ÖZKAN ALTINTAŞ-TÜRKİYE TURİZM
BİTLİS/ AHLAT- Van Gölü Bölgesi ile Ahlat bölgesindeki tarihi yapının gündeme taşınacağı 4.Uluslararası Van Gölü Havzası Sempozyumu, Bitlis ili Ahlat İlçesi"nde bugün (17-21 Haziran 2008) başlıyor.
Uluslararası kuruluşlardan ve üniversitelerden bir çok konuk konuşmacının katılacağı sempozyumun aksaksız yürümesi için Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Oktay Belli üyük özen gösterdiklerini belirterek, 18-22 Nisan 2008 tarihleri arasında Ahlat"a gidilerek, sempozyuma ev sahipliği yapacak olan Bitlis Valiliği, Ahlat Kaymakamlığı, Ahlat Belediye Başkanı ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü uzmanları ile ortak toplantılar yapılmış ve tüm ayrıntılar yerinde görüşüldü dedi.
IV. Uluslararası Van Gölü Havzası Sempozyumunun kesinleşmiş programına göre S-sempozyum boyunca konaklama ve yemek giderleri, Bitlis Valiliği, Ahlat Belediyesi ve diğer kurum ve kuruluşlar tarafından karşılanıyor. IV. Uluslararası Van Gölü Havzası Sempozyumu, Bitlis Eren Üniversitesi"ne bağlı Ahlat Meslek Yüksek Okulunun Konferans Salonu"nda yapılıyor.
Sempozyum boyunca, Van Gölü kıyısında yer alan Büyük Selçuklu Otelinde konaklama yapacak olan katılımcılara bölge ile ilgili çeşitli gezi programları hazırlandı.
IV. ULUSLARARASI VAN GÖLÜ HAVZASI SEMPOZYUMU 17-21 HAZİRAN 2008 AHLAT
IV. INTERNATIONAL SYMPOSIUM OF VAN LAKE REGION 17-21 JUNE 2008 AHLAT
Düzenleme Komitesi
Bitlis Valiliği, Ahlat Belediyesi, İstanbul Üniversitesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Bitlis Eren Üniversitesi, Erzurum Atatürk Üniversitesi, ÇEKÜL Vakfı, TMMOB, Mimarlar Odası Van Şubesi
Organisation Committee
Governing Official of Bitlis, Municipality of Ahlat, İstanbul University, Van Yüzüncü Yıl University, Bitlis Eren University, Erzurum Atatürk University, ÇEKÜL Foundation, TMMOB, Chamber of Architects Van Office Minister
IV. ULUSLARARASI VAN GÖLÜ HAVZASI SEMPOZYUMU PROGRAMI
17 HAZİRAN 2008 SALI
08:30 Kayıt
09:00 - 09:30 Açılış Konuşmaları
Prof. Dr. Oktay Belli (İstanbul Üniversitesi)
Prof. Dr. Hasan Ceylan (Eren Üniversitesi Vekil Rektörü)
Mevlüt Gülmez (Ahlat Belediye Başkanı)
Bilal Şentürk (Ahlat Kaymakamı)
Mevlüt Atbaş (Bitlis Valisi)
09:30 - 09:50Çay Molası Toplu Fotoğraf Çekimi
I. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Beyhan Karamağaralı)
09:50 - 10:05 Prof. Dr. Oktay Belli: Urartuların Geleneksel Mutfak Kültürü
10:05 - 10:20 Doç. Dr. Emel Oybak Dönmez: Eskiçağ"da Van Bölgesi"nin Geçmişteki Tarım Ürünleri
10:20 - 10:35 Yrd. Doç. Dr. Rafet Çavuşoğlu: Eski Erciş Çelebibağı Höyüğü Tunç ve Demir Çağı Tabakaları Üzerine Bir Değerlendirme
