EGE DENİZİ'NDE BALIK TÜRLERİNİN STOKLARI TEHDİT ALTINDA
Ege Denizi'ni tehdit eden risk faktörleri incelenerek, balıkçılık ve aşırı avlanmanın denizdeki ekonomik balık türleri üzerine etkisi ele alındı.

20 Ekim 2023 Cuma 16:00
İSTANBUL- İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Balıkçılık ve Su Ürünleri İşleme Teknolojisi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Taner Yıldız, Ege Denizi'ndeki ekonomik balık stokları üzerinde başta aşırı avcılık olmak üzere birçok baskı unsurunun olduğunu, bunun önüne geçebilmek için ekosistem yaklaşımlı balıkçılığın uygulanması gerektiğini söyledi.
TÜRLERİN ÇOĞUNDA AZALMA VAR
Ege'de avcılığı yapılan ekonomik türler arasında berlam, barbun, çipura, dil balığı, fener, hamsi, kraça istavrit, izmarit, karagöz, kefal, kılıç, kolyoz, kupez, levrek, lahoz, lüfer, mercan, orfoz, palamut, sardalya, sinarit, tekir, tirsi, uskumru ve yazılı orkinos türleri öne çıkıyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2013'ten 2021 yılına kadarki av miktarlarının ortalaması ile 2022 yılı av miktarı kıyaslandığında, türlerin çoğunda azalma olduğu görülüyor.
2 TÜRDE BALIKÇILIK YAPILIYOR
Yıldız, Türkiye'nin bütün kıyılarında olduğu gibi Ege Denizi'nde de küçük ölçekli ve endüstriyel ölçekli olmak üzere 2 türde balıkçılık yapıldığını anlattı.
Küçük ölçekli teknelerin sayısı daha fazla olsa da avlanma kapasitelerinin ve avlayabildikleri türlerin sayısının daha az olduğuna dikkati çeken Yıldız, trol ve gırgırlarla yapılan endüstriyel balıkçılıkta ise daha büyük tekneler kullanıldığı için fazla miktarda avlanma yapıldığını belirtti.
Yıldız, trollerin daha çok derinlerde yaşayan ve demersal olarak adlandırılan barbun, berlam, göçmen mezgit ve derin su pembe karidesi gibi daha kıymetli türleri, gırgırların ise deniz yüzeyine yakın yaşayan sardalya ve papalina gibi küçük pelajik türleri avladığını bildirdi.
Ege Denizi'ndeki balık stokunu hassas olarak nitelendiren Yıldız, "Uzun yıllar, kontrol olmadan balıkçılık yapmışız ve yıpratmışız. Şu anda üzerine iklim değişikliği ve kirlilik baskısı da ekleniyor ama balıkçılık baskısını azaltmadan devam ediyoruz. Mutlaka balıkçılık sezonu ve takvimi yeniden düzenlenmeli, alıcı, satıcı ve balıkların biyolojik istekleri dikkate alınmalı." dedi.
Derin sularda yapılan avcılıkta balık miktarıyla ilgili bir kısıtlama olmamasının stoklara zarar verdiğini ifade eden Yıldız, avlanma boyu 20 santimetre olduğu halde balıkhanelerde 5-6 santimetre boyunda berlam balıkları gördüğünü, dipte yaşayanları avlamada kullanılan bir yöntem olan dip trolü baskısının bu balık türü üzerinde yoğun olduğunu kaydetti.
Gırgır ağlarının avlanma sırasında deniz tabanına değerek buradaki habitata zarar verdiğini vurgulayan Yıldız, şöyle devam etti:
50 METRE KURALI BŞR AN ÖNCE GELMELİ
"Bizde gırgır avcılığının yasal derinlik limiti 24 metre. Avrupa Birliği'nde bu rakam derinlik olarak 50 metre ve kıyının 300 metre yakınına gelemiyorsunuz. Ayrıca gırgır ağının uzunluğunun yüzde 70'inden daha sığ alanlara giremiyorlar. Özellikle Akdeniz'de ilk 50 metrede yoğun olarak deniz çayırları var. Bunlar oksijen üreten su bitkileri, karbon yutuyorlar, yavru balıklara saklanma alanı oluyor. Bizim 50 metre kuralını bir an önce getirmeyi istememizin nedenlerinden biri, deniz çayırlarının büyük bir kısmının Ege ve Akdeniz'de olması."
İklim değişikliği nedeniyle deniz suyundaki ısınmaya ekonomik türlerin verdiği ilk cevabın, dağılım alanlarını değiştirmek olduğunu aktaran Yıldız, "Sular şu anda kuzeye doğru ısınıyor ve birçok balık da bu sıcaklığı tolere edebiliyorsa kalıyor, edemiyorsa dağılım alanlarını kuzeye doğru değiştiriyor ve miktarlarında azalma yaşanıyor." diye konuştu.
Deniz suyu sıcaklığıyla birlikte Ege Denizi'nde görülmeye başlanan istilacı türler ile kirliliğin, balık stokları üzerindeki diğer baskılar olduğuna değinen Yıldız, Marmara'daki kirliliğin, üst akıntıyla Çanakkale üzerinden Ege Denizi'ne akarak su ortamında taşınabildiğini, bunun dışında sanayi tesisleri, turizm işletmeleri ve teknelerin balast suları gibi birçok kirlilik unsuru bulunduğunu anlattı.
