Dünyada kruvaziyer turizmi büyüdü

İSTANBUL- Dünya çapında 13,6 milyon kişinin seyahat ettiği lüks gemilerle yapılan bu turizm türü yaklaşık 30 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştı.
Kruvaziyer denilen lüks gemilerle yapılan ve üst gelir grubuna mensup kişilere hitap eden kruvaziyer turizmi her yıl yüzde 10 civarında büyüme kaydediyor. Dünya çapında 13,6 milyon kişinin seyahat ettiği lüks gemilerle yapılan bu turizm türü yaklaşık 30 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştı. Kruvaziyer, Türkiye`de de gelişme gösteren turizm türlerinden biri.



Kruvaziyer turizminin dünyadaki geçmişi aslında 1800"lü yılların ortalarına kadar uzanır. Bu tarihlerde ABD ile Avrupa arasında seyahat edecek zengin kişileri taşıma amaçlı yolcu gemileri çalışmaya başlamıştı. O tarihten bu yana giderek büyüme gösteren sektör TİTANİC faciasına rağmen gelişmesini hiç kesmedi.



GEMİDE HİZMET LÜKSÜNDE SINIR YOK
Kruvaziyer turizminde de liman ziyaretleri, limana yakın yerlerde ziyaret ve alışverişlerden oluşan aktiviteler vardır. Kruvaziyer gemilerin uğradığı limanlar ve bu limanlarda, kruvaziyer turistlere sunulan turistik hizmetler, ev sahibi ülkelerin ağırlıkla yatırım yaptıkları alanları oluşturmaktadır. Ancak, kruvaziyer turizmin temelinde deniz ve gemi seyahati vardır. Gemi seyahati, gemide sunulan her türlü hizmet ve liman ziyaretlerinden oluşan bir turistik ürün olarak kruvaziyer turizm, ayrıca diğer ulaştırma ve konaklama hizmetlerinden de yararlanmaktadır. Gemide sunulan hizmetlerin sınırı yok. Kim daha çok hizmet ve aktivite sunuyorsa daha fazla turist çekebiliyor.



TÜRK TURİSTİ DE GEMİ SEYAHATİNİ SEVİYOR
Avrupa kruvaziyer pazarının geçen yıl en hızlı büyüyen ülkesi olan Türkiye'de 18 bine yakın kişi açık denizlere yol aldı. Gelecek 3 yılda bu sayının 30 bine ulaşması bekleniyor. Sektör yetkililerine göre dünyada yılda 16 milyon kişinin tatil için tercih ettiği kruvaziyer turlarına Türkiye'nin de ilgisi hızla artıyor. Dünyada özellikle Amerikalı turistlerin tercih ettiği kruvaziyer turlarına dünya genelinde bir talep artışı bulunduğunu belirten yetkililer, şirketlerin talebe yanıt verebilmek için her yıl yeni bir gemiyi suya indirdiklerine dikkati çekiyor.

Bir zamanlar sadece süper zenginlerin çıktığı gemi turları artık birçok insan için daha ulaşılabilir hale geldi. İnsanları gemi turlarına çeken en önemli etken ise, 5 yıldızlı bir otelle birlikte hareket halinde olma lüksü. Artık, ülkemiz insanı, farklı bir tatil seçeneği olarak sunulan lüks gemilerle seyahat etmeyi tercih ediyor. Vatandaşlar, gideceği bölgeye, seçtiği gemiye ve konaklama seçeneklerine göre kişi başı 600 ile 3 bin Euro arasında farklılık gösteren fiyatlar ödüyor. Türkler gemi seyahatinde en çok sıcak bölgeleri tercih ediyor. Norveç fiyordları gibi ilginç yerlere ilgi duyanlar da var.



TURİZM YATIRIMCILARININ YENİ GÖZDESİ
Gerek Türkiye`ye uğrayan cruise gemileri ve bu gemilerle gelen turistlerin sayısının yıldan yıla artması gerekse Türkiye`den kruvaziyer turizmine ilgi gösteren kişilerin çoğalması turizm yatırımcılarının gözünü kruvaziyer turizmine cevirdi. Kruvaziyer turizmin büyüklüğü ve olası gelişme beklentisine karşın Türkiye bu konuda ağırlayıcıdan öte gidemiyor. Turizmciler Marmara ve Karadeniz`in değerlendirilemediğini belirtip, kruvaziyer turizmin dünyada parsellenmiş bir iş dalı olduğunu vurgulayarak `Türkiye`de cruise işletmeciliği hayal` görüşünü taşıyor. 2008'in ilk 7 ayında Türkiye limanlarına yanaşan cruise gemilerinin sayısı 756'yken, bu sayı 2009'un aynı döneminde yüzde 25 gerileyerek 575'e düştü. Geçen yıl 46 geminin yanaştığı Antalya Limanı ise adeta ıssız limana döndü. Limana uğrayan gemi sadece 6 oldu. Yılda ortalama 500 bin kişinin kruvaziyer turizmiyle İstanbul'a geliyor. Kriz sonrası her ne kadar turist sayısı azalsa da kriz sonrası sayının artması bekleniyor. Türkiye'de cruise'u seçenlerin sayısı ise 20 bin.



