
Yetkililer, testlerin olumlu sonuçlanmasının ardından sertifikasyon işlemlerinin ise TSE tarafından yapılacağını kaydettiler.
Sertifikasyon sürecinin çipli pasaportların basılmasına engel oluşturmadığını da ifade eden yetkililer, ihale sözleşme ve şartnamesine göre projenin bitim tarihinin 11 Kasım 2008 olarak öngörüldüğünü hatırlattılar.
Yetkililer, amaçlarının, AB üyesi ülkelerle aynı anda Türkiye'de de çipli pasaportların kullanılması olduğunu ifade ettiler.
Vatandaşlara ek maddi yük getirmeden çok büyük kolaylıklar sağlayacak yeni pasaportların taşıyacağı güvenlik kriterleri, Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) standartlarına uygun olup, üzerinde çip bulunan, fotoğrafları yapıştırma değil yazdırma usulü ile kaydedilen, ebatları eskisine göre küçük, sadece çipe yüklenilen tarihler arasında geçerli olacak şekilde üretilecek.
Yeni pasaportlar, bünyesinde ICAO 9303 nolu doküman ve eklerinde belirtilen kriterlere uygun, ISO 14443 belgeli, RFID (Radio Frequency Identity Document) teknolojisiyle çalışan, pasaport açılmak şartı ile sadece yetkilendirilmiş hudut kapılarında azami 2,5 cm mesafeden okunabilen çip barındıracak.
Vatandaşa ait tüm bilgiler pasaporttaki çipe yerleştirilecek. Artık pasaport bürolarında pasaportlarla ilgili bilgiler bilgisayar ortamında tutulacak. Yeni düzenleme sayesinde ülkeye giriş ve çıkışlarda herhangi bir engeli bulunmayan kişilerin pasaport kontrolünden kaynaklanan bekleme süreleri de ortadan kalkacak.
Birden fazla güvenlik katmanı bulunacak pasaportların sahtesinin yapılması ise mümkün olamayacak. Birçok aşamalı planlanan güvenlik katmanlar ında yer alan figür ve resimler, ancak mor ötesi ya da kızıl ötesi ışınlarla görülebilecek.
Yeni pasaportlarla birlikte kırtasiye işlemleri de azalacak. Pasaport almak isteyen kişilerin bürolarda stüdyo ortamında dijital fotoğrafları çekilecek, bu fotoğraflar pasaport defterine yapıştırma yerine bir yazıcı ve laminasyon cihazıyla yerleştirilecek.
Pasaport almak isteyen kişilerden formlara atılan ıslak imzanın yanı sıra dijital imzalar da alınacak. Vatandaşların ped üzerine atacakları imza, dijital olarak pasaportlara işlenecek.
Yeni pasaportların uygulamaya geçmesi ile eski pasaportlar da yürürlükte olacak. 10 yıllık olarak alınabilecek pasaportların yanı sıra, daha önceden verilen pasaportlar da süresi içinde kullanılabilecek. Halen en fazla 5 yıllık alınabilen pasaportlar nedeniyle en son verilen pasaport esas alınarak yeni pasaportlara tamamı ile geçiş dönemi 5 yılda tamamlanacak.