10:35 - 10:50 Yrd. Doç. Dr. Havva Altunçul: Van-Yoncatepe İnsan Kalıntıları Üzerine Genetik İnceleme
10:50 11:00 Tartışma
11:00 11:10 Çay Molası
II. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Metin Tuncel)
11:10 11:25 Prof. Dr. Kadir Pektaş: Bitlis Kalesi Arkeolojik Kazı Çalışmaları
11:25 11:40 Prof. Dr. Kadir Pektaş: Bitlis Bölgesi Arkeolojik Yüzey Araştırmaları
11:40 11:55 Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top: Hoşap Kalesi Arkeolojik Kazı Çalışmaları
11:55 12:10 Prof. Dr. Beyhan Karamağaralı: Moğol İstilasıyla Anadolu"ya Gelen Uygur ve Moğolların Sosyo-Kültürel Hayatlarına Bir Bakış
12:10 12:25 Prof. Dr. Haluk Karamağaralı: Moğol İstilasının Ahlat ve Anadolu Türk Toplumu Üzerindeki Tesirleri
12:25 12:40 Prof. Dr. Ali Fuat Doğu - Yrd. Doç. Dr. Orhan Deniz: Aygır Gölü Çanağının Morfolojik Özellikleri ve Turizm Potansiyeli
12:40 12:50 Tartışma
12:50 14:00 Öğlen Yemeği
III. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Gönül Cantay)
14:00 14:15 Doç. Dr. Nakış Karamağaralı: Ahlat Kaya Yerleşmeleri
14:15 14:30 Prof. Dr. Halit Çal: Beylikler Dönemi Mezar Taşlarında Yazı Kullanımı ve Ahlat Mezar Taşları
14:30 14:45 Roberto Bixio: Ahlat 2007. Preliminary survey on rocky structures
14:45 15:00 Yrd. Doç. Dr. Muhammet Görür: Meydanlık Mezarlığı 2006-2007 Yılı Kazı Çalışmaları ve Akıtlar Üzerine
15:00 15:15 Yrd. Doç. Dr. Turgay Yazar: Ahlat Mezar Taşlarında Bezeme
15:15 15:25 Tartışma
15:25 15:35 Çay Molası
IV. OTURUM (Başkan: Doç. Dr. İsa Yüceer)
15:35 15:50 Prof. Dr. Rafet Özkan: Selçuklu Mezar Taşları
15:50 16:05 Gündegül Parlar: Ahlat"ta Hüküm Süren Ermanşahların Sikkeleri
16:05 : 16:20 Yrd. Doç. Dr. Şahabettin Öztürk: Bitlis Zıkyan Köprüsü
16:20 16:35 Göknil Arda: 2006 ve 2007 Yılı Eski Ahlat Şehri Kazısı Seramiklerinin İstatistiksel Değerlendirmesi
16:35 16:50 Dr. Oktan Nalbantoğlu: Ahlat Selçuklu Mezarlığı ve Yakın Çevresi Peyzaj Sorunları ve Çözüm Önerileri
16:50 17:05 Arş. Gör. Nevzat Keleş: Moğol İstilası Sonrası Harezmşahların Yeni Yurt Arayışları Bağlamında Ahlat"ın Kuşatılması Meselesi
17:05 - 17:15 Tartışma
17:15 Geleneksel Ahlat Baston Üretim Atölyesi Ziyareti
18 HAZİRAN 2008 ÇARŞAMBA
V. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Nihat Falay)
09:00 09:15 Prof. Dr. Abdulhalik Bakır: Klasik Ortaçağ Kaynaklarında Ahlat ile İlgili Bazı Bilgiler ve Bu Bilgilerin Değerlendirilmesi
09:15 09:30 Doç. Dr. Abdurrahman Acar: Arap Coğrafyacılarına Göre Ahlat (X-XVI. Yüzyıl)
09:30 09:45 Yrd.Doç.Dr. Dündar Alikılıç: Kubbet-ül İslam Ahlat
09:45 10:00 Dr. Hasan Almaz: Nasır-ı Hüsrev"in Seyahat-name"sinde Ahlat ve Çevresi
10:00 10:15 Ahmet Demir: Eyyubiler Döneminde Van Gölü Havzası
