MALATYA- Malatya"da kime sorsanız Darende"yi gördünüz mü? diye soruyor. Hatta Malatya Belediye Başkanı Ahmet Çakır bile Darendeli ve Orayı mutlaka göründedi. Malatya Kültür ve Turizm Şube Müdürü Ali Cengiz"in organizasyonu ile Darende"ye yollandık.
Kendisi bizimle gelemiyordu. Ama bizi orada kendisinden daha iyi ağırlayacak kişilerin beklediğini söyledi.
Darende"ye gittiğimizde bizi ağırlayanların gösterdiği misafirperverlikle Ali Cengiz"in haklı olduğunu gördük.
Şoförümüz Hamza"nın yönetiminde Darende"ye yollandık. Yolun iki saat süreceğini söyledi. Yol boyunca kayısı ağaçları arasından geçtik. Daha sonra çorak arazilerden geçtik ve neden sonra Darende"ye yaklaştık.
Ali Cengiz"in verdiği telefonu aradık.
Darende Haber, Gürun Haber gazetelerinin sahibi ve Anadolu Ajansı muhabiri Aslan Tektaş bizi karşılayacaktı. Yol boyunda görmeniz gereken 4 minareli cami ile köprü var dedi ama geçmiştik.
Neden sonra Darende"de bir büfe önünde durup telefonlaştık. Aslan Tektaş çok geçmeden geldi. Hep birlikte Tiryandafil Oteli"ne gittik.
Çaylarımızı içtikten sonra lobideki fotoğraf sergisini gezdik. Aslan Tektaş"ın çektiği güzel fotoğrafları gördük. Bu arada Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Müdürü İbrahim Alaattin Ateş"te kafilemize katıldı. Göreceğimiz yerler şehrin içinde idi.
Yolda giderken satıcılar bize kuru kayısı ikram ettiler ve çekirdeği ile birlikte yemenin yollarını öğrettiler. . Ama gül kayısının lezzeti hepsinden farklıydı. Kayısının iki yaprağını açıyor ve çekirdekleri içine dürüm yapıyorsunuz, sonra lezzetine doyum olmuyor.Her türlü hastalığa iyi geliyor.
Bir de doğadan çıkan Kengel sakızı var. Çoluk çocuk sokakta 5 liraya satıyor. İlginç bir sakız. Dişleri sağlam olanlar için sağlıklı bir sakız. Herkesin ağzında bir Kengel sakızı dolaşıyorlar.
YALNIZ MİNARELER ŞEHRİ: DARENDE
Aslan Tektaş, Darende"de üç tane camisi olmayan yalnız minare bulunduğu söyledi. Şehir taşınırken camileri yıkmışlar, ancak minarelere dokunmamışlardı. Günümüze kadar gelen minareler restore edilerek birer tarihi eser olarak turizme hizmet ediyordu.
Darende tarih ve kültür hazenelerine sahip bir ilçe Aslantaşlar bunun simgesi olarak duruyor.
Binlerce yıllık geçmişe sahip Darende, tarihi boyunca önemli bir konumda oldu.
İlk Hititler, Mintanniler, Urartular, Medler, Persler, Kapadokyalılar, Romalılar için önemli bir kültür merkezi olan Darende aynı şekilde Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Memlükler, Osmanlılar için de kültürün merkezi konumundaydı. Ancak bu süreç Cumhuriyetle birlikte sona erdi.
Osmanlı'nın doğuya açılan penceresi konumunda olan belde gereken ilgiyi görmeyince kendi içine kapandı; içindeki kültür hazinesini ise birgün gelip araştıma yapacak ilim adamları için hâlâ muhafaza ediyor. Darende'nin sesini tüm dünyaya duyurmak tarih boyunca önemli olan bu beldenin önemini anlatmak ve hiç olmazsa birkaç ilim adamının ilgisini bu zengin arşivlere çekmek isteyen bir grup araştırmacı yaklaşık iki yıl boyunca bir çalışma yapıp Darende'nin geçmişten günümüze tarihini ortaya koydular.
Üç cilt halinde anlatılan 'Darende Tarihi' bir ana kitab olmak üzere iki cilt de temettuat defterlerinden oluşuyor. Darende Osman Hulusi Efendi Vakfı tarafından basılan kitap tarihi belgeler ve fotoğraflarla yaklaşık 4 bin sayfayı buluyor
Hasan Gazi Türbesi, yanında İran Şahı'nın babasının mezarı ve yanındaki şehitlikte yüzlerce şehitin adı. İlçtenin tepesinde güzel bir yerde yapılan dalgalanan Türk bayraklarının altında yer alan bu eserler insana gurur veren bir görüntüye sahipti.
