ANKARA- Anadolu kökenli tarihi eserlerin bulunması için uluslararası tarihi eser kaçakçılığına yönelik başlatılan "Anadolu Operasyonu” ile 2 bin 955 tarihi eserin iadesi sağlandı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, eserlerle ilgili ortak basın toplantısı düzenledi.

Bakan Mehmet Nuri Ersoy, toplantıda yaptığı konuşmada Hırvatistan'dan iadesi sağlanan sikke, mühür ve terazi ağırlıklarından oluşan 2 bin 955 eserin 2300 yıllık bir dönemi kapsadığını belirtti.

Ersoy, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile Hırvatistan'dan Türkiye'ye iadesi sağlanan eserlere ilişkin Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) ek hizmet binasında basın toplantısı düzenledi.

Buna benzer toplantıları son zamanlarda sıklıkla yapmaktan duyduğu mutluluğu dile getiren Ersoy, milletin banisi ve varisi olduğu bu toprakların zenginliklerini koruma kararlılığıyla attıkları adımların sonuçlarını verdiğini söyledi.

Bakanlıkları bünyesinde geçen yılın mart ayında kurulan, alanına bütünüyle odaklanmış ve çok yönlü faaliyet gösteren Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığının, yurt içinde olduğu kadar uluslararası alanda da ciddi başarılar elde ettiğine dikkati çeken Ersoy, bu yıl, son 10 yılın en yüksek sayısına ulaşılarak, 525 eserin yurt dışından getirilmesinin, bu gerçeği tartışmasız şekilde ortaya koyduğunu vurguladı.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, "Bugünkü toplantımızın öznesi olan sikke, mühür ve terazi ağırlıklarından müteşekkil eserlerin toplam sayısı ise 2 bin 955 adettir. Bu noktada, Sayın İçişleri Bakanımıza şükranlarımı iletmek isterim. Zira İçişleri Bakanlığımız, ilgili bütün birimleri ile çalışmalarımızda çok ciddi bir iş birliği ve destek sunmaktadır." diye konuştu.

Hırvatistan'dan iadesi sağlanan bu eserlerin ele geçirilmesinin ve zanlının yakalanmasının da İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığınca yürütülen "Anadolu Operasyonu" vesilesiyle olduğuna işaret eden Ersoy, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Adana merkez olmak üzere 30 ayrı ilde eş zamanlı yapılan ve uluslararası ayağında Hırvatistan, Sırbistan ve Bulgaristan gibi ülkelerin de olduğu bu operasyon, hem kapsamı hem de Cumhuriyet tarihinin suçtan elde edilen gelire yönelik ilk tarihi eser kaçakçılığı operasyonu olmasıyla bir ilktir. Bir kez daha tebrik ediyorum. Bakanlık olarak merkez ve taşra teşkilatımızla destek verdiğimiz Anadolu Operasyonu ile 20 binden fazla kültür varlığı yurt dışına kaçırılmadan ele geçirilerek Adana Müzesi Müdürlüğüne teslim edilmiştir."

Ersoy, bu operasyonun önemli sonuçlarını, Gökçeada'daki kiliselerden çalınan eserlerin Fener Rum Patriği Bartholomeos'a takdimi için geçen ağustosta Troya Müzesi'nde yapılan törende ilk kez paylaştıklarını hatırlattı.

Bakan Ersoy, Anadolu Operasyonu'nda emeği geçen tüm Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı personelini kutladı.

Eserlerin, Sırbistan ve Hırvatistan arasındaki Bajakovo-Batrovci sınır kapısında ele geçirildiğini belirten Ersoy, 7 Nisan 2019'da geçiş yapmak isteyen bir Türk vatandaşında çok sayıda sikke ve arkeolojik malzeme olduğunun Hırvat makamlarınca tespit edildiğini anlattı.

Emniyet Genel Müdürlüğünün, durumu Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bildirmesiyle iade sürecinin işlemeye başladığını dile getiren Ersoy, sürecin Kovid-19 tedbirleri sebebiyle olması gerekenden uzun sürdüğünü, uzman heyetin eserlerin yerinde tespitini yapmak için ancak seyahat engelleri esnetildikten sonra, 7-14 Haziran 2021'de Hırvatistan'da görevlendirebildiğini aktardı.

