İSTANBUL- Uzun yıllar yalnız Türkiye'ye değil, bütün dünyaya Hıristiyan din adamı yetiştiren Heybeliada'daki Ruhban Okulu'nun açılıp açılmayacağı tartışması devam ederken, okulun sınıfları sanki bugün açılacakmış gibi hazır bekletiliyor
Açılmasına izin verildiği takdirde hemen derse başlayacakmış gibi hazır durumda olan Heybeliada Ruhban Okulu'nun kaderini kim belirleyecek? Sadece AK Parti Hükümeti'nin değil, geçmiş hükümetlerin de açılması yönünde sözler verdiği, fakat bir türlü hayata geçiremediği okul için siyasi irade bir çözüm yolu bulacak mı? Aslında belki de sorulması gereken en önemli soru şu: 21. yüzyılda medeniyetler ittifakının kilit ülkelerinden biri rolünü oynadığı iddia edilen Türkiye, bu sorunu çözmeye niyetli mi? Peki, Bush'tan Obama'ya kadar Amerikan başkanlarının bile dile getirdiği Ruhban Okulu meselesi AB ilişkilerinde de pazarlık konusu mu? Neden Türkiye'nin 21. yüzyıldaki 'medeniyet sınavı' için bu kadar önem taşıyor? Konuya yabancı olanlar için biraz bilgi vermekte fayda var. Ortodokslar için din adamı ve dini lider yetiştiren Heybeliada Ruhban Okulu'nun kuruluş tarihi 1844'e kadar uzanıyor. Ama aslında 9. yüzyılda Ayia Triada Manastırı olarak hizmet vermeye başlamıştı. 1844'te ise Patrik 4. Germanos tarafından Ruhban Okulu olarak açıldı. 1971 muhtırasının ardından kapatılmasına kadar da bu süre içinde yaklaşık 1200 din adamı yetiştiren okuldan, dünyadaki hemen hemen bütün metropolitler, başpiskoposlar, ilahiyat profesörleri ve patrikler mezun oldu. O tarihten itibaren de bütün özel okulları devlete bağlayan anayasanın 24. maddesi gereğince önünde iki seçenek çıkartıldı: Ya Türk üniversitelerinden birine bağlanacak ya da kapatılacaktı. Patrikhane okulun kapanmasını tercih etti. Bunun üzerine Heybeliada'nın tepelerindeki büyük bina 1985'e kadar sadece lise eğitimine devam etti. O tarihten itibaren de okulda bir daha hiç öğrenci sesi duyulmadı. Ruhban Okulu'nun bugün açılabilmesi için önündeki şart ise YÖK'e bağlanmayı kabul etmesi... Ama Patrikhane bu şartı kabul etmemekte kararlı görünüyor.



HIRİSTİYAN DİN ADAMI SORUNU
Bu durumda Türkiye'de sayıları 2 bine kadar inen Rum azınlık için din adamı nasıl yetişecek? Patrikhane uzun süredir din adamlarını yurtdışında eğitiyor. Yasalara göre yalnız din adamları değil, Patrik de Türkiye vatandaşı olmak zorunda. Bu durumda ileriki yıllarda patrik bulmak da zorlaşıyor. Yalnız Türkiye için değil bütün dünyaya din adamı yetiştiren bu okulun kapalı olması Ortodoks dünyası için büyük önem taşıyor. Çünkü Fener Rum Patrikhanesi, Rum Ortodoks camiasının kalbi gibi... Kendisi de Heybeliada Ruhban Okulu'ndan mezun olan ve yıllarca hocalık yapan Ortodoksların ruhani lideri Patrik Bartholomeos da okulun açılacağına dair umudunu hiç yitirmedi. Yıllardır her türlü iç ve dış teması sürdürüyor. Amerikan Başkanı Obama, başkan seçildikten sonraki ilk dış ziyareti için geldiği Türkiye'de Patrik Bartholomeos ile de görüştü. Ve bu görüşmenin ardından "Ruhban Okulu'nun açılmasının Türkiye'deki din ve ifade özgürlüğü açısından güçlü sinyaller vereceğini," açıkladı.



ZİYARETÇİ AKININA UĞRUYOR
Heybeliada tepelerinde, İstanbul manzaralı okulun ne durumda olduğunu merak edenler için de hatırlatalım. Yıl boyunca dünyanın her yerinden ziyaretçi akınına uğramaya devam ediyor. Manastır binası, ilgililere önceden haber verilerek ziyaret ediliyor. Okulun sınıfları, yatakhanesi, yemekhanesi sanki tatilden dönecek öğrencileri ve öğretmenleri bekler gibi temiz. Değerli kütüphanesini ise anlatmaya gerek yok. Duvarları Yunanca ve Latince klasik eserlerle dolu.