10:15 10:25 Tartışma
10:25 10:35 Çay Molası
VI. OTURUM (Başkan: Doç. Dr. Emel Oybak Dönmez)
10:35 - 10:50 Öğr. Gör. Rahmi Tekin: Arşivlerde Ahlat"la İlgili Kayıtlar
10:50 11:05 Yrd. Doç. Dr. Şahabettin Öztürk-Yrd. Doç. Dr. Yaşar Subaşı: Geleneksel Van Evlerinden Bir Örnek: Abdullah Arvas Evi
11:05 11:20 Dr. Mehmet Alper: Hoşap Kalesi"nin Korunma Sorunları
11:20 11:35 Yrd. Doç. Dr. Osman Aytekin: Kültür Varlığı Korumacılığında Devlet-Halk İlişkisi: Ahlat Örneği
11:35 11:50 Yrd. Doç. Dr. Şahabettin Öztürk-Ülkü Can Karakuş: Geleneksel Ahlat Evleri
11:50 12:05 Dr. Başak Burcu Tekin: Evliya Çelebi"nin Seyahatnamesine Göre Ahlat
12:05 12:15 Tartışma
12:15 13:30 Öğle yemeği
VII. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Halit Çal)
13:30 - 13:45 Vedat Evren Belli: Van-Yoncatepe Sarayı"nda Konservasyon Çalışmaları
13:45 14:00 Yrd. Doç. Dr. Yalçın Karaca: Bitlis Saint Jean Manastırı ve İki Nefli Jamatunlar Üzerine Bir Değerlendirme
14:00 14:15 Arş. Gör. Ceyhan Süvari: Van Gölü Havzası Yezidileri ve Yezidiliğin Anadolu Kültürüyle Ortak Olan Paylaşımları
14:15 14:30 Yrd. Doç. Dr. Yusuf Çetin: Patnos-Tutak Çevresinde Türbeler ve Tarihi Mezarlıklar
14:30 14:45 Dr. Kemal Özkurt: Başkale Örenkale (Pizan) Köyü Tarihi Mezar Taşları
14:45 14:55 Tartışma
14:55 15:05 Çay Molası
VIII. OTURUM (Başkan: Doç. Dr. Nakış Karamağralı)
15:05 15:20 Prof. Dr. Mustafa Oflaz: 413 Numaralı Bitlis Tahrir Defteri Işığında 1556 Yılı Bitlis Vakıfları
15:20 15:35 Zafer Esin: XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Bitlis Bölgesi"ndeki Asayişsizlikler
15:35 15:50 Araş. Gör. Sebahattin Vanlı: 19131914 Bitlis Olayları
15:50 16:00 Tartışma
16:00 Ahlat Meydan Mezarlığı ve Kaya Evleri Gezisi
19 HAZİRAN 2008 PERŞEMBE
IX. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Ali Rafet Özkan)
09:00 09:15 Yrd. Doç. Dr. Bülent Nuri Kılavuz: Van Gölü Havzası Osmanlı Dönemi Minareleri
09:15 09:30 Yrd.Doç.Dr. Gülsen Baş: Van Müzesi"ndeki Türk Dönemi Taş Eserleri
09:30 09:45 Prof. Dr. Gönül Cantay: Van Gölü"nün Doğu Anadolu"nun Ticari Hayatında Önemi
09:45 10:00 Yrd. Doç Dr. Salih Mercan: Bitlis"te Amerikalı Bir Misyonerin Marifetleri
10:00 10:15 Prof. Dr. Nihat Falay: Geçmiş Yüzyıllarda Van Gölü Havzası"nın ve Bitlis"in Ekonomik Özellikleri
10:15 10:25 Tartışma
10:25 10:35 Çay Molası
X. OTURUM (Başkan: Doç. Dr. Mehmet Demiryürek)
10:35 - 10:50 Yrd. Doç. Dr. Tahir Yaşar: Hakkari ilinde 1960"lardan Önce Yerel Taşımacılık Araçları
10:50 11:05 Dr. Yaşar Kalafat: Türk Kültür Coğrafyasında Renkler
11:05 11:20 Doç. Dr. İsa Yüceer: Ahlat Yöresinde İnanç Motiflerinden Yansımalar
