Borsa bir haftada %7.8 değer kaybetti

MURAT EMEN-EMEN&EMEN
Haftanın Ekonomik Görüntümü – 01-06 mart 2010

---

IMKB bir haftada TL bazında %7.8, dolar bazında %12 değer kaybetti. İlk dört günde %8.5 gerileyen Borsa gelen tepki alımları ile biraz toparladı. Benzer bir durum dövizde yaşandı. Perşembe gününü 1.56TL.seviyelerinden kapatan ve daha sonra 1.54"e inen dolar, 2.inci Balyoz darbesiyle 1.55"in üzerine çıktı .Yurtdışı piyasalarında etkisiyle haftayı 1.5510"dan kapattı. Parite 1.3614 oldu.



Citi ve Fitch"in yorumları da bu düşüşü tetikledi. Citi ülkenin tekrar politik belirsizlik ortamına itildiğini, ülkede reel faizlerin tarihi düşük seviyelerde olmasınında, Türkiye"yi risk iştahında düşüşe karşı tampondan yoksun bıraktığını vurguladı. Fitch ise not düşüşünün gündeme gelebileceğini açıkladı.

Başbakan"ın gerilimin faturasını köşe yazarlarına kesmesi ve “Bu ülkeyi germeye kimsenin hakkı yok. Buna müsaade etmeyiz. Çünkü bir anda dengelerin ekonomik olarak ne hale geldiği ortaya çıkıyor.””Bir taraftan geleceksin hükümeti vuracaksın, niye ücretler böyle diyeceksin. Öbür taraftan ekonominin çökmesi için de köşe yazarlarınla, her şeyinle elinden geleni yapacaksın. Eğer şurada %6.5 sadece piyasalar düşüyorsa bunun sebebinin kimler olduğu ortadadır.”



Başbakan"ın köşe yazarları konusundaki bu şikayetine iktidarı destekleyen köşe yazarlarından da tepki geldi. Mesela Mehmet Altan “Başbakanın konuşmasını çok garipsedim ve kabul edilemez buldum. Çünkü bu bizi tek sesli bir Türkiye"ye götürür. Başbakan burada zirvenin çok olumlu olduğunun yazılmasını istiyor herhalde. Benim bireysel olarak baktığım şey evrensel doğrular, insanların gitmek istediği noktalardır. Arzuhalcilikle yazarlık arasında çok fark var. Başbakan bir taraftan demokrasiden bahsediyor bir taraftan öyle bir şey söylüyor ki akıl alır gibi değil. Nasıl böyle bir bölüm çıktı o konuşmadan anlamadım. Çok ürkütücü buldum açıkçası.”

Ülke sancılı. Olmaması gereken işler oluyor. Bunlara gerek var mı? Kuvvet komutanlarını alıyorsun, dört gün tutuyorsun sonra da salıveriyorsun. Bütün bunların amacı zamanı gelince ortaya dökülecek. Aklı başında sağduyulu bir genelkurmay başkanını daha fazla zor durumda bırakmamak, bence köşk zirvesinin temel konusu idi. Ama anlaşılıyor ki birikmiş hırslar galip geldi ve sonuç fos çıktı.



DIŞ BASINDAN
Bu konuda dış basında da değişik yorumlar var.
Economist: Gözaltılar tarikat bağlantıları olan savcı ve emniyet mensuplarının işi. Erdoğan bu durumdan pek memnun değil. Başbuğ esasında Erdoğan ile uzlaşmaya yatkın olduğu izlenimi veriyor. Her şeye rağmen Türkiye"de bir darbe olasılığı, yüzdeye vurulursa sıfıra yakın. Türkiye artık 180"lerdekinden farklı bir yer.
Financial Times: Ekonomi zarar görüyor. Ankara gerginliği yatıştırmaya çalışıyor. Ancak Çankaya"daki zirveden sonra yapılan muğlak açıklamalar piyasaları yatıştıramadı. Uluslar arası Mali Kuruluşlar Barclays Capitalve Eurasia Group"un uzmanları, kısa vadede laik kesimle AKP arasında bir uzlaşma şansının azaldığını, uzlaşmaya niyetli olmanın yeterli olmadığı bir noktaya gelinmiş olabileceğini söylüyorlar.
Reuters: Başbuğ baskı altında. Komutanların serbest bırakılması tansiyonu düşürebilir. Ordunun manevra alanı kısıtlı görünüyor. Başbuğ, ordunun prestijini korumak konusunda altındaki subayların büyük baskısı altında.
Guardian: Gerginlik iş çevreleri ve yatırımcıları kaygılandırıyor.
Brookings Institute: 28 şubatın rövanşı.



