REHBERLİK YASASI: KRAL ÇIPLAK!

Turist Rehberliği meslek yasa tasarısı sonunda çıktı. Turist Rehberliğinin kanunen “bir meslek “ olarak tanımlanmasının en önemli sonucu çalışma şart ve koşullarının kanunlarla belirlenmesinin yaratacağı avantaj umudu. Böyle bir kanuna karşı çıkan hiç bir rehber yok,hemen herkes çıkmasını istedi.
Sadece herkesin yakından tanıdığı bir meslektaşımız bu yasanın bu zamanda çıkartılmasının siyasi nedenlere bazı sakıncaları olacağı gerekçesiyle olumsuz görüş bildirdi.

Meslektaşlarımızdan bazıları (ben dahil) yasanın bu haliyle çıkmasına biraz temkinli yaklaştı… gerekçeside bu şekliyle hazırlanmış yasa içeriğinin rehberler için yeteri kadar tatmin edici iyileştirici yenilikler içermediğiydi.
Zira nedense yasa taslağı baştan sona kapalı kapılar ardında ve camianın dikkatinden kaçırılarak hazırlandı. Son şeklini ise Ankarada ki bürokratlar verdi. Rehber camiasının istekleri pek dikkate alınmadı.

Bazı meslektaşlarımızda bu yasa taslak metnini yasalaşma sürecinden beri gözü kara bir şekilde desteklemeyi tercih etti. Şimdi bayram ediyorlar. Bu kutlamalar bana biraz da AKP’lilerin AB’ye üye oluyoruz diye yıllar önce gündüz vakti havai fişek patlatmasına benziyor.
Tarih 18 Aralık 2004, Ankara bilinen tarihinin en fantastik kutlamasını yaşıyor. Havai fişek kullanımında dünyadaki trendler altüst ediliyor.
Gündüz vakti yüzlerce havai fişek patlatılıyor. Sadece siyah bir bulut ve patlama sesiyle sonuçlanan bu deneysel çalışma, kutlamanın coşkusuna gölge düşüremiyor.
Havai fişek gümbürtüsünden fırsat bulduğu bir anda Erdoğan müjdeliyor: “Bayramınız kutlu olsun. Her şey Türkiye için. ” Böylesine büyük bir kutlamanın haklı gururuyla biraz da iktidarını övüyor elbette Başbakan.
Yıl 2012..IRO/TUREB yönetimi bu yasanın çıkarılması nedeniyle 7 haziranı “bayram” ilan etmeye hazırlanıyor!

Bazı meslektaşlarımızda yasa çıksın hele bir de sonra bakarız gibi garip bir iyimserlik içinde. Bu meslekdaşlarımıza hatırlatmak isterim ki yasalar çok zor çıkıyor ve sonra yeni maddeler eklenmesi bayağı zor bir süreç gerektiriyor.
Örneğin 1618 sayılı TURSAB kanunun çıkış tarihi 14/9/1972 ‘dir.
Yani 40 yıldır aynı yasa yürürlüktedir!

Sonuçta ne olursa olsun iyi kötü bir meslek yasamız oldu ve emeği geçen herkesin hakkını teslim etmek gerekiyor. Keşke bu yasanın hazırlanış sürecinde rehber camiasından daha geniş bir katılım sağlansaydı ve daha avantajlı sonuçlar elde edilip tüm camianın daha büyük bir coşkuyla karşılaması sağlansaydı. Bu ne yazık ki olmadı. Bu fırsat kaçırıldı ve buruk bir süreçten geçildi.

Kimse kimseyi kandırmasın. Bu kanun biz rehberler istediği için veya Ahmet, Mehmet çok çalıştığı, çabaladığı için değil, rehberlerin dışındaki diğer güçlü turizm organları istediği için çıktığını ve esas amacın ülke genelinde STK birliklerinin bölünerek ileride olası güçlü siyasi söylemlerinin önüne geçilmesi olduğunu iddia edenler var. Ayrıca alan kılavuzluğu, cami rehberliği ve imam abi-abla rehberliğinde yapılacak gezilere kılıf hazırlamak olduğunu iddia edenler de az değil. Dolayısıyla gerçektende yasa taslağının son halini şöyle bir incelediğiniz zaman geçmişe göre rehberler için pek de önemli kazanımlarımız olduğunu iddia etmek biraz güç görünüyor. Hatta rehberler açısından birçok konuda geri gidiş sözkonusudur.