11:20 11:35 Dr. A.Emin Çimen: Gevaşlı Alimler Bağlamında Muvaffaku"-d-Dîn el-Kevâşî"nin Tefsir İlmine Katkıları
11:35 11:50 Yrd. Doç. Dr. Veysi Sevinçli: Dede Korkut Hikayelerinde Van Gölü Havzası Ağızları
11:50 12:05 Yrd. Doç. Dr. Nurhayat Atasoy: Van Bölgesi"nde Yetişen Endemit Bitkilerde Vitamin A Tayini
12:05 12:15 Tartışma
12:15 13:30 Öğle yemeği
XI. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Mustafa Oflaz)
13:30 - 13:45 Dr. Resul Öztürk: Ebu"l-Abbas Muvaffakuddin El-Kevaşî ve İtikadi Görüşleri
13:45 14:00 Yrd. Doç. Dr. Yasin Kılıç: Vanî Mehmed Efendi, Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri
14:00 14:15 Doç. Dr. Mehmet Demiryürek: Kıbrıs"ta Şer"iye Sicillerine Göre XIX.Yüzyıl"da Kıbrıs"ta Ölen Vanlılar ve Terekeleri
14:15 14:30 Yrd. Doç. Dr. Meral Demiryürek: Türk-Ermeni Olaylarının Kıbrıs Türk Basınına Yansımaları
14:30 14:45 Prof. Dr. Metin Tuncel: Türkiye"de Yer Değiştiren Şehirler: Van ve Erciş Örneği
14:45 14:55 Tartışma
14:55 15:05 Çay Molası
XII. OTURUM (Başkan: Doç. Dr. Abdurrahman Acar)
15:05 15:20 Ali FathAlizadeh: Yazılı Kaynaklara Göre Yakın Doğu"da Demir Silah Üretimi
15:20 15:35 Yrd. Doç. Dr. Mehmet Demirtaş: XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Ahlat"ta Demografik Yapı
15:35 15:50 Yrd. Doç. Dr İsmail Mangaltepe: Osmanlı Devleti"nin son Dönemlerinde Doğu Anadolu"da Misyoner Faaliyetleri
15:50 16:05 Prof. Dr.- Mustafa Oflaz - Araş. Gör. Neşe Tozkoparan: 19. ve 20. Yüzyıllarda Van"da Amerikan Kız ve Erkek Okulları
16:05 16:20 Sinan Hakan: Osmanlı Arşiv Belgelerinde 1817-1819 Van Muhafızı Derviş Paşa İsyanı ve Osmanlı-İran Münasebetleri
16:20 16:35 Yrd. Doç. Dr. Müjgân Çakır: Erzurum-Erzincan-Diyarbakır ve Kars Yollarında Bir Paşa: Âteş-zâde Mehmed İzzet ve Yûsuf u Züleyhâsı
16:35 16:50 Öğr. Gör. Önder Gülbahar: Osmanlı İdari Taksimatında, Bitlis Vilayeti İçerisinde Ahlat"ın İdari, Öğretim ve İktisadi Durumu (1892-1900)
16:50 17:05 Yrd. Doç. Dr. Salih Mercan: Bitlis ve Ahlat"ta Nüfus Hareketleri
17:05 17:15 Tartışma
20 HAZİRAN 2008 CUMA
XIII. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Abdülhalik Bakır)
09:00 09:15 Yrd. Doç.Dr. Hanife Koncu: XIX. Yüzyıl Diyarbakır Şuarâsı"ndan Bir İsim: Nigahî ve Şiirleri
09:15 09:30 Yrd. Doç. Dr. Ekrem Bektaş: Hüsamettin Bilgen"in Şiirlerinde Bitlis ve Çevresi
09:30 09:45 Yrd.Doç. Dr. Necmettin Elmastaş-Yrd.Doç. Dr. Sedat Benek- Yrd.Doç. Dr. Mehmet Sait Şahinalp: Van Gölü Havzası"nda Coğrafi Açıdan Tir Buğdayı Tarımı: Ahlat Örneği
09:45 10:00 Mehmet Bakır Şengül: Bitlis Türkülerinde Aşk, Ayrılık ve Sosyal Hayat
10:10 10:20 Tartışma
10:20 10:30 Çay Molası
XIV. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Ali Fuat Doğu)