BBC"DEN HABERLER
Yunanistan'da genel grev
Yunanistan'da hükümetin kemer sıkma politikalarını protesto eden yüz binlerce çalışan bir günlük greve gitti.Ülkedeki tüm gemi ve tren seferleri iptal edilirken turistlerin uğrak yeri olan arkeolojik alanlar da ziyarete kapatıldı.Tüm iç ve dış hat uçuşları da iptal edildi.
İşçiler Yorgos Papandreu başbakanlığındaki hükümetin artan kamu borçları ve bütçe açığıyla başetmek için aldığı kapsamlı kemer sıkma önlemlerini protesto ediyor.Bu Yunanistan'da işçilerin iki hafta içinde yaptıkları ikinci genel grev.

Yunanistan kamuoyu Avrupa Birliği'nin, ülkelerinin içine düştüğü ekonomik sıkıntı karşısında gereken desteği vermediğini düşünüyor. u görüşler, Yunanistan hükümet yetkilileri tarafından da dile getiriliyor.
Yunanistan Başbakan Yardımcısı Teodoros Pangalos BBC'ye verdiği mülakatta, Avrupa Birliği liderlerini çapsızlıkla suçladı. Pangalos, 1980'lerde Avrupa ülkelerini yöneten Margaret Thatcher, Helmut Kohl ve François Mitterand gibi liderlerin, ekonomik krizin Avrupa'yı bu kadar etkilemesine asla müsaade etmeyeceklerini söyledi.



İspanya'da kitlesel gösteriler
İspanya'nın bir çok kentinde dün gece binlerce işçi, küresel ekonomik krizle büyüyen işsizlik ve bütçe açığını kontrol altına almak amacıyla, hükümetin kamu harcamalarında yapmayı planladığı kesintileri protesto amacıyla düzenlenen gösterilere katıldı. Sendikalar, İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero'nun emeklilik yaşını yükseltme ve iş güvenliğini azaltmaya yönelik önerilerini reddediyor.
Fakat muhabirler, sendikaların artık ispanya'da işgücünün sadece yüzde onbeşini temsil ettiklerini ve bir zamanlar sahip oldukları, grevle hayatı felce uğratma gücünü kaybettiklerini söylüyorlar.

EURO"UN KADERİNİ İSPANYA BELİRLEYECEK
Dünya"nın haberine göre, Yunanistan"daki krizin %8 değer kaybettirdiği Euro"nun bir sonraki savaş alanı İspanya olacak. Analistler, hükümetin zaman kaybetmeden bütçe açığını daraltacak bir plan hazırlaması gerektiğini aksi takdirde giderek derinleşen yatırımcı kaygısının İspanya"yı ciddi bir temerrüt riskiyle karşı karşıya bırakacağı uyarısı yapıyorlar.


ABD ekonomisi %5,9 büyüdü
ABD ekonomisinin geçen yılın dördüncü çeyreğine ilişkin büyüme rakamları revize edilerek yüzde 5,9 olarak açıklandı.Ticaret Bakanlığı başta bu rakamları yüzde 5,7 olarak bildirmişti.
Geçen yıl son çeyreğe ilişkin büyümenin yaklaşık üçte ikisini imalat sektöründeki artış oluşturdu. 2009 yılı genelinde ise ekonomi yüzde 2,4 daraldı.