Örneğin; TUREB’in websitesinde açıklanan kazanımlarımız metnine bir göz atılırsa okuma yazma bilen ve okuduğunu biraz olsun idrak eden her meslektaşımız kazanım diye bize sunulan en parlak maddelerin bile aslında idari yapıda ki bazı somut ifadelerden başka bir şey olmadığını görecektir. http://www.tureb.net/index.php/yasamiz-meclisten-gecti-2

Buna karşılık her ortamda ifade ettiğim gibi bu yasada kazanımlarımız pek fazla olmamasıyla birlikte rehberlerin ceza ve disiplin işlemleri konusunda bayağı ciddi yeni yaptırımlar hemen göze çarpıyor.
Örneğin; Uyarı, kınama, geçici ihraç ve meslekten ihraç gibi disiplin maddeleri artık kanunda yer alıyor. İş sözleşmesinden tutun da çalışma kartını boynuna asmayı ihmal edene, unutana bile uyarı cezası geliyor. Bir yıl içinde 2 uyarı alana 1 kınama cezası veriliyor. Aynı yıl içinde 2 kınama alana geçici men cezası veriliyor. 2 defa geçici men ise meslekten atılmayla sonuçlanıyor.

Taban ücret altında çalışan rehbere ve çalıştıran acentaya da ceza geliyor ama bu nasıl tespit edilecek hala anlaşılır değil?

İki kez seyahat acenteliği niteliğinde faaliyette bulunurken yakalanan rehbere meslekten derhal çıkarma cezası veriliyor. Yani rehberin kendi başına tur yapmasının önüne ciddi bir set çekilmiş oluyor. Bu mu kazanım? Sanırım bu yeni durum Türsab tarafından camiaya hediye edilmiş. Hayırlı olsun!

Kamu kurum ve kuruluşlarının resmi faaliyetlerinde turist rehberliği hizmeti verecek ruhsatname sahibi bir kamu görevlisinin görevlendirilmiş olması halinde ayrıca turist rehberi bulundurulması zorunlu değildir. Burada resmen kamu görevlilerine dağıtılacak rehberlik ruhsatnamesinden bahsediliyor.

Bunlara ilaveten denetimlerde doğru bilgi vermekten kaçınılması durumunda Meslekten bir aydan bir yıla kadar geçici men cezası verilebiliyor. Ayrıca turizm meslek kuruluşlarına, yöneticilerine, çalışanlarına veya mesleğe karşı güven ve itibarı zedeleyecek veya turizme zarar verecek nitelikte haksız söz ve davranışlarda bulunulması ve çalışma kartında belirtilen dil veya diller dışında icra edilmesi meslekten bir aydan bir yıla kadar geçici men cezası verilecek.

En önemli disiplin maddesi burada!  
Yani artık "seçilmişleri" eleştirirken aman dikkat!
Seçilmiş temsilcilerimizi eleştirmek bile bu kanuna göre suç sayılabilecek ve meslekten geçici men ile sonuçlanabilecek zira buna karar verecek merci, birlik tarafından oluşturulacak disiplin kurulu!
Oh ne güzel!
Birlik başkanı birden Cumhurbaşkanı yetkilerine sahip oluveriyor diyeceğim ama, bu bile az. Kral yetkisi desek daha doğru olacak.

Yıllardır umutla beklenen yasa tasarısının kazanımları diye bize yutturulmaya çalışılanlar işte bunlar. Bunlar mı kazanımlarımız? Gülerim ben buna…

Rehber Ali Hakan Yalnız

Sevgili Rehber meslekdaşım

Yeni Meslek yasası benim çalışma hayatımda ne gibi somut değişiklikler meydana getirecek diyorsan aşağıdaki yazıyı dikkatle oku ve ondan sonra dilersen git bir havai fişek de sen al ve bazıları gibi gündüz vakti patlat. Ya da ne dilersen onu yap!