10:30 - 10:45 Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Saraçoğlu: Ahlat"ın Demografik Özellikleri ve Günümüze Yansımaları
10:45 11:00 Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Saraçoğlu: Bitlis İli İçinde Coğrafi Açıdan Ahlat"ın Yeri ve Önemi
11:00 11:15 Arş. Gör. Nuray Elik: Van Gölü Dokuma Yapış ve Satış Kooperatifi
11:15 11:30 Araş. Gör. Elif Kanca: Tamara Efsanesi nin Simgesel Bir Çözümlemesi
11:30 11:45 E.Ceren Uluer Şakir Savgın: Ahlat"ta Sürdürülebilir Turizmin Gerekliliği
11:45 12:00 Yrd. Doç: Dr. Nuri Seçgin: Ahlat"ın Tarihi Kent Topografyası
12:00 12:15 Öğr. Gör. Oktay Subaşı: Bitlis"in Kelebekleri
12:15 12:25 Tartışma
12:25 14:00 Öğle yemeği
XV. OTURUM (Başkan: Prof. Dr. Oktay Belli)
14:00 14:15 Yrd. Doç. Dr. Tahsin Parlak- A. Aslıhan Ergüder: Türk Dokumalarında Görülen Ok - Oğ ve Oğuz Damgaları
14:15 14:30 Yrd. Doç. Dr Tahsin Parlak - Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Aktemur: Türk Sanatında Pars Figürü
14:30 14:45 Yrd. Doç. Dr. Ali Murat Aktemur- Öğr. Gör. Mevlüt Kaplanoğlu: Ardahan Çevresindeki Halı ve Düz Dokumalar
14:45 15:00 Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kulaz: Van-Hakkari Yöresi Farmaş Dokumaları Hakkında
15:00 15:15 Hüsnü Işıkgör: Bitlis Bölgesi"ndeki Kültür Varlıklarının Turizm Üzerindeki Etkisi
15:15 15:30 Güzin Sühran Belli Oktay Belli: Evliya Çelebi"ye Göre Bitlis Bölgesi Yemekleri
15:30 16:00 Genel Değerlendirme
16:00 Abdurrahman Gazi Türbesi Gezisi
DİĞER ETKİNLİKLER
Bitlis Bölgesi Fotoğraf Sergisi, Karma Sergi (Necat Aydoğan), Yöresel Sanatçıların Sunacağı Ahlat Türküleri, Tatvan Halk Oyunları Gösterisi, Ahlat Sıra Gecesi, Ahlat Şiir Dinletisi, Nemrut Kalderası ve Bitlis Kalesi Gezisi (21 Haziran 2008 Cumartesi)
HER TÜRLÜ İRTİBAT İÇİN
Bitlis İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
Tel: 0434-226 53 00
Fax: 0434-226 53 00
e-posta: husnuisikgor@hotmail.com iktm13@kulturturizm.gov.tr
Büyük Selçuklu Oteli
Tel: 0434 412 56 95 96
Fax: 0434 412 56 94
Ahlat Belediyesi
Geylani Adıyaman
Tel: 0434 412 41 13
Fax : 0434 412 41 17
Gsm: 0535 960 88 07 0505 572 38 27
e-posta: geylani@ahlat.bel.tr - geylani2000@gmail.com
Sempozyum Genel Sekreteri
Vedat Evren Belli
Tel: 0533 63 63 902
e posta: evrenbelli@hotmail.de - van.sempozyumu.ahlat@gmail.com
AHLAT
İl merkezine 60 km. mesafede, Van Gölü kıyılarında kurulu bulunan Ahlat ilçesinde çoğu 13. yüzyıldan kalma 14 kümbet, 2 kale, Selçuklu döneminden kalma 5 tarihi mezarlık, Osmanlı döneminden kalma 1 tarihi mezarlık, Yuvadamı köyünün kuzeyinde M.Ö. 2000 ile M.Ö.1200 yılları arasında kalan döneme ait 4 ayrı mezarlık, Osmanlı döneminden kalma 2 cami, 1 hamam bulunmaktadır.
