RİZE -  Halikarnas Mozolesi'nin parçası olan eserlerin İngiltere'nin dünyaca ünlü müzesi British Museum tarafından Türkiye'ye iade edilmesi için 30 avukatın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvuracağı bildirildi



Avukat Remzi Kazmaz, Rize Gazeteciler ve Muhabirler Derneği'nde (RİGADER) yaptığı açıklamada Türkiye'nin yurtdışındaki tarihi hazinelerinin ülkeye iade edilmesi adına çalışmalarını sürdürdüklerini ifade ederek, "M.Ö. 350 yılında Yunan heykeltıraşların, Karya Kralı Mausolos'un 40 metrelik anıt mezarını süslemek üzere yaptığı, aralarında muhteşem bir at heykelinin başı da bulunan eserler, 19'uncu yüzyıl ortasında Türkiye'den götürülüp İngiltere'nin dünyaca ünlü müzesi British Museum'a konmuştu. Ancak artık bu eserlerin yaratıldıkları yere, yani Türkiye'ye dönme zamanı geldi." dedi.



Halikarnas Mozolesi'nin British Museum'da özgür değil, tutuklu olduğunu savunan Kazmaz, şöyle devam etti: "Öylesine çok tarihi varlıklarımız var ki bunlara bir türlü sahip çıkamadık. Osmanlı devleti döneminde bu eserler farklı ülkelere gitmiştir. Biz İngiltere British Museum'a tarihi varlıkları korudukları için teşekkür ediyoruz ama o eserler bu topraklara aittir. 30 avukat arkadaşımızla bir araya geldik. Bu mozoleyi anlatan bir belgesel yaptık. Mustafa Reşit Paşa tarafından bir fermanla verildiği söylenen bu tarihi eserin delilini istiyoruz. Müze yetkilileri 'bizde böyle bir belge var' diyor. Aynı yetkililer yine 'böyle bir belge olmasa bile biz bu eserleri koruyoruz.' diyor. Biz eserlerimizi istiyoruz. İngiltere, ait olduğu topraklara bu eseri vermelidir. Eğer vermezse 30 avukat arkadaşımızla AİHM'ye bu konuyla alakalı dava açmayı düşünüyoruz. Eserlerin iadesi adına118 bin adet imza topladık ve gerekli yetkililere teslim ettik. Bu eseri bize versin ki Antik Halikarnas eski haline gelsin. Böylesine tarihi zenginlikler içinde geçmişimize sahip çıkamadık ama bugünden sonra çıkacağız. Bizim tarihimiz Britih Museum'da özgür değil, tutukludur."

HALİKARNAS MOZOLESİ
Kral Mausolos adına karısı ve kız kardeşi Artemisia tarafından Halikarnassos'da yaptırılmış. Dünyanın yedi harikasından biri sayılan, kolonlarıyla Yunan mimarisini, piramit şeklindeki çatısıyla da Mısır mimarisini birleştiren, oldukça büyük boyutlarda bir mezar. Bu öneminden dolayı kendinden sonra gelen, aynı stildeki tüm yapılara mozole adı verilmiş.
Halikarnas Mozolesi, Dünyanın Yedi Harikası olarak kabul edilen eserler arasında, Türkiye'de bulunan iki harikadan biridir. Halikarnas'taki (Bugünkü Bodrum) bu mermerden yapılmış dev mezarda İÖ.353'te ölen Pers İmparatorluğu'nun ünlü ve uzak krallarından Mausolus ve eşi Kraliçe Artemisia'nın yattığına inanılır. Bugün birçok dilde benzer bir ses yapısıyla kullanılan “mozole” kelimesi de bu kralın adından türemiştir. Heykeli yaptıran Kraliçe Artemisia'nın kendisidir. 135 foot yüksekliğindeki mezar, Yunan mimarlar Satyrus ve Pythius tarafından biçimlendirildi. Mezarı çevreleyen frizlenin yapımında ise dönemin dört ünlü heykeltraşı çalıştı. Dikdoörtgen prizma biçimindeki mozolenin üst kısmı da piramit biçiminde bir çatıyla kaplıdır. Mozolenin en tepesinde ise dört atın çektiği bir araba bulunur. Arabanın içinde oturanlar ise elbette kral ve kraliçedir.
Mezarın kaidesi 25 x 30 metre idi ve İyon stilinde sütunlarla süslenmişti. Tepesinde 4 atlı bir zafer arabası bulunuyordu. Basamaklı bir piramit görünümündeydi. Anıtın, araba heykeliyle birlikte yüksekliği 45 metreyi geçiyordu. Duvarları kabartmalarla süslüydü. Sütunlar arasında birçok güzel heykel vardı.
MÖ 353 yılında mozolenin yapımı tamamlandığında, büyüleyici beyazlıktaki mermer eserin ünü tüm antik dünyaya yayıldı. Ancak, 15. yüzyılın başlarında gerçekleşen bir depremde büyük hasar gören eser, zamanla yıkıldı. Bugün sadece temelleri ve frezeninin bazı parçaları bulunuyor. Frizlerin önemli bir kısmı, ait oldukları topraklardan koparılmış ve Londra'daki The British Museum'a götürülmüştür.

Dünyanın Yedi Harikası
Mısır Piramitleri
İskenderiye Feneri
Babil’in Asma Bahçeleri
Artemis Tapınağı
Zeus Heykeli
Halikarnas Mozolesi
Rodos Heykeli