Bursa'ya tek pervaneyle uçtuk

ÖZKAN ALTINTAŞ-TÜRKİYE TURİZM
İSTANBUL- Bir zamanlar BHY koduyla uçan Bursa Hava Yolları vardı. Atatürk Havalimanı’nda görev yapan gazetecilere bir uçuş düzenlendi .Hepimiz bindik. Güzel bir havada güzel bir yolculuk yaparken Yalova üzerinde iken iki pervaneli uçağın pervanelerinden biri durdu. Hepimiz heyecanlandık. Kaptan “Korkmayın bu uçak tek pervane ile bile uçar” demişti. Ama gazeteciler “Ya o da durursa?” diye sorunca “O zaman dua edersiniz” demişti. BHY ile böyle bir macera yaşadık.
Bursa Havalimanı’na indiğimizde karşılama komitesini heyecanlı bulduk. “Ne olur yazmayın. Bu hattı bitirirsiniz” demişlerdi. Biz de yazmadık ve BHY uzun süre İstanbul-Bursa arası uçtu. Pek öyle endişe edecek kaza olmadı.
Bursa Havalimanı’nın yanındaki kiraz ağaçlarını unutamadık. Havalimanında yapılan ikram sonrası bütün gazeteciler kiraz ağaçlarından kiraz toplayıp yemiştik.

HAVAYOLU OLURSA BURSA’YA 3 MİLYON TURİST GELİR
Haftasonun da Mudanya Montania Otel’de Bursa Valisi Şehabettin Harputlu ve AK Parti Milletvekili Mustafa Öztürk, Msied Bursa Başkanı Hasan Çepni, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Rektörü Prof.Dr.Mustafa Solak, Başbakanlık Müşaviri Hamdi Şengel, Türkiye Sağlık Turizmi Konseyi Derneği-THTDC ve Türsab Başkanlık Adayı Emin Çakmak ve Senegal’in Ankara Büyükelçisi İssakha Mbacke ile birlikte Bursa Sağlık Turizmi Derneği-Busad Başkanı Mustafa Eskin’in düzenlediği toplantıya katıldık. Bursa Yenişehir Havalimanı’na yapılması istenen uçak seferleri konuşuldu. Bursa’ya uçak seferi konulduğunda gelen turist sayısının 3 milyona çıkacağı belirtildi.

BURSA HAVA YOLLARI GEÇMİŞİ 35 YIL ÖNCEYE DAYANIYOR
Bursa merkezli kurulacak havayolu şirketiyle ilgili haberlere sık sık rastlanıyor. Ama Bursa Hava Yolları'nın geçmişi, 35 yıl önceye dayanıyor. İşte 'orijinal' Bursa Hava Yolları'nın hikayesi...
Bursa, Türkiye'nin nüfus olarak uzun yıllardır dördüncü büyük kenti. Ama İstanbul'a ne uzak, ne de yakın. Bugün artık kullanılmayan, şehir merkezinde pistleri kısa da olsa bir meydana sahip Bursa'yı uçurmak üzere 1970'lerin ikinci yarısında İşadamı Ali Osman Sönmez bir proje başlattı. Türkiye'nin ikinci özel havayolu girişimi Bursa Hava Yolları (BHY) adını taşıyordu.
Projenin geliştirilmesi için THY'nin Yönetim Kurulu eski Başkanlarından Ağasi Şen ile modacı Zeynep Tunusluoğlu'nun babası Mustafa Kemal Tunusluoğlu çalışmalara başladı. BHY resmi olarak 6 Nisan 1977'de kuruldu.
İlk etapta kısa uçuşlar için İngiltere'de Alidair'den wet lease yani ekibiyle birlikte Viscount 708 tipi uçak kiralandı. BHY renklerine boyanan uçak, 22 Mayıs 1977'de Bursa'ya geldi. Ancak kısa pist performansı yeterli görülmeyince G-ARGR tescilli uçak, 5 Haziran 1977'de geri gönderildi.
Uçak arayışlarını sürdüren şirket, sonunda daha küçük, çift motorlu İspanyol CASA şirketinin tasarladığı C212-100 Aviocar uçağında karar kıldı. Ağustos 1977'de filoya katılan iki uçağa TC-AOC ve TC-AOS tescilleri verildi. Bursa'dan İstanbul, Ankara, İzmir uçuşlarının yanı sıra BHY, Kıbrıs'a da charter yani tarifesiz uçuşlar yapıyordu.