Darende bir su cenneti . Her kayanın altındn sular akıyor
TOHMA KANYONUNDA RAFTİNG
Kerpiç evleriyle ünle ilçedeye Tohma Kanyonu hayat veriyordu.
Türkiye"nin en heyecanlı rafting parkurlarından olan Tohma Kanyonu"nda özel botlarla yaklaşık sekiz kilometrelik parkurda olağanüstü doğa manzaraları ile rafting yapıldığı anlatıldı. Hatta rahmetli vali Recep Yazıcıoığlu"nun hayran olduğu kanyonda rafting yaptığı belirtildi. Zaman yetmediği için kanyonda rafting yapmaya fırsat bulamadık.
Tohma'da 8 saat süren bu eşsiz yolculuk, olağanüstü doğa manzaraları eşliğinde yapılıyor
Tohma Kanyonu kıyısnda çay bahçeleri restoranlar Darendeliler ve Malatyalıları cezbediyor.
Kıyısında yeni yapılan bulunan gezi yolunda yaptığımız gezi ile Tohma Kanyonun keyfini yürüyerek çıkardık. Dolu olsaydı onarımda olan Kudret Havuzu'na bile girerdik.
Sadece Balıklı Gölü, Zengibar Kalesi"ni, gördük.
Somuncu Baba Türbesi yanında balıklı göl ve birde derin balıklı göl vardı.
Kayalara yaslanmış türbenin içinden bile su geçiyordu.
Daha sonra Somuncu Baba Külliyesi"ni dolaştık. İyilik timsali insana duamızı ettik.
Mevsimi olmadığı için Darende'nin tescilli lalesini görmek nasip olmadı.
Somuncu Baba için dualarımızı yaptık.
Bu arada her yerde Hulusi Efendi Vakfı"nın yaptıklarını gördük. Sağlığında yaptığı eserler, bıraktığı vakıf tarafından yapılan eserleri görünce Hülüsi Efendi"yi takdir etmemek mümkün değildi. Somuncu Baba Türbesi yanında bulunan mezarında onun içinde dua ettikten sonra, Darende"ye yaptıkları için yürekten teşekkür ettik. Bir insan hayattayken çok şey yapabilir. Ancak hayatını kaybettikten sonra bile birilerinin izinden gitmesini sağlıyorsa büyük adamdır.
Nitekim Hulusi Efendi yaptıklarıyla büyük olduğunu gösteren nadir insanlardan biriydi. Yardımseverlik hikayesi tarlasına su gelmeyen bir Darendeliye aralarında topladıkları parayla aldıkları bir su motoruyla başlayan Hulusi Efendi kurduğu vakıfla ortaklaşa yardım prensibini geliştirdi ve bir çok kimseye yardım elini uzattı.
DARENDE'YE TURGUT ÖZAL İLE GELMİŞTİM
Müzeyi gezerken gördüğüm fotoğraflardan yıllar önce Hürriyet"te çalışırken o zaman başbakan olan rahmetli Turgut Özal ile Darende"ye geldiğimi hatırladım. Turgut Özal, Hulusi Efendi"yi ziyaret ettiğinde gazeteler Nakşibendi Tarikatı şeyhini ziyaret etti diye yazmışlardı. O da bunu inkar etmemişti.
Duvardaki siyah beyaz fotoğraf bana o günleri hatırlattı. Hulusi Efendi"yi sağlığında Turgut Özal"ın yanında gördüğümü hatırladım. Artık Hulusi Efendi yaptıklarıyla eleştiri değil takdiri hak eden biri olarak anılmalıydı. Nitekim duamı yaparken ona insanlık adına yürekten teşekkür ettim.
Hulusi Efendi Vakfı'nın merkezi
Hulusi Efendi'nin mezarı
Bekir Sözen, Özkan Altıntaş
GÜNPINAR ŞELALESİ"NİN ÇİVİ GİBİ SOĞUK SUYUNA GİRDİM
Gezimiz sırasında kafileye Çekül Vakfı"nın Bölge Koordinatörü Bekir Sözen katıldı. Türkiye"nin önemli bilim adamlarından ve bir çok sivil toplum kuruluşunda yer alarak verdiği hizmetlerle tanınan Prof. Dr. Metin Sözen"in akrabası Bekir Sözen"de Darende"de sosyal içerikli faaliyetleri ve yeni projeleri ile tanınıyor.