• Bundan sonra artık her yıl “çalışma kartı” almaya mecbursun yoksa çalışamazsın; cezası var. Madde 2

• Bir Odaya üye olmaya mecbursun. Aksi takdirde çalışma kartı alamazsın. Madde 3

• Eylemli ya da eylemsiz olmayı seçeceksin. Eylemsizliği seçersen. Yıl boyunca hiçbir şekilde 1 kere dahi tur yapamazsın. Yakalanırsan 1.500 TL ceza ödeyeceksin. Madde 7, (5)
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş.)

• Çalışma kartını artık boynunda sallandırmaya mecbursun, yoksa cezalandırılacaksın. Madde 5, a-2
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş)

• Yanında mutlaka tur sözleşmesi bulundurmaya mecbursun. Madde 5, b-4 Yapmazsan veya aceleyle unutursan veya ihmal edersen 3 günlük yevmiye karşılığı ceza alacaksın!
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş)

• Taban ücretin altında çalışamazsın. Madde 5, b-4
(Ali’nin notu: Bunu nasıl kontrol ve tespit edecekler ben de merak ediyorum!)

• Turunu asla programda belirtilenden daha kısa sürede tamamlayamazsın, şikayet olursa disiplin cezası alacaksın. Madde 5, c-1
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş)

• Tur programını asla insiyatif kullanarak değiştiremezsin, cezalandırılırsın. Madde 5, c-1
(Ali’nin notu : Mevcut durumdan daha geriye gidiş)

• Denetimlerde asla ve kat’a eksik ve yanlış bilgi veremezin, cezalandırılırsın. Madde 5, c-2 ve 3

• Oda başkanına ve yönetim kurulu üyelerine ve hatta oda da çalışan hizmetliye bile itibarını zedeleyebilecek söz ve davranışda bulunamazsın! Çok ciddi cezası var. Yani oda da bırakın başkan ve yönetim kurulu üyelerini görevliden çay isterken bile çok ama çok dikkatli olacaksın. “Bu çay neden açık olmuş?” bile diyemezsin. Nihayetinde o da bir oda çalışanı ve mesleki itibarını zedelemiş oluyorsun. Yönetim kurulu üyelerini ve oda başkanını artık eleştirmek, sorgulamak bir hayal oluyor. Tam bir sıkıyönetim! Zira Madde 5, c-5’ de ki muğlak ifade edilen kanun maddesine göre görevlilere söylediğin her eleştirel söz ” itibarı zedeleyici” bulunabilir ve 1 aydan 1 yıla kadar meslekten men cezası alabilirsin. 2 defa yaparsan bunu MESLEKTEN ATILIYORSUN !
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş)

• Asla ve kat’a seyahat acenteciliği faaliyetine giren bir eylemde bulunmazsın. Sadece 1 defa yakalanma hakkın var. 2’ncide meslekten atılıyorsun! Madde 5, ç-2
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş)

• Uyarma ve kınama cezalarıyla ilgili işlemlere oda yönetim kurulu üyeleri karar verecek. Madde 5, (3) Yani senin eleştirdiğin insanlardan sana adalet dağıtılmasını bekleyeceksin!
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş)

• Bundan sonra ücretin 6 ayda bir yerine yılda 1 defa artırılacak.
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş)

• Kamu kurum ve kuruluşlarının bedavadan istediğine dağıtacağı turist rehberliği kartları sahibi kişilerin seninle aynı işi yapmasına müsaade ediyor olacaksın. Örneğin; Cami rehberliği, alan kılavuzluğu ve imam abi, din görevlisi bayanların rehberlik yapmasını seyredeceksin. Bu işler yasal kılıfına uyduruluyor. Buna karşın senin rehberlik yaparken altına girdiğin tonlarca yükümlülüğün hiç biri onlar için geçerli olmamasını görecek ve bu duruma gıpta edeceksin.
(Ali’nin notu: Mevcut durumdan daha geriye gidiş)