MURAT EMEN-EMEN&EMEN
Haftanın Ekonomik Görünümü 3-7 Haziran 2013
İSTANBUL- Geçtiğimiz haftanın en önemli olayı olarak bütün dünyada da yankı uyandıran direniş başarılı oldu. Beş günün sonunda biber gazı nedeniyle büyük tenkitler yiyen polis geri çekilmek zorunda kaldı. Hükümet Gezi Parkı ve AVM konusunda çark ediyor.

Bu hafta Emin Özgönül’ün yazısında İsveç’ten bir anı vardı.” Stockholm’de bir parka metro istasyonu yapacaklar. Ancak yapılacak yerde 20-30 yıllık bir ağaç var. Kesmek gerekiyor.Belediye durumu vatandaşa sormağa karar veriyor. İstasyon mu istersiniz yoksa ağaç mı diyerek referandum yapıyor. Sonuç vatandaş ben 150 metre daha yürüyebilirim ama ağaca dokunmayın” diyor. Demokrasi dedikleri böyle bir şey herhalde.

Gezi Parkı direnişinde meyanın çok büyük bir kısmının olaya sönül kalmaları kamuoyunun üzerinde en çok durdukları ve kınadıkları bir konuydu. Bütün dünya kanalları, CNN, BBC ta Çin’e kadar uzayan evrende herkesin haber yaptığı olay maalesef bizde medyanın ilgisi dışında kaldı. Ama halk sosyal medya üzerinden yapacağını gene başarıyla yaptı.

DOLARIN YÜKSELEN ATEŞİNE MERKEZ MÜDAHALE EDİYOR

FED ÜRKÜNTÜSÜ DEVAM EDİYOR

Bütün piyasalar Fed’in tahvil alımını azaltma olasılığına odaklandı ve BIST haftanın ilk dört gününde %4'ün üstünde kayıpla 85 bin seviyelerine gerilerken, dolar 1.8832 TL ye Euro'da TL karşısında değerlenerek 2.4542 TL ye çıktı.Sepet ciddi olarak ivme kazandı ve Ocak 2012'den buyana en yüksek seviye olan 2.1670'ya ulaştı. Sepet 2.20 olursa TCMB müdahalesi olabilir. Parite 1.30'u geçti .Borsa kan kaybetmeğe devam ederse dövize geçiş hızlanır tahminleri yapılıyor.

Bileşik faizlerde haftabaşından itibaren 5.50'nin üstünü denemeğe başladı. Cuma sabah saatlerinde gösterge faiz 5.87'yi görerek %6'ya doğru seyrediyordu. Cuma sabah itibariyle 6.01 oldu.
ABD'de on yıllık tahvil faizleri aynı endişelerle 2.22 seviyelerine yükseldi. ABD tahvillerinde kritik eşik 2.06 noktasıydı. Bu noktayı kırdı. Global olarak tüm bono piyasaları bu gelişmeden etkilenecektir. Nitekim yaşanan satışlar bu yükselişin etkisidir. Ancak beklenen sadece bono piyasasında değil, aynı şekilde hisse senedi ve emtia piyasalarında da kendini göstermektedir.
TCMB'nin son dönemde yaşanan ciddi TL değer kaybına kayıtsız kalıp kalmayacağı ve Haziran ayında takip edeceği politika merak ediliyor. TL. dünyada en fazla değer kaybeden para konumunda.



Uzmanlar, Fed hamlelerine karşı en hassas ülkelerden birinin Türkiye piyasası olacağı konusunda uyarıyor.
Barclays'in müşterilerine yolladığı araştırma raporunda FED Tahvil alımlarının azaltılmasına karşı en hassas enstrümanların Türk hisseleri olduğunu ortaya koydu. Türk varlıklarının tarihsel ortalamalarına göre pahalı olduklarıda raporda belirtiliyor.
Barclays raporunda Fed'in geçmiş niceliksel genişleme adımlarına hangi ülkenin ne kadar tepki verdiğini hesapladı. Böylece ülkelerin Fed'e karşı "elastisesini" ölçtü. Çıkan sonuçlarda Türkiye borsası Fed'in adımlarından en çok etkilenen ülke oldu.
Satışın kaynağı ABD tahvil faizlerindeki düzeltme
Uzmanlar Türk varlıklarındaki bu satışın nedenini ABD tahvillerinde yaşanan satışın, gelişen piyasalardan çıkışı tetiklemiş olmasına bağladı. Standard Bank gelişen piyasalar ekonomisti Tim Ash müşterilerine yolladığı notta , " Satış bu sefer dış kaynaklı ve yaşanan gelişen piyasalar küresel piyasalar düzeltmesinden kaynaklanıyor. Satışın kaynağı da ABD tahvillerindeki düzeltme ancak şimdi Türkiye daha kırılgan duruyor" diyor.
Dolar kuru aşağıda görüldüğü gibi Mayıs başından itibaren hızla1.87'lere ulaştı.

GÖSTERGE FAİZ MAYIS BAŞINDAN İTİBAREN YÜKSELDİ.