DÜNYAYA GÖRE GERİDEYİZ
Türkiye kruvaziyer turizminde dünyadaki diğer ülkelere göre çok gerilerde bulunuyor. Türkiye`de şu anda crusie gemi işletmeciliği yapılmıyor. Sadece dünyanın belli başlı kruvaziyer turizmi şirketlerine ticketing (bilet satış) hizmeti veriliyor. Dünyanın en büyük cruise işletmecisi olan Carnival`ın 70 tane gemisi var. Türkiye"nin cruise gemisi olması ihtimali giderek azalıyor. Çünkü dünyada bu iş parsellenmiş durumda. Cruise gemi işletmecilerinin yaptığı açıklamalar ışığında iyi bir hatta çalışan bir Türk gemisini 3. yılında Amerikalı şirketler o gemiyi alırlar. Kıbrıs Rum kesiminin nüfusu 700 bindir. Crusise`a giden insan sayısı ise 70 bin. Türkiye"nin nüfusu 70 milyon iken cruisea giden sayısı 17 bin. En büyük firmalardan Princess"ın 2006 raporuna göre en büyük gelişme göstermiş ilk beş ülke arasında olan Türkiye"nin şansı o kadar da kötü değil. Bu da kruvaziyer turizminde büyük potansiyelimiz olduğunu gösteriyor.



AYAKBASTI ÜCRETLERİ DÜŞÜRÜLDÜ
2004 yılında İzmir Ticaret Odası'nın kruvaziyer gemilerin ayakbastı ücretlerini ödeme kararı sonrası her yıl katlanarak artan gemi sayısı mevcut rezervasyonlarla 2010'da 144'e ulaşacağı tahmin ediliyor. Kruvaziyer turizmde iç pazarda payını yüzde 23'e kadar çıkaran İzmir'de, Üçkuyular Semtinde bir kruvaziyer limanı kurulması için çalışmalar devam ediyor. İzmir çıkışlı olarak Yunanistan, Hırvatistan ve İtalya'ya seferler düzenleniyor. Kruvaziyer gemilerin giderek daha sık uğradığı limanlar arasına giren Marmaris'e geçen yıl 67 gemi geldi. 2010'da İngiliz turizm acentesi Thomson'un Celebration isimli gemi için Marmaris'i çıkış limanı olarak kullanacağı ifade ediliyor. Sektörün Türkiye'de gelişiminin önünde en büyük engel olarak gösterilen ayakbastı ücretlerinin yüksekliği konusunda Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın İzmir'de yaptığı konuşmada kruvaziyer gemilerle gelen yolcular için bu ücretin 2 dolardan 1 dolara indirileceğini açıklamasının da sektörü hareketlendireceği belirtildi.Öte yandan Sinop"ta ayak bastı ücretinin 8 dolar olması ise eleştiri konusu olmaya devam ediyor.



EN BÜYÜK SORUN LİMANSIZLIK
Türkiye`de kruvaziyer turizminin gelişmemesinin en büyük sebebinin yeterli liman olmamasının Türkiye"ye gelen gemi sayısını azalttığını belirten yetkililer İstanbul`a sadece bir gemi yanaşabildiğini ifade ettiler. Çünkü bunlar devasa gemiler. Dünyanın en büyük gemisi olan Freedom of The Seas 168 bin gros tonluk. 3 bin 200 kişi kapasiteli ve içinde bin 800 personel var. 5 bin kişinin seyahat ettiği bir yüzen kasaba gibi. İstanbul, içinden deniz geçen dünyadaki tek şehir. Ön tarafı Marmara, arka tarafı Karadeniz, ortasından deniz geçiyor ama limanı yok. İstanbul Limanı`na bağlı feribot sayısı 6 iken Pire Limanı`na bağlı feribot sayısı 493.



YILLIK KAYBIMIZ 7 MİLYAR DOLAR
TÜRSAB Başkanı Başaran Ulusoy, İstanbul'a yeni bir kruvaziyer limanının yapılmamasından dolayı kaybın 7 milyar dolar olduğunu söyledi. Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği'nin (TÜRSAB) üyelerine seslenen Başkan Başaran Ulusoy, İstanbul'a kruvaziyer limanı yapılamaması nedeniyle yıllık olarak şehrin 7-8 milyar dolarlık turizm gelirinden mahrum bırakıldığını söyledi.Türkiye'nin turizmde 30 milyon turist ve 25 milyar dolarlık gelire ulaştığını hatırlatan Başaran Ulusoy sadece İstanbul'da bundan daha fazlasının elde edilebileceğini ifade ederek "İstanbul'da 1 yolcu gemisi kıyıya yaklaşıp çıkana kadar başka gemi alana giremiyor. Oysa Atina veya Barcelona gibi şehirlerde bu böyle değil. Liman yapılmadığı için İstanbul yıllık 7-8 milyar dolarlık gelirden oluyor" diye konuştu.

Dünya