OLUMLU HAVA
Bu rakamlar, dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkesinin resesyondan çıkmaya başladığına işaret olarak yorumlanıyor.İktisatçılara göre, bu artış, tüketici harcamalarının artmasından çok üretim çıktısının yükselmesinden kaynaklandı. Hatta, yılın dördüncü çeyreğine ilişkin tüketici harcamalarındaki büyüme, yüzde 2'den yüzde 1,7'ye düşürüldü. Ancak pek az iktisatçı, bu olumlu havanın korunabileceği görüşünde.
Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası ülke ekonomisinin bu yıl beklenenden daha iyi bir performans sergileyeceği tahmininde bulunmuştu. Merkez Bankası 2010'da ekonominin yüzde 2,8 ile yüzde 3,5 arasında büyümesini öngörüyor. Buna karşın işsizliğin, gelecek iki yıl boyunca yüksek düzeylerde seyredeceği kaydediliyor.
Amerika'daki işsizlik düzeyinin bu yıl yüzde 9,5 ile 9,7 arasında seyretmesi; gelecek yıl ise yüzde 8,2 ile 8,5'e düşmesi bekleniyor.

Bernanke: Goldman Sach"ın Yunanistan işlemlerini inceliyoruz.
Olli Rehn : Soruşturma Açıldı.
AVRUPA Komisyonu'nun Ekonomik ve Mali İşlerden Sorumlu Üyesi Olli Rehn, Yunanistan hakkında, bütçe açığının gerçek büyüklüğünü gizlemek için ABD'li yatırım bankası Goldman Sachs ile türev işlemleri yaptığı yönündeki iddiaları detaylı şekilde araştırmak üzere soruşturma açıldığını söyledi.

İtalya ve İngiltere'nin de benzer işlemler gerçekleştirdiği iddia ediliyor. Benzer teknikler uyguladığı şüphesi olabilecek diğer ülkeler hakkında da gerekirse inceleme başlatacaklarını belirten Rehn, "Bu konuyla ilgili soruşturmayı başlattık.”
Diğer taraftan Bernanke"de Wall Street Bankası Goldman"ın Yunanistan işlemlerini incelediklerini açıkladı.
Türev işlemleri yolu ile bilançonuzu büyütmeniz mümkün. Geçmişte çok yapıldı. Bankalar cihetinde bu yapılıyor da devletler veya merkez bankaları düzeyinde ilk defa Yunanistan"da ortaya çıktı.
Hindistan"ın Büyüme ve Enflasyon İkilemi
Enflasyonun daha da yükselmesinden kaygı duyan Hindistan, hızlı büyümeyi desteklemek için uyguladığı ekonomiyi canlandırma önlemlerini gözden geçirmeye karar verdi.
Hindistan Maliye Bakanı Pranab Mukherjee, ekonomiyi canlandırma önlemleri sayesinde güçlü büyüme oranlarını korumayı başardıklarını, ancak artık enflasyonun kontrol altına alınması gerektiğini söyledi. Yeni bütçeyi açıklayan Maliye Bakanı, kamu harcamalarını gözden geçirme ve bütçe açığını azaltma vaadinde de bulundu.
Hindistan ekonomisinin bir yıl önceye göre çok daha iyi durumda olduğunu belirten Mukherjee, ülkenin bu mali yılda yüzde 8,7 büyümesini beklediklerini açıkladı. Mukherjee bunun ardından da hızlı bir şekilde yüzde 9'lara geri dönmeyi hedeflediklerini söyledi.
Hindistan ekonomisi beklenenden hızlı düzeliyor. 2009'un birinci çeyreğinde yüzde 6,7 büyüyen ülke, üçüncü çeyrekte yüzde 7,6'yı yakaladı. Büyümede en büyük katkıyı, tarımdaki düşüşü de sırtlayan üretim sektörü yapıyor.
Ancak Hindistan'ın bütçe açığı kaygı yaratıyor. Açık son 15 yılın en yüksek seviyesine çıkarak yüzde 6,9'a ulaşmış durumda.
Bir başka sorun da enflasyon.
Geçen yılın Aralık ayında fiyatlar bir yıl öncesine kıyasla yüzde 15'in üzerinde artış gösterdi. Bunun son 11 yılın ün yüksek enflasyon oranı olduğuna dikkat çekiliyor.