Not artırımının TL.ye değer kazandırması beklenirken %2.5 değer kaybetti. Şimdi gelen paranın bir kısmı gelmeyecek. Gelenlerde daha fazla yüksek getiri isteyecek.Dolar kurunun çok değerlenmesi not artırımından ziyade, TCMB'nin son toplantısında faizleri yarim puan indirerek %4.5 çekmesinin etkili olduğu söylenebilir. Biz son bültenimizde bunu savunmuş ve faizleri daha fazla indirmemek gerektiğini müdafaa etmiştik.Ancak faiz indirimi sonrası gösterge faizin düşmesi gerekirken yükseldi. Gösterge bileşik faiz, yüzde 4,70'in altını gördüğü 16 Mayıs'tan sonra hızla yükselerek yüzde 5,52'e sonrada %6'ya yükseldi. Mevcut koşullarda tarihsel ortalamalarının üstünde değerli olan Türk hisseleri bu seride ciddi satış yiyecek deniliyor.

AVRUPA DOSYASI

TÜRKİYE – AB MÜZAKERELERİ

Geçtiğimiz hafta yapılan Türkiye-AB ilişkileri Son Gelişmeler Konferansına AB Konsey Başkanı Von Rampuy'da konuşmacı olarak katıldı.
Konferansta bir konuşma yapan TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu “ Türkiye'nin dünyanın 16.ıncı, Avrupa'nın 6.ıncı ve G-20 ülkelerinin aktif bir üyesi olduğunu belirterek, son üç yılda %6.7 büyüme kaydettiğini, son üç yılda 5 milyon yeni istihdam sağlarken AB'nin son üç yılda 5 milyona yakın iş kaybı yaşadığını belirtti. AB üyelik sürecinde son üç yılda hiçbir fasılın müzakeresinin yapılamadığına değinerek, sebepler teknik değil, tamamen siyasidir.” diyerek serzenişte bulundu.

ALMANYA'DA GÖRÜŞ AYRILIĞI

Alman Hiristiyan Sosyal Birlik Partisi CSU) , kardeş partisi olan Merkel'in CDU'su ileTürkiye'nin AB üyeliği konusunda ters düştü. Son zamanlarda gerek Merkel, gerekse Dış işleri Bakanı'nın üyeliğe kısmen sıcak bakan konuşmalarının neden olduğu zannediliyor. CSU Genel Sekreteri Dobrindt; Merkel ve Hükümeti ne”Türkiye'ye artık üye olamayacağı açık olarak söylenmelidir” dedi.

MERKEL VE HOLLANDE ARASINDA SOĞUK RÜZGARLAR

Bu arada Merkel ile Hollande arasında soguk rüzgarlar esiyor. Kriz yönetimi metodlarında anlaşamayan AB'nin iki güçlü liderinin geçtiğimiz hafta yapılan liderler toplantısında farklı tavırları dikkati çekti. Diğer liderler arayı yumuşatmaya çalıştılar.

AMERİKA RAPORU

GUANTANAMO KAPATILACAK MI?



Obama 2008 yılında Başkan olduğunda “Guantanamo'yu tasfiye edeceğini açık açık söylüyordu. Bu konuda çalışmalara da başlamıştı. Afgan, Pakistan ve Yemen kökenli Guantanamo tutuklularının bir kısmını kendi ülkelerine, lider pozisyonundakileride ABD'ye transfer konusunda bir kanun hazırladı. Ancak Kongre'den geçmedi. O gün bugündür Guantanamo Körfezi ve orada ki 100 tutuklunun devam eden açlık grevleri ABD ve dünya kamuoyunu meşgul ediyor. Kamuoyu Obama ne yapacak diye merak ediyor.

Ekonomik açıdan ters senaryolar üretilsede ABD ekonomisinde gözüken bir düzelme var. Daha önce çıkan para artık geri dönmeye başladı. Tahvil faizleri 2.20'leri gördü.
Bütün piyasalar FED'in tahvil programını azaltmada erken davranacağına oynuyor.

ASYA DOSYASI

ÇİN'DE TİCARİ BÜYÜME TAHMİNLERİN ÖTESİNE GEÇTİ



Çin'in ticaret sektöründeki büyüme, Nisan ayında tahminleri aşarak ekonomik büyümenin canlanacağı yönünde olumlu gelişmelere işaret etti.
İhracat bir önceki yıla kıyasla %14,7 arttı. Mart ayındaki artış ise %10 olmuştu. İthalat artışı ise %14,1'den %16,8'e yükseldi. Böylece Çin, Mart ayındaki beklenmedik ticaret açığını geride bırakarak ticaret fazlası kaydetmiş oldu. Ancak bazı uzmanlar verilerin doğruluğu konusunda şüpheli.
Çin'in Mart ayındaki 884 milyon dolar beklenmedik ticaret açığından sonra Nisan ayında 18,2 milyar dolar ticaret fazlası vermesi beklentilerin ötesinde bir fazla olarak değerlendirildi. Son aylardaki ihracat verileri, dış talebin canlanması yönünde olumlu bir gösterge oldu.