GREVLE BÜYÜDÜ AMA...
1980 yılına gelirten THY'de ciddi bir grev ortaya çıkmıştı. BHY, hemen harekete geçti. Kiralanacak uçaklarla Türkiye-Almanya arasında yolcu taşınabilirdi. Douglas DC-8 tipi uçaklardan üç adet kiralandı. Bu uçaklar TC-JBV (DC-8-21), TC-JBY (DC-8-52) ve TC-JBZ (DC-8-52) tipindeydi. Ancak grev beklenenden kısa sürdü. THY'nin Almanya hattına geri dönmesiyle yükselen bilet fiyatları rekabet nedeniyle düştü. Bu durum BHY için kötü günlerin başlangıcıydı.

İNANILMAZ MECBURİ İNİŞ
Tarihler 28 Ağustos 1980’i gösterirken, havayoluna ait CASA C212 tipi uçak, İstanbul’dan Bursa’ya uçuyordu. İniş için alçalırken her iki motorlarda bir arıza meydana geldi.
Uçakta havayolunun kurucusu ve sahibi Ali Osman Sönmez de vardı. Kaptan Pilotlar Sabahattin Çelik ve Ahmet Yavuzer, uçağı Bursa Meydanı'na çok yakın olan Hamitler Köyü yakınlarına başarıyla indirdi.
Olayı Ali Osman Sönmez şöyle anlatıyor: “Hiç korkmadım. Çünkü uçağın özelliklerini biliyordum. Bu uçaklar o kadar güvenli ki, 50 metreye hatta denize bile inebilir”
Kaptan Pilot Sabahattin Çelik ise “Hemen o anda karar verdim ve boş gördüğüm tarlaya indim. Başkaca yapılacak bir şey yoktu. Hiç heyecanlanmadım. Çünkü bu uçağın tüm özelliklerini biliyordum. Aslında çok güvenli uçaktır" diye anlatıyordu.
1981 yılına girildiğinde kiralık jetler derken sefer sayısı artmış ancak havayolu ciddi bir mali krize girmişti. Mayıs 1981'de seferler durdu. Bir ay sonra da banka uçaklara haciz koydu. DC-8 jet yolcu uçakları kira şirketine dönerken, C212'lere ise el konuldu. Türkiye'de Vecihi Hürkuş ile başlayan 'Özel Havayolu' döneminde ikinci girişim de başarısız olmuştu.
Alıcı bekleyen uçaklara yeni müşteri çıkmayınca, Ali Osman Sönmez, C212'leri yeniden satın aldı. Bu sefer Sönmez Havayolları'nı kurdu. Uçaklar bir süre daha kullanıldıktan sonra yerini Shorts tipi 33 koltuklu turboprop yolcu uçaklarına bıraktı. Ancak Sönmez Havayolları, operasyonlarını 2000'li yılların başında durdurdu.

KÜLLERİNDEN DOĞACAK MI
BHY, Bursa Ortak Girişim Grubu tarafından yeniden canlandırılmaya çalışılıyor. Hedef, 30 milyon dolar ödenmiş sermaye ile 5 uçaklık bir operasyon yapabilmek. İlk etapta 3 yolcu uçağı alacak yeni BHY, charter uçuşlar gerçekleştirecek. Daha sonra filo 5 uçağa çıkacak.
Ancak Bursa içinde neredeyse 60-70 yıldır hizmet veren Yunuseli Meydanı'nın kapatılmasının ardından tüm hava trafiği merkeze yaklaşık 40 kilometre uzaklıktaki Yenişehir Havalimanı'na yönlendirilmesi, kentin bir türlü havacılıkla bulaşamamasına neden oluyor. Büyük umutlarla başlatılan seferler ne yazık ki bir süre sonra iptal ediliyor.
Uzun yıllar, Uludağ'daki madenler nedeniyle eski Bursa Havaalanı'na NDB dışında VOR veya en azından daha modern ILS gibi aletli yaklaşma sistemleri konulamıyordu. Gelişen teknoloji ile bu meydan gece-gündüz emniyetle kullanılacak, çok daha aktif hale getirilebilir. Bu yatırım kuşkusuz Bursa'nın ekonomisine ve turizmine olumlu katkı sağlayacaktır.

Kokpit'in tarihi bilgilerine teşekkür ederiz