İÇ PİYASA HABERLERİ
General Electric Garanti"den ayrılıyor.Yeni talipler Intesa ve Körfez.
GE Capital,Garanti Bankasındaki hisselerini satmak için harekete geçtiğini açıkladı. Şimdilik muhtemel adaylar, Körfezden bir fon ve Banca Intesa. Intesa Garanti"nin yabancısı değil. 2001 yılında evlilik için uzun süre görüşmüşler ama olmamıştı.
Intesa zamanında bankanın %35 hissesi için 600 milyon dolar ödememişti. Şimdi %20"si için 3 milyar gibi bir rakamı ödemesi hiç beklenmiyor.
GE,Garantinin %20.85 hissesi için 1.8 milyar dolar ödemişti. O zaman bankanın piyasa değeri 15. milyar dolardı. GE elindeki hisseleri bugünkü piyasa üzerinden satarsa 3.3 milyar dolar gelir elde edecek. Tabii satabilirse. Alıcılar ciddi mi?. Değer yüksek iken gerçek alıcıyı bulmak zor. Gene anlaşmalı bir şekilde Doğuş Grubu alabilir diye düşünenler var. Ancak grubun durumuda buna müsait değil.



OTOMOTİV İHRACATI İYİ GİDİYOR
Bursa"dan iyi haberler var.
Uludağ Taşıt Araçları İhracatçı Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ferit Sünneli, otomobil ihracatında sevindiren gelişmeler olduğunu, ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44'lük artış gerçekleştirdiğini söyledi. Yılın ilk ayında 1 milyar 270 milyon dolar ihracat gerçekleştirdiklerini belirten Sünneli, "Otomotiv ihracatı yüz güldürüyor" dedi.
Otomotiv sektörünün en önemli ihracat kalemlerinden, geçen yıl 6.1 milyar dolarlık binek otomobili, 2.3 milyar dolarlık eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, 1.1 milyar dolarlık otobüs, midibüs ve minibüs ihracatı yapıldı. Otomotiv ihracatı yapılan ülkeler arasında da Fransa, İtalya, Almanya, Birleşik Krallık, Birleşik Devletler, Belçika, Malta, İspanya, Slovenya ve Romanya öne çıkıyor.



KONUT SATIŞLERI 2009"DA %25 ARTTI
Dünya"da Alaattin Aktaş yazıyor. Küresel krizin en çok etkilediği sektörlerin başında inşaat sektörü geliyor. Sektörde, GSYH kapsamında 2008 yılında %8.2"lik bir daralma kaydedilmişti. Geçen yılın ilk üç çeyreğinde daralma %1.5"i buldu. Son çeyrekteki toparlanma sayesinde yılın %15 küçülme ile kapanması bekleniyor. Ancak 2008 ile mukayese edersek krize rağmen %25"lik bir artış görüyoruz. Bu artışta Toplu Konut İdaresinin katkısı çok. Geçen yıl TOKİ 60.000 konut satmış ve genelde %10 bir pay almış durumda. Konut satışında ilk üç sırayı İstanbul (131bin), Ankara(101bin ve İzmir(34bin) alıyor.
2010 için beklentiler 3.üncü çeyrekte yoğunlaşıyor.yani ilk üç çeyrekte 110-120bin dolayında bir satış eğrisi beklentisi var.
Bu arada TBMM"de kabul edilen bir yasa ile TOKİ arsalarına emlak vergisi muafiyeti getirildi.



KISA KISA
'Garanti'den çıkmak istemesi sürpriz oldu'
Çeşme"de kalana New York bedava
Üçlü zirve ateşi söndüremedi dolar kuru 1.56'ya dayandı
40 liraya uçak bileti
Elekrikli otoya soyunan iki Türk zordaki Fransız Heluiez"i alıyor
Suda domatese 5 milyon dolar harcadı
Şirketler 26 milyar lira eridi
Turkcell"de Karamehmet"in yerine Colin J. Williams geldi
Doğu Ataşehir"e 1.1 milyar liralık teklif
Vehbi Koç ödülü Prof. Dr. Turgay Dalkara"nın oldu
Uno yüzde 15 büyümeyi hedefliyor
Yamaha: Türkiye, 10 yılda Avrupa'nın en büyük motosiklet pazarı olacak
"Körfez'den ilgi arttı, fuarları İranlı ziyaretçiler kurtardı"
9 TL'ye 1000 km yol gidebilirsiniz
Artık kontör yerine dakika alınacak
Dolar 1.65 lira olur mu?