ÇİN'LİLER ABD'NİN EN BÜYÜK DOMUZ ETİ ÜRETİCİSİNİ SATIN ALDILAR

Çin'in önde gelen domuz eti üreticisi Shuanhui İnternational Holding 4.7 milyar dolar ödeyerek Amerikanın en büyük domuz eti üreticisi “Smithfield Foods” grubunu satın aldı. Bu şimdiye kadar Çin'in ödediği en büyük satınalma bedeli.
Çin'de son yıllarda domuz eti tüketiminde hissedilir bir artış sözkonusu. 2002 yılında fert başı domuz eti tüketimi 70 pound iken bu 2012 yılında 86 pounda yükseldi.
Buna karşılık domuz eti tüketiminde ABD'de düşüş yaşanıyor.

Çin'de oldukça büyük hacımda 60 yaşüstü deneklerle yapılan bir araştırmaya göre;
Çin'de yaşlı nüfusun önemli bir kısmı fakir, hasta ve psikolojik sorunlar yaşıyor. Yaşlı nüfusun %23'ü 500 doların altında bir gelirle yaşam mücadelesi veriyor.

JAPONYA DEFLASYONDA ZORDA

Tüketici fiyatlarındaki düşme ile boğuşan Japonya'da Abd zorda.Son piyasa değişmeleri Japon borsasınıda etkiledi. 6 günde %15 gibi sert bir düşüş yaşayan borsa toparlanmaya çalışıyor. Abe ve uyguladığı ekonomi politikası kritiklerin göbeğinde yeralıyor. Yen tekrar dolar karşısında değer kazanmaya başladı.

Diğer taraftan Japonya'da sanayi üretiminde artış var.Japonya'da sanayi üretimi Nisan ayında %1.7 artış kaydederek, tüketici fiyatlarındaki düşüşle zorlanan Abe'nin ekonomi kampanyasına destek oldu.

Tüketici fiyatlarındaki düşüşün devam ettiği Japonya'da sanayi üretimi artış kaydederek, deflasyonla başa çıkmakta zorlanan ülkenin başbakanı Shinzo Abe'nin ekonomiyi canlandırma kampanyasına yardımcı oldu.Japonya deflasyondan çıkmada sona yaklaştı.

Volatilite, Abe'nin parasal ve maliye ayağı olan 3 aşamalı ekonomi planındaki kamu ve yatırımcı güvenini kazanmanın önemine dikkat çekerken, hisseler geri sıçradı. Japonya Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Hiroshi Nakaso, bugün misyonlarının deflasyonun aşılması ve sürdürülebilir büyüme olduğunu dile getirdi.

PİYASALAR
Ortalık tozduman lafı fazla abartılı gelmesin. Gerçekten Fed ile başlayan moral bozukluğu bütün piyasaları etkisi altına aldı. Piyasalar FED'in bu konuda erken davranacağına eylül'ü beklemeyeceğine oynuyor. Ama biz hala eylül'den önce olmaz diye ısrarcıyız.Son gelen zayıf ABD verileride bizi destekliyor.

ABD tahvil faizlerindeki 2.20 sınırının kırılmış olması bir diğer önemli etken olarak önümüzde duruyor.
Global neden muhakkak ki Fed politikası. Ama içsel nedenlerimizde mevcut. Faizlerin TCMB tarafından yarım puan indirilerek %4.5'a çekilmiş olması, negatif faize geçiş gibi içsel nedenlerinde tetiklediği dövize kaçış süreci yaşandı. Bu da doların ateşini yükseltti.Arkadan aşırı fiyatlandığı belirtilen Türk hisse senetlerinde erime sonucu endeksin 85.000 çizgisine kadar geri gelmesi yaşandı. Bizim tahvillerde de gösterge faiz 6.01 noktasını geçti.

BORSA
Borsa İstanbul satış ağırlıklı durumunu koruyor. Cuma sabah itibariyle tepki alımı bekleniyordu. Ancak etkisi olmadı. Endeks 87.500 seviyesinden 86.000 seviyelerine geriledi.Türk hisse senetlerinin hassasiyeti üzerine yorum yapan bazı araştırma raporları düşüşü hızlandırdı. Kısa vade de temkinli olmakta yarar var. Tahvil faizlerinin yükselme trendinde olmasınında etkisi var.

FAİZ
Cuma sabah itibariyle faiz 6.01 noktasında idi. Bazı çevrelere göre piyasalar FED'in erken davranacağına oynuyor. ABD tahvillerinde görülen 2.20 seviyesi bunun yanında coca colanın 3.99 dan tahvil ihracı piyasaları etkiledi.Trend şimdilik yukarı. Erdem Başçı'nın konuşması bekleniyor.
Döviz Haftanın kapanış günü dolar 1.8832, euro 2.4542 ve sepet 2.16 seviyesinde. Sepatte üst limit 2.20 görülürse TCMB devreye girer diye bekleniyor.Şimdilik TL dolar karşısında en fazla değer kaybeden para durumunda.Bunun devamı petrol fiyatlarından başlayarak bir dizi enflasyonist etki yaratacaktır diye endişe var.
Esenlikle Kalın.