İlçedeki Emirlik Bayındır Kümbeti mutlaka gezilmeli ve görülmelidir. İlçenin en önde gelen tarihi varlığı yaklaşık 200 dönümlük bir alanda kurulu bulunan tarihi "Selçuklu Mezarlığı"dır. Mezarlıkta her biri anıtsal yapı özelliğine sahip Şahideli-Şahidesiz sanduka mezarların dışında, Orta Asya Türk Mezar tipleri olan oda tarzı yeraltı mezarları da görülür. Diğer önemli tarihi eserler içerisinde yer alan Kümbetler, İslami etki ile birlikte gelişmiş olan, yer altı mezar odası üzerine küçük bir mescit eklenen dönemin bey ve yöneticilerine ait anıtsal mezarlardır.
Ahlat aynı zamanda Van Gölü çevresinin en güzel sahillerine sahiptir. Kıyı turizmi ve su sporları açısından gelişmeye müsait ilçe sahillerinde 4 ay yüzme imkanı vardı. Ayrıca ilçenin kuzeyinde kalan Sütay yaylası, yayla turizminin canlanması açısından elverişlidir.El sanatları, ürünlerinden olan "Ahlat bastonu", tüm ülkemize ün salmıştır.
Bölgenin prehistorik çağları hakkında bilgi bulunmamaktadır. Prehistorik çağlarda yaşanmış olan buzul ve buzul arası dönemler bölgenin yüksek rakımlı olması, buzul dönemlerinde buzul sınırlarının yurdumuzun kuzey bölgeleri ve yüksek bölgelerinde etkili olması buralarda yerleşimi olanaksız kılmış olabilir.
Bölgenin bilinen en eski uygarlık tarihi:
M.Ö. 4.000'lerde Hurriler ile başlar ve aşağıda görüldüğü gibi Osmanlılar'a kadar gelir.
M.Ö. 1700 Hurri Mitanni
M.Ö. 1000 Asur'un sınır Beyliği
M.Ö. 900-600 Urartu Hakimiyeti
M.Ö. 600 Med ve Pers Egemenliği
M.Ö. 300 Makedonya Krallığı (Hellenistik selokidler)
M.Ö. 200 Partlar
M.Ö. 150 Bağımsızlık Dönemi
M.Ö. 100 M.S. 395 Roma ve Sasani Bizans mücadelesi
395-7. yy. Bizans
641 İslam İmparatorluğu egemenliği
800 Abbasiler
850 Emeviler
850 Bizans
992 Mervanoğulları
1054 Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nca alındı
1085 Dilmaçoğulları
1100-1207 Ahlat, Şahlar
1207-1229 Eyyubiler
1230 Moğollar (Celaleddin Harzemşah)
1232-1243 Anadolu Selçukluları
1243-1335 İlhanlılar
1340 Celayirliler
1396-1462 Karakoyunlular
1470-1501 Akkoyunlular
1509-1533 Safaviler
1533 Osmanlılar
Arkeolojik Değerler
Bölgenin arkeolojisinde ilçeye 15 km. uzaklıkta Yuvadamı köyünün kuzeyinde bulunan nekropol alanındaki mezarlıklar bilinen en eski tarihi eserleri içermektedir. Mezarlıktaki beş tepeye yayılmış yüzlerce dönümlük alanda saptanan mezarlar volkanik tüflü arazi içerisinde, genelde oval veya basık dikdörtgen planlı yapıda, içi küçük taşlarla örülerek tamamlanmış, yüzeyde çok hafif bir toprak yığını ile belirginleşmiştir.
Mezarlardan çıkan siyah-kırmızı (renkli) teknikte geometrik hatlı seramikler yalnızca o dönemlerde bu bölgede üretilmiştir. Mezar hediyesi olarak bırakılan seramikler yanında mezarlarda ok uçları, bileziklere de rastlanmıştır. Rakımı 2000 metre civarında olan bu bölgede yaşamış insanlar saldırılar ve Kafkaslar'dan gelen yeni göç akımlarından kurtulmak için böylesine yükseklerde yerleşmişlerdir. Bugünkü Yuvadamı köyü yakınlarında saptanan yerleşim alanı 3-4 km'lik bir bölgeye yayılmıştır.