PİYASALAR
Borsa % 7.8 gibi önemli bir düşüş yaşadı. 49.000"de tutunmaya çalışıyor. Faizler 9"un üstüne çıktı. Siyasi gelişmeler, balyoz 1- 2 tutuklamaları ülkeyi gerdi. Dış piyasalardan olumsuz tepkiler geldi. Citi ve Fitch olumsuz yorumlar yaptılar. Derece düşürebilirler.
Euro Bölgesi"nden kaynaklanan endişelerin yurtiçi siyasi gerginlikle birleşmesi ve Fitch"in Türkiye"ye dair uyarısı liranın değer kaybını hızlandırdı. Oluşan tedirginliğe paralel USDTRL kotasyonları 1,56 seviyesine kadar yükselirken, geçen hafta gerçekleştirilen toplantı sonrasında yapılan açıklamalar ve erken seçim endişelerinin giderilmiş olması ve paritenin yeniden EUR lehine canlanması bir miktar rahatlamaya yol açmış gözüküyor. Kotasyonların bu hafta 1,53-1,55 aralığında dalgalanması bekliyor.
ABD MB Başkanı Bernanke"nin Kongre"de yaptığı konuşmada gösterge faiz oranında uzunca bir süre daha mevcut seviyelerin korunacağını teyit etmesi gözlerin yeniden Avrupa Bölgesi"ne çevrilmesine neden oldu. Yunanistan ile ilgili endişelerin giderilememiş olması paritenin sert bir şekilde dolar lehine değerlenmesine neden oldu. Arkadan İspanya gelecek endişeleri var.
Oldukça önemli olan 1,3450 teknik destek seviyesinden gelen tepki alışları ile paritenin güne 1,3550 seviyesinin üstünde başladığını görüyoruz. Parite haftayı 1.3574 olarak kapattı. Bu hafta i paritenin 1,3530-1,3650 aralığında dalgalanması bekliyor.
Artan siyasi gerginlik ve devam eden yurtdışı problemler liranın değer kaybını destekliyor. Bu gelişmelerin gölgesinde bono faizleri de beklentilerimiz doğrultusunda 9,00% bileşik seviyesinin üzerine hareketlendi. Stopaj indirimi ve IMF görüşmeleri ile ilgili olumlu gelişmeler olmadığı sürece, önümüzdeki dönemin enflasyon beklentilerini de göz önünde bulundurursak bono piyasasında gevşeme sürecinin sınırlı kalacağını düşünüyoruz.
Bu hafta geçen haftaya oranla daha az tedirgin bir ortamda faizlerin daha düşük seviyelerde kalacağını düşünüyoruz. ( 9,15-8,85% bileşik bandı)
Ülkede bu hafta siyasi gerilim merak konusu. Balyoz tutuklamalarının seyri takip edilecek. Gündemin önemli bir konusu Sn. Başbakan"ın hayatının en bahtsız konuşması olarak nitelenen köşe yazarları mevzuu olacak. Bunun dışında dış gelişmeler piyasalara yön verecek.
Esen Kalın



BU YILIN FIKRASI SEÇİLMİŞ!
Bu hikâye Trakya'da geçmiş gerçek bir olay;
Yaslı bir amca, eşeğinin üzerinde karayolunda seyretmektedir.
Bunu gören trafik polisleri, amcaya takılmak isterler ve durdururlar.
Polis: Be amca, neçin dakman Golanı? (Golan: Emniyet kemeri.)
Amca: Dakmam be iste!
Polis: E bak gördün mu, simdi ceza keseceyik.
Amca: Kes bakalım ne keseceysan da gidecem, acele işim var.
Polis: Peki amca, cezayı sana mı yazalım yoğsam eşeğe mi?
Amca: ???
Polis: Yani cezayı sana yazarsak beş milyon ödeycen, eşeğe üç milyon
ödeycen.
Amca: Bana kes o zaman.
Polis: Neden sana keseyon amca?
Amca: Onun sicili temiz olsun, polis yapcez onu !!!!

(DİKKAT: Haftalık ekonomik yorum Emen&Emen tarafından turkiyeturizm.com için hazırlanmaktadır.  İzinsiz kopyalanıp kaynak gösterilmeden kullanılamaz.  Aksi takdirde Basın Yasası ve Telif Hakları Yasası'na göre yasal işlem yapılacaktır)