EKOSİSTEM YAKLAŞIMLI BALIKÇILIK
Yıldız, türlerin korunmasının ekosistem yaklaşımlı balıkçılıkla mümkün olduğunu dile getirerek şu tavsiyelerde bulundu:
"Denizin ilk 50 metresi en üretken alanı ve buradaki habitata bağımlı ve hareket edemeyecek türleri korumamız gerekiyor. Trol değdiği zemini adeta tarıyor. Ekosistem yaklaşımlı balıkçıkla habitatı, hassas türleri ve avlanması tamamen yasak türleri dikkate alabiliriz. Orijinal türlerimizle rekabet eden bir yabancı tür geliyorsa, kendi türlerimiz üzerindeki balıkçılık baskısını azaltmalıyız ki yabancı türler çoğalarak onların yerine geçmesin. Aslan balığı tüketilebildiği için avlanmasını özendirmeliyiz, balon balığının derisi küçükbaş hayvan derisi gibi olduğu için cüzdan, ayakkabı yapılabilir. Ekosistemden çekilmeleri için yabancı istilacı türleri kullanacak alanlar bulmalıyız."
Her tekneye belirli bir avlanma kotası ve bölgesel balıkçılık mekanizması getirilmesinin öneminden bahseden Yıldız, "Bizim Samsun, Sinop'taki gırgır teknelerimiz Marmara'da, Ege'de balık çok diye buralara gelip avlanmamalı, onların bölgesi belli olmalı. Marmara'ya bağlı tekneler Marmara'da, Ege'ye bağlı tekneler Ege'de kalmalı ve oradaki kaynakları kullanmalı." değerlendirmesinde bulundu.
AVLANAN BALIK MİKTARLARI
TÜİK verilerine göre Ege Denizi'nde en çok avcılığı yapılan bazı türlerin, Türkiye genelinde 2013-2021 ortalaması ile 2022 yılı avlanma miktarları şöyle:
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Emek düşmanlığı: Turizm işçisine ‘pranga’Turizmde 7 günde en az 24 saat olan haftalık izin hakkı, t 11 günde 24 saate çekildi. Hukukçu Dr. Özveri “100 yıllık mücadele ile elde edilmiş hak ihlal ediliyor. İktidar 12 Eylül’den bile geriye gidiyor” dedi.12 Temmuz 2025 Cumartesi 08:09TURİZM
Kehanet merkezi Apollon Tapınağı gece de gezilebilecekİyon tarzında inşa edilmiş ve dünyanın en büyük üçüncü tapınağı olarak bilinen Apollon Tapınağı, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras” projesi kapsamında gece müzeciliğine açılıyor.12 Temmuz 2025 Cumartesi 07:03TURİZM
Uşak, yabancı turist rotalarına girecekBakan Ersoy: "Sadece yerli turistin değil, yabancı turist rotalarına da girecek bir Uşak için gerekli çalışmaları yapmış olacağız."12 Temmuz 2025 Cumartesi 06:45TURİZM
Ayçiçeği tarlaları fotoğraf tutkunlarını ağırlıyorTürkiye’nin ayçiçeği ihtiyacının önemli bir kısmını karşılayan Tekirdağ’da, sarı ve yeşil tonlarında açan ayçiçekleri turizme katkı sağlıyor.12 Temmuz 2025 Cumartesi 06:40GÜNDEM
ABD Büyükelçisi: DG, YPG’dir, YPG, PKK’nın bir türevidirABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, "SDG, YPG'dir. YPG, PKK'nın bir türevidir. PKK, bugün silah bırakmaya başladı. Bu, Türkiye açısından çok büyük bir gelişme." dedi.11 Temmuz 2025 Cuma 23:59GÜNDEM
TAYK–AKPA 54. 14 Temmuz'da başlıyorTAYK–AKPA 54. Deniz Kuvvetleri Kupası Uluslararası Yat Yarışı tanıtımı Beşiktaş Deniz Müzesi'nde gerçekleştirildi11 Temmuz 2025 Cuma 10:12MICE
Sivrihisar'da 6 farklı ülkeden görsel şölenNasreddin Hoca Kültür ve Sanat Festival Program kapsamında 6 farklı ülkeden gelen konuklar Vilayet Meydanı’nda yöresel dans ve gösterilerini sergilerken görsel şölen oluşturdu.11 Temmuz 2025 Cuma 09:00MICE
Boğaz’daki kaçak yapıların yıkımına başlandıBoğaz’daki işletmelerin kaçak eklentilerinin yıkımına İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ekipleri tarafından başlandı. Ekipler, Bebekteki tarihi pastanenin kaçak alanlarını yıktı.11 Temmuz 2025 Cuma 08:00GÜNDEM
75 ülkeye vizeleri kaldırdı, Türkiye kapıda kaldıÇin 75 ülkenin vatandaşlarına vize serbestliği tanıdı. Ancak 75 ülkenin arasında Türkiye yer almadı.11 Temmuz 2025 Cuma 07:22TURİZM
Ünlü maden suları acilen marketlerden toplatılıyorAlmanya’da piyasada bulunan ünlü maden suyu markalarının bazı partileri acil olarak geri çağrıldı. Tüketicilere “sakın içmeyin” uyarısı yapıldı.11 Temmuz 2025 Cuma 06:13YEME İÇME
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2005 Türkiye Turizm