Ersoy, iade sürecinde görev alan uzmanlara da teşekkür ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Onların yürüttükleri titiz çalışmalar, çok sayıda sikke, kurşun mühür baskıları ve ağırlıklardan oluşan eser grubunun Anadolu kökenli olduğunu şüpheye yer bırakmaksızın ortaya koymuştur. Biz de bu doğrultuda hazırlanan detaylı raporu Hırvat makamlarına ilettik ve ısrarla konunun takipçisi olduk. Hırvatistan tarafından gösterilen korumacı tutum, üstün misafirperverlik ve iş birliğinin de UNESCO 1970 Sözleşmesi'nin en güzel şekilde uygulanmasının bir örneği olarak hatırlanmasını temenni ederim. Neticede, 1 Aralık 2021'de eserler Türkiye'ye getirildi ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde muhafaza altına alındı."

"II. Mahmut'a ait altın sikke de bu koleksiyonda"

Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, ele geçirilen sikkelerin dönem, bölge ve kullanım açısından farklılıklar içerdiğini, hem Anadolu şehir paraları hem de MÖ 5'inci yüzyılda basılan ve Anadolu'nun hemen her yerinde ortak geçerliliği olan sikkelerin bulunduğunu bildirdi.

Arap-Bizans basımı olan İslami sikkelerin de en erken örneklerinin ele geçirilen eserler arasında bulunduğuna işaret eden Ersoy, "Sikkelerin medeniyet kökenlerine baktığımızda ise Roma, Kapadokya, Seleukos, Pontus, Kilikya, Emevi, İlhanlı-Selçuklu ve Osmanlı karşımıza çıkmaktadır. Zaman dilimi olarak, ele geçen sikkelerin yaklaşık 2300 yıllık bir dönemi kapsadığını söyleyebiliriz." dedi.

Osmanlı Padişahı II. Mahmut'a ait altın sikkenin de bu koleksiyonda yer aldığını belirten Ersoy, koleksiyonda altın, gümüş ve bakır sikkeler bulunduğunu kaydetti.

Önemli ve özel bir koleksiyonun ait olduğu topraklara döndüğünü vurgulayan Ersoy, Bizans döneminde posta mührü, imparatorluk mührü, aziz mührü ve kilise mührü olarak kullanılan 5 ila 11'inci yüzyıllar arasındaki döneme ait mühürler ile hepsi Anadolu karakterli ve Roma-Bizans dönemine ait bronz terazi ağırlıklıların da iadesinin sağladığını ifade etti.

Uluslararası anlaşmaların önemi

Bakanlık olarak kültür varlığı kaçakçılığına karşı yurt içinde ve uluslararası arenada gerek yasal ve hukuki adımları atarak gerekse diplomasi ile ülkeler arası iş birliğini tesis ederek mücadeleyi kararlılıkla sürdüreceklerini vurgulayan Ersoy, şöyle devam etti:

"Bu vesileyle kültür varlığı kaçakçılığının önlenmesi için İran, Romanya, Yunanistan, Bulgaristan, Çin, Peru, Türkmenistan, Özbekistan ve Amerika ile olmak üzere 9 uluslararası anlaşmanın imzalandığı bilgisini sizlerle paylaşmak isterim. Yeni anlaşmalar için İsviçre ve Sırbistan ile çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. İnanıyorum ki, Hırvatistan ile de bu çalışmalarımızı etkin olarak kullanacağımız bir ikili anlaşmayla taçlandırmak mümkün olacaktır."

İki anlaşmaların, tarihi eser kaçakçılığının önlenmesi konusundaki caydırıcılığına işaret eden Ersoy, bu anlaşmaların doğru şekilde uygulanmasının define avcılarını yıldırdığını kaydetti.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu sahada bugüne kadar yaptıkları her çalışmanın ciddi bir iş birliği örneği olduğunu dile getirerek, "Milletimizin her bireyinden aynı duyarlılığı göstermelerini, topraklarımızın ve ecdadımızın emanetlerine bizimle birlikte sahip çıkmalarını bir kez daha rica ediyorum." dedi.

Basın toplantısına, Hırvatistan'ın Ankara Büyükelçisi Hrvoje Cvitanovic, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı bürokratları katıldı.

Bakanlar Ersoy ve Soylu, Emniyet Genel Müdürü Mehmet Aktaş ile Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Arif Çetin'e plaket takdim etti.

Anadolu Operasyonu'na katılan KOM ekibiyle hatıra fotoğrafı çektirildi.