ESKİŞEHİR - Deniz Açık - Eskişehir'in Seyitgazi ilçesi yakınlarındaki Küllüoba Höyüğü çalışmalarının, Mezopotamya'dan gelen ticaret yolunun İç Batı Anadolu'dan geçtiği inancını yıktığı bildirildi.
Tarih öncesi insan yerleşimlerini de barındıran Küllüoba Höyüğü'nde süren çalışmalar ve çıkan buluntular, ticaret yolunun Mezopotamya'dan gelip, Çukurova, Konya, Eskişehir, İznik, İnegöl'den geçip Bulgaristan'a ulaştığını kanıtladı.



İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Turan Efe, Seyitgazi ilçesindeki Küllüoba Höyüğü kazısına 1986 yılında başlandığını belirterek, Küllüoba'yı, bölgedeki yaklaşık 250 höyüğün arasından seçtiğini kaydetti.
Küllüoba Höyüğü'nün Anadolu tarihine ışık tutacak bir kazı olduğunu ifade eden Prof. Dr. Efe, şöyle konuştu:
''Küllüoba, coğrafi bakımdan çok önemli bir bölgede yer alıyor. Höyük, kuzey, güney, doğu ve batı ulaşım yollarının kesiştiği bir yerde. Mezopotamya'dan Bulgaristan'a kadar uzanan bütün doğal ulaşım yolları Küllüoba Höyüğü'nde düğümleniyor. Höyük, farklı kültür evrelerini barındırıyor. Bu bölgede daha önce prehistorik (tarih öncesi) bir çalışma yapılmadığı için bu kazı çok önemli. Yukarı Sakarya Ovası ve yakın çevresinin kültürel gelişimini saptamaya çalışıyoruz. Küllüoba Höyüğü'nde, MÖ 4500 yıl öncesinden MÖ 1800'e kadar kesintisiz bir yerleşim bulunuyor. Höyükte basit köy yerleşmelerinden şehirleşmeye doğru giden bir eğilim var.''
Küllüoba'da şehirciliğin ilk evrelerine ulaştıklarını vurgulayan Efe, sözlerini şöyle sürdürdü:
''MÖ 2500'lerde aşağı ve yukarı şehirlerin oluşmaya başladığını tespit ettik. Yukarı şehirde yöneticilerin ve elit tabakanın yerleştiğini, aşağı şehirde de halkın oturduğu bir yerleşim modelinin olduğunu belirledik.''

BÜYÜK KERVAN YOLU-
Prof. Dr. Efe, Küllüoba'da daha önce hiç tespit edilememiş dönemlere rastlandığını belirterek, höyüğün, bölgenin kültürel evrelerinde çok önemli boşlukları dolduracağını dile getirdi.
MÖ 2500'ten itibaren şehirciliğe geçilmesinin çeşitli nedenlerinin bulunduğu anlatan Prof. Dr. Efe, şöyle devam etti:
''Uzak kentlere doğru yoğun ticaretin başlaması, Küllüoba'daki şehirciliğin yükselmesinin ana nedenidir. Ticaretle güçlenen Küllüoba'da bir yönetici sınıfı ve elit tabaka oluştu. Ticaret hattı Mezopotamya üzerinden, Çukurova'ya, Konya'ya ve yukarı Sakarya ovalarına, Eskişehir'e, İznik'e, İnegöl'den, Troya'ya oradan da Balkanlara ulaşıyor. İlk defa Mezopotamya'dan bu bölgelere çark yapımı çanak çömlek geliyor. Bu buluntular, ticaret yollarının İç Batı Anadolu üzerinden Balkanlarauzandığı tezini çürüttü. Küllüoba'da
Mezopotamya kökenli süs iğneleri, Suriye şişeleri, ayak şeklinde mühürler bulduk. Bu buluntular, höyüğün ticaret hattı üzerinde olduğunu kanıtlıyor. Bu ticaret hattını Büyük Kervan Yolu olarak adlandırdım.''

''ŞEHİRLER İYİ PLANLANMIŞ''-
Prof. Dr. Efe, Küllüoba'da bulunan yukarı şehrin üçte ikisi üzerindeki çalışmaları tamamladıklarını belirterek, şehrin etrafının zikzaklardan oluşmuş surlarla çevrili bulunduğunu ifade etti.
Höyükte bulunan yukarı kentin doğu ve güney kapılarının olduğunu anlatan Prof. Dr. Efe, ''Batıda da bir kapının bulunduğuna inanıyoruz. Şehrin içinde sura bitişik duvarları olan avlulu evlerin bulunduğunu tespit ettik. Ortadaki boş alanda da biri 22x22 metre çapında, biri de 31x24 metre çapında iki kamu binası bulunuyor. Büyük olan binada, anıtsal bir yapı olan megaron, yönetim bölümü, konaklama kompleksleri ve depo yerleri bulunuyor. Yatak odalarında, herhangi bir istenmeyen olayda dışarıya kaçmak için dar koridorlar bulunuyor. Şehirler iyi düşünülmüş bir plan üzerine oturtulmuş. Küllüoba, Yakındoğu tarihi için çok önemli. Mezopotamya ve batı Anadolu tarihine ışık tutacak bir yer'' diye konuştu.