Mezarlıktan çıkan hediyeler M.Ö. 3000 (ilk tunç çağı) ile M.Ö. 1200 (Erken Demir Çağı) arasına tarihlendirilmiştir.
İlçenin tarihi dönemlerini aydınlatmak için en önemli belgeler eski Ahlat Kalesi'nde yapılacak arkeolojik kazılarla elde edilecektir. Bu kale, Roma döneminden 1552 yılına kadar aralıksız olarak kullanılmıştır.
Yuvadamı mezarlık alanında yüzey araştırması sonucu toplanan malzemeden M.Ö. 3000 ile M.Ö. 1200 yılları arasındaki durumu hakkında bilgiler elde etmemize rağmen, M.S. 13. Yüzyıla kadar olan uzun bir sürenin arkeolojisi henüz bilinmemektedir. Urartular'ın hakimiyeti altında bulunan bölgelerden biri olan Ahlat'ta Urartular'a ait esere rastlanmaması araştırmaların yetersizliğinden kaynaklanmaktadır.
İlçenin Türkler'ce ele geçirildiği dönemden itibaren tarihi ve eserleri hakkında geniş bilgiye sahibiz. Hiç kuşkusuz dünyanın en büyük tarihi Türk İslam mezarlıklarından olan Selçuklu mezarlığı, mezar tipleri ve mezar taşlarındaki süslemeler ile dikkat çekicidir. Bu mezarlıktaki mezar taşları üzerinde Ayetler, Hadisler, yatan kişi ile ilgili edebi metinler, rumi olarak bilinen Anadolu Selçukluları'nın kullandığı filiz ve yaprak şeklinde üsluplaştırılmış stilize hayvan motiflerinin meydana getirdiği dolaşık tezyinat, arabesk geometrik geçme girift örgüler, Hatai denen kıvrık dallar arasında stilize çiçeklerden oluşan bezemeler, kandil ve lale gibi Selçuklular'ın ölümsüzlük sembolleri, çift başlı ejderha ve çift başlı kurt, Türk milletinin hikayesi ile bağdaşlaştırılan evreni (sonsuzluğu) temsil eden kabartmalar dikkat çekicidir.
Mezarlıkta üç tip mezar yer alır. Şahideli mezarlar, Orta Asya Arkaik Türk heykelleri olan balbalların İslami etki ile değişime uğraşmış örnekleridir. Esasen Türklerin bazı boylarında görülen koç, koyun, at şeklindeki mezar taşları ölüyü öbür dünyaya taşıyan hayvan olarak kabul edilir. Sandukalar, İslamiyette makamlar genelde bu tarzda yapılmışlardır.
Oda mezarlar stupa mezarlar olup, Türklerin'in tümülüsü olarak kabul edilir. Oda mezarlarda, oda sayısı bazen bir bazen iç içe iki-üç oda olarak toprak seviyesinden aşağıda, yüzeyden düz ya da tonozlu bir çatı ile belirginleşmiştir. Oda mezarlar kare, dikdörtgen veya dairevi köşeli plan gösterir. Oda mezarlar Orta Asya, Kuzey Hindistan, Çin ve Moğolistan'da 7. ve 8. yüzyıllarda görülen stupaların bir devamıdır. Bazı oda mezarlarında mumyalanarak yapılmış gömü ile birlikte at iskelet parçalarına da rastlanmıştır. Oda mezarların üzerine küçük bir mescit ilave edilmesi ile kümbetler oluşmuştur. Kümbetler Orta Asya çadır tiplerinden kaynaklanmışlardır.
Hiç kuşkusuz arkeolojik belgelerin büyük çoğunluğu mezarlara bırakılan ölü hediyelerinin incelenmesi ile saptanmaktadır. Mezarlar bu bağlamda arkeolojik kazıların yoğunlaştırılması gereken alanlardandır. Ortalama 2000 yıllık bir süreci kapsayan Yuvadamı mezarları; Ahlat ilçesinin tarih öncesinin aydınlatılması için bir an önce arkeolojik kazıların başlatılması gereken alanların başında gelmektedir. Zira insanoğlu paleolitik çağdan beri mezar yapımı ve mezar süsleme, ölüye hediye sunma işlerini devam ettirmiştir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.