Darende"de her kayanın altından su fışkırıyor. Yemek için gittiğimiz Günpınar Şelalesi"de böyle bir yerdi. Darendeliler akın akın buraya geliyor, suya ayaklarını sokuyor çevresinde piknik yapıyorlar. Onlara uyup pantalonumun paçalarını sıvadım ve suya girdim. Girmez olaydım. Ayaklarım sanki bir bu kalıbına girmişti. Su çivi gibi soğuktu. Erkekliğe toz kondurmadan alışana kadar bekledim.Neden sonra yüreğimin derinliklerini dağlayan soğuğa alıştım. Kıyıya çıktığımda rahat bir nefes aldım. Ama arkamdan bir sürü insan o buz gibi suya girdi.
Bekir Sözen projeleri anlattı
GÜNPINAR TREKKİNG PARKURU
Yemek yerken Bekir Sözen anlatıyordu. Günpınar şelalesi"nin üzerinde 8 kilometrelik trekking parkuru bulunuyordu. Yukarıda Ankara-Van karayoluna 5 kilometre uzaklıkta bulunan trekking parkı için valilik yardım ederse şelaleden yukarı merdivenle çıkılması sağlanacaktı.
Bekir Sözen Saklıkent"ten daha güzel bir parkur. Yol boyunca içilebilecek suyun içinde yarı belinize kadar su içinde yürüyorsunuz. Kaynağa kadar uzanan 1.5 kilometrelik yolda mini şelaleler bulunuyor dedi.
Bekir Sözen, daha bir çok kanyonun varlığından bahsetti
ÜTÜLÜ PANTALONLARLA TREKKİNG
Divriği, Gürün, Darende, Balaban, Malatya, Battalgazi, Yeşilyurt, Arapkir, Kemaliye güzergahının değerlendirilmesi gerektiğini söyleyen Bekir Sözen, şöyle devam etti. Bu bölgede başka kanyonlarda var. Arapkir"de Kayaarası Kanyonu muhteşem. 20 yıl önce Fethiye"deki Saklıkent Kanyonu"nun fotoğraflarını getirip gösterdim. Bizde de kanyon var dedim. Ne kamyonu orada kamyon mu var? dediler. Şemdi yürüyüş yolu yapıldı. 1 trilyon lira başbakanlıktan verildi. Trekking yapılıyor. Biz ütülü pantalonlarla trekking yapılıyor diyoruz.
Darende-Malatya yolu duble yol olmadı. Tabelada ki gibi yavaş ilerliyor
45 DAKİKALIK YOLU 2 SAATTE GİTTİK
Yola koyulduğumuzda Bekir Sözen hep anlattı. Malatya-Darende yolunun Doğu"da bulunan 15 ile açılan D-300 karayolu olduğunu ve 30 yıldan beri ihmal edildiğini söyledi. Malatya Darende arasının 110 kilometre olduğunu ve 159 tane viraj bulunduğu için iki saatte gidildiğini söyleyen
Uzakta görülen tünel yol için kazılıyor
Bekir Sözen şunları anlattı: Yola 2 tünel istedik. Birisi yapılıyor. Hala bölünmüş yol değil. En yüksek kaza olan yol. Adı ölüm yoluna çıktı. Karahan Tüneli yapılıyor. Yukarı Ulupınar Ağıllar bölgesine de tünel istedik yapılmadı.
Darende'de ki viyadük
Yerine Malatya çıkışına viyadük yapıyorlar. Oraya harcanan 30 milyonla iki tünel daha yapılırdı. Bize kalırsa viyadük gösteriş için yapılıyor.. Yol bittiğinde sadece yarım saat kazanacağız
Yol boyunca kayısı ayıklayanların fotoğrafını çekmek istedik. Sonunda bulduk. Kayısı konusunu yarına bıraktık.
Bekir Sözen"in ve şoförümüz Hamza"nın şikayet ettiği 45 dakikada alınacak yolu iki saat alarak Malatya"ya girdimizde kendimizi yataklara attık.
YARIN: ADIYAMANDAN GELİP MALATYA"DA PATİK YAPIYORLAR
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.