BRÜKSEL- Covid-19 için aşı üretme çalışmaları yürüten firmalarla üyesi olan zengin 27 ülke adına ön anlaşmalarla satın almalar yapan Avrupa Birliği’nin hareketi Dünya Sağlık Örgütü ve ACT Hızlandırıcı Merkezi’ni kızdırdı. Dünya Sağlık Örgütü yoksul ülkeler adına AB’nın bu ayrımcı çabalarını kınayarak, şildiden muhtemel stokların önünü kapadıklarını belirtti.

AVRUPA BIRLIĞI VE İNGILIZ ASTRAZENECA
Avrupa Birliği İngiliz AstraZeneca'nın üzerinde çalıştığı Covid-19 aşısından 300 milyon doz satın almak için ön anlaşma yaptı.



Avrupa Birliği, 27 üye devletinin tümü adına görüşmeler yaparak Covid-19 aşısı üzerine çalışmalar yapan İngiliz ilaç üreticisi AstraZeneca'nın Covid-19 aşısından 300 milyon doz satın almak için ön anlaşma yaptı. Anlaşma ayrıca aşının güvenli ve etkili olması durumunda ek olarak 100 milyon ek doz Covid-19 aşısını satın almayı kapsıyor.
Öte yandan AB’nin, son iki hafta içinde Johnson & Johnson ve Sanofi ile geliştirilmekte olan aşıları için ileri görüşmelerde bulunduğu bildirildi.

ZENGİN ÜLKELERİN HAMLESİ KIZDIRDI
AB’nin bu hamlesi, DSÖ ve aşılar için küresel bir ittifak olan GAVI'nin, yoksul ülkeler adına yaptığı çalışmaları engelleyebileceği belirtilti. Zengin ve gelişmekte olan ülkeler adına ön aşı satın almaların ayrı bir programla ydksul ülkeler adına zalışan DSÖ'nün ACT Hızlandırıcı Merkezi adı verilen grubun çabalarını daha zor hale getirebileceği bildirildi.

COVID-19 AŞıLARıNı GÜVENCE ALTıNA ALMA YARıŞı
Avrupa Birliği, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) liderliğindeki küresel yaklaşım planlarına karşı bu tür ilk önceden satın alma anlaşması yaptı. AstraZeneca'nın üzerinde çalıştığı ve üreteceği potansiyel COVID-19 aşısından en az 300 milyon doz satın almayı kabul etti.

AB'nin ikili anlaşması, bazıları DSÖ'nün girişimini eleştiren Amerika Birleşik Devletleri ve diğer varlıklı devletlerin hareketlerini yansıtıyor. Böylece başarılı ve etkili COVID-19 aşılarını güvence altına alma yarışında potansiyel olarak muhtemel stokları satın alıyorlar.

AB anlaşması, tüm üye ülkeler için aşı dozlarını güvence altına almak için Fransa, Almanya, İtalya ve Hollanda tarafından oluşturulan bir grup olan Avrupa Kapsayıcı Aşılar Birliği (IVA) tarafından Haziran ayında AstraZeneca ile yapılan ilk anlaşmanın ardından geldi.

ASTRAZENECA: AŞıYA ADIL BIR ŞEKILDE ERIŞME VERILECEK
Komisyon, yeni anlaşmanın şartlarını açıklamadı ve IVA’nın yerini alıp almadığını söylemeyi reddetti. AstraZeneca yaptığı açıklamada, "Bu yeni anlaşma, tüm AB üye ülkelerine pandemi sırasında hiçbir kâr olmaksızın aşıya adil bir şekilde erişme seçeneği verecek" dedi.

AB’DEN AŞı GELIŞTIRMEYE FINANSAL DESTEK
AB yöneticisi, anlaşmalarının aşı geliştirme maliyetlerinin bir kısmını finanse etmeyi amaçladığını söyledi. Finansman, çekimleri güvence altına almak için kısmi peşin ödemeler olacak, ancak fiili alımlara daha sonraki bir aşamada her AB devleti tarafından karar verilecek.

DİĞER FİRMALARLA DA GÖRÜŞÜLÜYOR
AB, son iki hafta içinde Johnson & Johnson ve Sanofi ile geliştirilmekte olan aşıları için ileri görüşmelerde bulunduğunu söyledi. AB yetkilileri Temmuz ayında Reuters'e verdiği demeçte, aynı zamanda Pfizer, Moderna ve CureVac ile potansiyel COVID-19 aşılarını satın almak için görüşmelerde bulunuyor.

AB hamlesi, DSÖ ve aşılar için küresel bir ittifak olan GAVI'nin, ayrı bir programla zengin ve gelişmekte olan ülkeler adına aşı satın alma çabalarını daha zor hale getirebilir.

YASAL SORUNLAR OLABILECEK
Şimdi Komisyon, AstraZeneca'dan ve diğer aşı üreticilerinden satın alınan aşıların daha yoksul ülkelere bağışlanabileceğini ve DSÖ'nün ACT Hızlandırıcı Merkezi adı verilen görevini etkin bir şekilde üstlenebileceğini açıkça söylüyor.

Brüksel, satın alma planının DSÖ'nü tamamlayıcı olduğunu kamuoyuna açıkladı, ancak özel olarak AB ülkelerine DSÖ programına katılmaları halinde yasal sorunlar olabileceğini söyledi.